Η Βόρεια Μακεδονία εξέλεξε την πρώτη της γυναίκα πρόεδρο την Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα και με το καλημέρα σας προέκυψε… θέμα Συμφωνίας των Πρεσπών, αφού η 71χρονη νομικός και πανεπιστημιακός στην ορκωμοσία της αποκάλεσε τη χώρα της «Μακεδονία».
Η Γκορντάνα Σιλιανόφσκα, πρόεδρος του εθνικιστικού VMRO, καθηγήτρια Νομικής και φεμινίστρια κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία, συγκεντρώνοντας σχεδόν το 65% των ψήφων και ορκίστηκε στις 12 Μαΐου 2024.
«Υπάρχει μεγαλύτερη αλλαγή από την εκλογή μιας γυναίκας στην προεδρία;» δήλωσε η ίδια στους υποστηρικτές του κόμματος. «Θα σταθώ στο πλευρό των γυναικών για να κάνουμε αυτό το μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, ένα βήμα προς τη μεταρρύθμιση».
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα επιμένει να αποκαλεί τη χώρα της οποίας αναδείχτηκε νέα πρόεδρος, «Μακεδονία», άνευ γεωγραφικού προσδιορισμού, παρά το ότι στο κείμενο του όρκου της αναφερόταν η χώρα ως Βόρεια Μακεδονία, όπως προβλέπει η Συνθήκη των Πρεσπών.
Η πρέσβης της Ελλάδας Σοφία Φιλιππίδου αποχώρησε από την ορκωμοσία, το ελληνικό ΥΠΕΞ κατήγγειλε παράβαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για «προκλητική, παράνομη και ανεπίτρεπτη στάση», ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας της ακυρώνει την ορκωμοσία της μετά την κίνησή της, το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας της την «άδειασε» ενώ έντονη ήταν η αντίδραση και της Κιμισιόν.
Ειδικότερα, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε μήνυμα στη Βόρεια Μακεδονία, καλώντας την να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών.
For North Macedonia to continue its successful path on EU accession it is paramount that the country continues on the path of reforms and full respect for its binding agreements, including the Prespa Agreement.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 12, 2024
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ χαρακτήρισε «πολύ απογοητευτικό» το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας δεν χρησιμοποίησε το συνταγματικό όνομα της χώρας κατά τη τελετή ορκωμοσίας».
Very disappointing that the new President of North Macedonia @gogamkd did not use the constitutional name of the country during today’s oath ceremony.
— Charles Michel (@CharlesMichel) May 12, 2024
The EU recalls the importance of continued implementation of legally binding agreements, including Prespa agreement with Greece.
Ναι μεν αλλά από την Σιλιάνοφσκα
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα επανήλθε στο ζήτημα μετά την κριτική που της ασκήθηκε εντός και εκτός της Βόρειας Μακεδονίας και ενημέρωσε ότι θα χρησιμοποιεί και τους δύο όρους ανάλογα με τις περιστάσεις.
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα επέμεινε μέσω του γραφείου Τύπου της ότι έχει «το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία» λέγοντας παράλληλα πως «θα τηρήσει τη χρήση της επίσημης συνταγματικής ονομασίας».
Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά σε ανακοίνωση από το Γραφείου Τύπου της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα «στις δημόσιες εμφανίσεις της έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, ως πράξη προσωπικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές».
Στην ίδια ανακοίνωση επισημαίνεται ότι «το επίσημο κείμενο του όρκου, όπως αυτό ετοιμάστηκε από τις υπηρεσίες της Βουλής, υπογράφηκε με τη συνταγματική ονομασία της χώρας, όπως ορίζει το Σύνταγμα».
«Η Πρόεδρος θα τηρήσει την χρήση της επίσημης συνταγματικής ονομασίας» καταλήγει η ανακοίνωση.
Από την έδρα του Πανεπιστημίου στα έδρανα της Βουλής
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1953 στην Οχρίδα της Γιουγκοσλαβίας, που τώρα είναι μέρος της Βόρειας Μακεδονίας.
Είναι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών.
Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα τέλειωσε τη Νομική το 1978 όπου πήρε και το μεταπτυχιακό της.
Υποστήριξε τη διατριβή της, με τίτλο Τοπική Αυτοδιοίκηση – Ανάμεσα σε Κανόνες και Πραγματικότητα, στο Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα και απέκτησε το διδακτορικό της δίπλωμα.
Το 1989 έγινε επίκουρη καθηγήτρια Πολιτικών Συστημάτων στη Νομική Σχολή των Σκοπίων και αναπληρώτρια καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου και πολιτικών συστημάτων το 1994.
Έγινε τακτική καθηγήτρια συνταγματικού δικαίου, πολιτικών συστημάτων και αυτοδιοίκησης από το 2004 και μετά.
Ήταν επίσης εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ και αντιπρόεδρος της Ομάδας Ανεξάρτητης Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Συμβουλίου της Ευρώπης
Έχει πάνω από 200 δημοσιεύσεις στο συνταγματικό δίκαιο και το πολιτικό σύστημα.
Από το 2017–2018, ως δημόσιο πρόσωπο, αντιτάχθηκε στην ψήφιση του νόμου επέκτασης της αλβανικής γλώσσας.
Το 2019 αποφάσισε να κατέβει πρώτη φορά στις εκλογές για την προεδρία ως εκπρόσωπος του δεξιού – εθνικιστικού κόμματος VMRO – DPMNE και έχασε από τον Στέβο Πενταρόφσκι.
Μετά την υποψηφιότητά της, υποσχέθηκε ότι εάν κέρδιζε, θα ξεκινούσε ένα δεύτερο δημοψήφισμα για να επαναφέρει το παλιό όνομα στη χώρα, εννοώντας το «Μακεδονία».
Και φαίνεται πως δεν έχει αλλάξει γνώμη, αφού επιμένει στη χρήση αυτής της ονομασίας για να αναφέρεται στη χώρα της.
Στις εκλογές του 2024 διεκδίκησε και πάλι την προεδρία και αυτή τη φορά κέρδισε. Η Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα στις 8 Μαΐου 2024 εκλέχτηκε πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που η χώρα της έχει γυναίκα αρχηγό κράτους.
Πηγή φωτογραφιών: Reuters
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163