Ο ΓΓ του ΟΗΕ περιέγραψε με μελανά χρώματα τις διεθνείς εξελίξεις. «Σήμερα, η παγκόσμια τάξη είναι όλο και πιο χαοτική. Οι σχέσεις εξουσίας είναι λιγότερο ξεκάθαρες. Οι καθολικές αξίες υποβαθμίζονται. Οι δημοκρατικές αρχές βρίσκονται υπό πολιορκία. Το κράτος δικαίου υπονομεύεται. Η ατιμωρησία αυξάνει, καθώς οι ηγέτες και τα κράτη φτάνουν στα άκρα στο εσωτερικό τους και στη διεθνή σκηνή» ανέφερε.
Υπογράμμισε πως ο κόσμος μας υποφέρει από μια κακή περίπτωση “διαταραχής ελλείψεως εμπιστοσύνης”, με τους ανθρώπους να αισθάνονται ταραγμένοι και ανασφαλείς.
«Η εμπιστοσύνη βρίσκεται σε σημείο θραύσης. Η εμπιστοσύνη σε εθνικούς θεσμούς, η εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών, η εμπιστοσύνη στην παγκόσμια τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Εντός των χωρών, οι άνθρωποι χάνουν την πίστη τους στους πολιτικούς θεσμούς, η πόλωση είναι σε άνοδο και ο λαϊκισμός παρελαύνει» τόνισε ο κ. Γκουτέρες.
Επισήμανε ότι η συνεργασία μεταξύ των χωρών είναι λιγότερο σίγουρη και δυσκολότερη. Οι διαιρέσεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας άκαμπτες, με την εμπιστοσύνη στην παγκόσμια διακυβέρνηση εύθραυστη, καθώς οι προκλήσεις του 21ου αιώνα ξεπερνούν τους θεσμούς και τις νοοτροπίες του 20ου αιώνα.
«Ποτέ δεν είχαμε ένα πραγματικό σύστημα παγκόσμιας διακυβέρνησης, πόσο μάλλον ένα πλήρως δημοκρατικό» τόνισε χαρακτηριστικά.
Ανάλυση με… Θουκυδίδη
Φέρνοντας ως παράδειγμα της Ευρώπη του μεσοπολέμου, είπε πως χωρίς ισχυρά πολυμερή πλαίσια συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και επίλυσης προβλημάτων, το αποτέλεσμα ήταν ένας σοβαρός παγκόσμιος πόλεμος.
«Σήμερα, με μετατοπίσεις του ισοζυγίου δυνάμεων, ο κίνδυνος αντιπαράθεσης μπορεί να αυξηθεί» προειδοποίησε ο ΓΓ του ΟΗΕ, χρησιμοποιώντας στην ανάλυσή του την εκτίμηση του Θουκυδίδη για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο: «Ο Θουκυδίδης είπε: “Ήταν η άνοδος της Αθήνας και ο φόβος που ενσταλάχτηκε στη Σπάρτη που έκανε τον πόλεμο αναπόφευκτο”. Αυτό είναι που ο πολιτικός επιστήμονας Graham Allison ονομάζει την “παγίδα του Θουκυδίδη”.
Αλλά στο βιβλίο του «Προορισμένο για τον πόλεμο», όπου επανεξετάζει πολλά παραδείγματα αντιπαλότητας στο παρελθόν, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σύγκρουση δεν είναι ποτέ αναπόφευκτη. Πράγματι, με την ηγεσία που δεσμεύεται στη στρατηγική συνεργασία και τη διαχείριση ανταγωνιστικών συμφερόντων, μπορούμε να αποφύγουμε τον πόλεμο και να κατευθύνουμε τον κόσμο σε μια ασφαλέστερη πορεία».
Αναφορά και στον Κόφι Ανάν
Ο Αντόνιο Γκουτέρες έκλεισε την ομιλία του υπενθυμίζοντας τα λόγια του Κόφι Ανάν, πως «μοιραζόμαστε ένα κοινό πεπρωμένο. Μπορούμε να το καταφέρουμε μόνο αν το αντιμετωπίσουμε μαζί. Κι αυτός, φίλοι μου, είναι ο λόγος που έχουμε τα Ηνωμένα Έθνη ».
Το μέλλον μας, κατέληξε ο ΓΓ του ΟΗΕ, «στηρίζεται στην αλληλεγγύη. Πρέπει να επισκευάσουμε τη ραγισμένη εμπιστοσύνη. Πρέπει να αναζωογονήσουμε το πολυμερές μας σχέδιο. Και πρέπει να υποστηρίξουμε την αξιοπρέπεια για έναν και όλους».
Θα ακολουθήσουν οι ομιλίες του προέδρου της Βραζιλίας και του προέδρου των ΗΠΑ. Μεταξύ των σημερινών ομιλητών είναι και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης μιλά την Πέμπτη και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας την Παρασκευή.
