Ήταν μια πολυαναμενόμενη ομιλία. Η ετήσια παρουσία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στο Ευρωκοινοβούλιο για την «Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης» (κατά το αμερικανικό State of the Union που εκφωνεί κάθε χρόνο ο πρόεδρος των ΗΠΑ) δεν είχε όλα όσα θα περίμενε κανείς.
Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ζήτησε ευελιξία στα δημοσιονομικά, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, ζήτησε από την Ελλάδα να προστατεύσει στα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, επιτέθηκε στους λαϊκιστές, ανακοίνωσε διπλασιασμό του περιβόητου «πακέτου Γιούνκερ», ζήτησε θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τη Συρία και τον ορισμό ενός υπουργού Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Είμαι τόσο νέος, όσο και η ιδέα της Ευρώπης… για την ακρίβεια, είμαι λίγο μεγαλύτερος… Η Ευρώπη έχει μία αποστολή τόσο στο εσωτερικό της, όσο και το εξωτερικό… Η Ιστορία δεν θα θυμάται τα ονόματά μας… Η Ιστορία θα θυμάται την αποφασιστικότητα απέναντι στις πεποιθήσεις μας… και τα σφάλματά μας… Θα κριθούμε για τη δύναμη της θέλησής μας και των πεποιθήσεών μας». Με αυτή τη φράση έκλεισε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ την ομιλία του με τους ευρωβουλευτές να τον χειροκροτούν όρθιοι.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής τάχθηκε επίσης υπέρ μιας πιο κοινωνικής Ευρώπης, κατά του “κοινωνικού ντάμπινγκ” και δεσμεύτηκε να συνεχίσει την καταπολέμηση της ανεργίας. Παρότι δήλωσε ότι «δεν είναι ένας φανατικός των ελευθέρων συναλλαγών», ο Γιούνκερ τόνισε ότι «πρέπει να συνεχιστεί η σύναψη εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, οι οποίες “μας φέρουν περισσότερες θέσεις εργασίας» επισήμανε σε μια χρονική στιγμή που η διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών με τις ΗΠΑ έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο.
«Ο λαϊκισμός δεν επιλύει προβλήματα, δημιουργεί προβλήματα» είπε ο Γιούνκερ στην έναρξη της ομιλίας του, θέλοντας να κάνει σαφές πως η άνοδος των ακροδεξιών φωνών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αφορμή το προσφυγικό δεν είναι κάτι που δεν απασχολεί την Επιτροπή. Ίσως βέβαια να είναι πια αργά για δάκρυα…
Συνέχισε λέγοντας ότι «οφείλουμε να επιδείξουμε ευρηματική ευελιξία στην εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να μην πλήξουμε την οικονομική ανάπτυξη». Στο πλαίσιο αυτό πρότεινε τον διπλασιασμό της διάρκειας και των πόρων του σχεδίου επενδύσεων, του γνωστού ως “πακέτου Γιούνκερ”.
«Σήμερα, προτείνουμε τον διπλασιασμό της διάρκειας και των πόρων του επενδυτικού ταμείου στα «630 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2022». Κατά την εκκίνησή του το 2015, το σχέδιο Γιούνκερ προέβλεπε πόρους ύψους 315 δισεκατομμυρίων ευρώ για τριετή περίοδο. «Προτείνω μία θετική ατζέντα για τους επόμενους δώδεκα μήνες. Για να ξεπεράσουμε τις διαιρέσεις και να δείξουμε στην Ευρώπη ότι μπορούμε να δράσουμε από κοινού», είπε.
Παράλληλα, ανακοίνωσε πως η Επιτροπή θα προτείνει τη σύσταση ενός σώματος αλληλεγγύης, το οποίο θα απαρτίζεται από 100.000 νέους από το 2020, ενώ αναφερόμενος στην ανεργία είπε πως παραμένει πολύ υψηλή σε όλη την Ευρώπη, όπως και το χρέος.
«Δεν μπορώ και δεν θέλω να δεχθώ η Ευρώπη να είναι μία ήπειρος σημαδεμένη από την ανεργία των νέων. Πρέπει να επενδύσουμε στην αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών κρίσεων στην Ευρώπη. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, οφείλουμε να επενδύσουμε στους νέους», είπε ο Γιούνκερ, που σημείωσε πως «δεν μπορώ να δεχθώ η γενιά Υ να είναι η πρώτη γενιά που θα είναι φτωχότερη από τους γονείς της».
Λέγοντας ότι η επιθυμία του είναι το ευρωπαϊκού σώμα αλληλεγγύης να δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατόν, ο πρόεδρος της Κομισιόν τόνισε ότι ο νέος αυτός θεσμός θα επιτρέψει σε νέους Ευρωπαίους να διευρύνουν τις δεξιότητές τους, κερδίζοντας παράλληλα «ανεκτίμητη ανθρωπιστική εμπειρία».
«Πιστεύω στην Ευρώπη διότι ο πατέρας μου με εφοδίασε με τις αξίες του, αλλά τι θα αφήσουμε στα παιδιά μας; Μία Ευρώπη που φυλλορροεί και δεν έχει κανένα όραμα για το μέλλον;» αναρωτήθηκε απευθύνοντας έκκληση να μη διαπραχθούν «σφάλματα που θα υπονομεύσουν το ευρωπαϊκό όνειρο».
«Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, η Ευρώπη δεν είναι “άγρια Δύση”» τόνισε.
«Προτείνουμε ένα νομικό πλαίσιο για επενδύσεις στις συνδέσεις ίντερνετ υψηλής ταχύτητας» είπε ο Γιούνκερ και πρόσθεσε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει σύνδεση 5G σε όλη την Ευρώπη μέχρι το 2025.
Στέλνοντας ένα μήνυμα στην Apple, μετά την απόφαση της Κομισιόν να επιβάλει στον αμερικανικό κολοσσό πρόστιμο 13 δισ. ευρώ για φόρους που δεν απέδωσε στην Ιρλανδία τονίζοντας πως «κάθε εταιρία στην Ευρώπη οφείλει να πληρώνει τους φόρους της εκεί όπου έχει τα κέρδη της».
Υπερασπίστηκε την ΕΚΤ, λέγοντας πως οι χώρες της ευρωζώνης εξοικονόμησαν 50 δισεκ. ευρώ φέτος χάρη στη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και πρόσθεσε ότι θα πρέπει να απαντήσουμε δραστικά στο ντάμπινγκ όπως κάνουν οι ΗΠΑ ενώ πρόσθεσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να υπερασπιστεί τη δική της βιομηχανία χάλυβα.
Χαρακτήρισε δε επιτακτική ανάγκη «να επιταχύνουμε τις εργασίες μας για την ένωση κεφαλαιαγορών. Η Κομισιόν θέτει σήμερα στο τραπέζι ένα συγκεκριμένο οδικό χάρτη για αυτό. Οι κεφαλαιαγορές θα καταστήσουν το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα πολύ πιο ανθεκτικό».
Οποιοσδήποτε μπαίνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή φεύγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταγράφεται. Η ασφάλεια των συνόρων σημαίνει ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών και μεγαλύτερο ρόλο της Europol, είπε ο Γιούνκερ και είπε πως «χρειαζόμαστε έναν Ευρωπαίο υπουργό Εξωτερικών”, τόνισε.
Παράλληλα, εξήγγειλε την έναρξη επενδυτικού σχεδίου για την Αφρική, αντλώντας ενδεχομένως 44 δισεκ. ευρώ σε επενδύσεις. Το επενδυτικό σχέδιο για την Αφρική θα αντιμετωπίσει τις βασικές αιτίες της μετανάστευσης, είπε.
Παράλληλα, πρότεινε να δημιουργηθεί ένα ευρωπαϊκό αμυντικό ταμείο. Η στρατιωτική δύναμη της ΕΕ θα πρέπει να δρα συμπληρωματικά στο ΝΑΤΟ, πρόσθεσε ο Γιούνκερ. «Πρέπει να έχουμε ένα ευρωπαϊκό στρατηγείο για μια κοινή στρατιωτική δύναμη της ΕΕ».
Η ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απειλείται από την απόφαση της Βρετανίας να φύγει από την ευρωπαϊκή οικογένεια, είπε ο Γιούνκερ αναφερόμενος στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του περασμένου Ιουνίου στη Βρετανία και το Brexit. «Σεβόμαστε την απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ παρότι αυτό μας θλίβει, αλλά η ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν απειλείται από το Brexit» είπε και ζήτησε οι διαδικασίες του διαζυγίου να ξεκινήσουν άμεσα.
«Θα ήμασταν ευτυχείς το αίτημα για την έξοδο της Ηνωμένου Βασιλείου να κατατεθεί γρήγορα ώστε να τεθεί τέρμα στις φήμες και τις αβεβαιότητες», τόνισε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τάχθηκε υπέρ μιας “φιλικής σχέσης” με το Λονδίνο στο μέλλον με αλλά στο πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο «η εσωτερική αγορά και η ελεύθερη κυκλοφορία δεν μπορούν να είναι α λα καρτ».
«Υπάρχουν δομές, ρωγμές, διασπάσεις που εκφράζονται μερικές φορές και αυτό φτιάχνει το έδαφος για τον λαϊκισμό», τόνισε ο Γιούνκερ στην ομιλία του. «Αλλά ο λαϊκισμός δεν διευθετεί τα προβλήματα, αντίθετα ο λαϊκισμός φέρνει προβλήματα, ας είμαστε βέβαιοι γι αυτό», υπογράμμισε και καταχειροκροτήθηκε από τους ευρωβουλευτές.
