Η απόφαση της Ουάσιγκτον και του Ντόναλντ Τραμπ να προχωρήσει σε ειρηνευτικές συνομιλίες για την Ουκρανία με τη Ρωσία, αποκλείοντας την EE και περιορίζοντας τον ρόλο του Κιέβου, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται σήμερα Δευτέρα (17.02.2025) για μια έκτακτη σύνοδο κορυφής, με πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν, προκειμένου να συζητήσουν τα σχέδια του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, εν μέσω φόβων ότι η ΕΕ θα μείνει έξω από τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Εκτός από τη Γαλλία, το παρών θα δώσουν Γερμανία, Βρετανία, Πολωνία, Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία, Ολλανδία και Δανία καθώς και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Τραμπ τις επόμενες ημέρες, δήλωσε ότι είναι πρόθυμος να στείλει βρετανικά στρατεύματα στην Ουκρανία ως μέρος οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας.
Στόχος είναι να συμφωνήσουν σε μια κοινή στρατηγική για να αντιμετωπίσουν τον Τραμπ, μεταξύ άλλων για το τι μπορούν να του προσφέρουν και για το ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της Ευρώπης σχετικά με την απρόκλητη εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Την ίδια στιγμή, Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι καταφθάνουν στο Ριάντ για την προετοιμασία της συνάντησης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν χωρίς να είναι στο τραπέζι ούτε οι Ευρωπαίοι αλλά ούτε και οι Ουκρανοί.
Μεσολάβησε και το bullying του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στην Ευρώπη με την ομιλία του στην Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια που ήταν αναμφίβολα ένα ισχυρό σοκ για την Ευρώπη, η οποία μπήκε για τα καλά στο «κλίμα» της νέας αμερικανικής ηγεσίας και στο λεγόμενο «δόγμα Τραμπ».
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ απευθύνθηκε στην Ευρώπη σε υψηλούς και άκρως επικριτικούς τόνους, εγκαλώντας τους ηγέτες της Γηραιάς Ηπείρου για θέματα όπως η ελευθερία του λόγου και το μεταναστευτικό, το οποίο οι ΗΠΑ έχουν τοποθετήσει αρκετά ψηλά στην ατζέντα τους.
Τι σημαίνουν ολα αυτά; Ότι η Ευρώπη καλείται άμεσα να… ξυπνήσει, αφού η περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας οι ΗΠΑ λειτουργούσαν ως εγγυήτρια δύναμη της ευρωπαϊκής ασφάλειας δείχνει να λαμβάνει τέλος.
Σύμφωνα με αναλυτές, η απόφαση του Αμερικανού προέδρου να αποκλείσει την ΕΕ από τις διαπραγματεύσεις σηματοδοτεί μια νέα φάση στις διατλαντικές σχέσεις.
Ο Τραμπ έχει πυροδοτήσει φόβους ότι η ίδια η Ουκρανία δεν θα συμμετάσχει σε συνομιλίες που είναι κρίσιμες για την επιβίωσή της ως έθνος μετά την εισβολή, σημειώνει σε ανάλυσή του το CNN. Ο Τραμπ την Κυριακή έθεσε την προοπτική συνάντησης με τον Πούτιν «πολύ σύντομα». Είπε στους δημοσιογράφους στη Φλόριντα: «Προχωράμε. Προσπαθούμε να επιτύχουμε ειρήνη με τη Ρωσία, την Ουκρανία και εργαζόμαστε πολύ σκληρά για αυτό».
Αφού ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι προειδοποίησε στο «Meet the Press» του NBC ότι «δεν θα δεχόταν ποτέ καμία απόφαση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας για την Ουκρανία», ο Τραμπ έδωσε μια αόριστη διαβεβαίωση ότι θα «εμπλακεί».
Πρώτο βήμα οι συνομιλίες με τη Σαουδική Αραβία, ξεκαθαρίζει ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μάικ Βαλτς και ο απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή Στιβ Γουίτκοφ θα ηγηθούν της αντιπροσωπείας των ΗΠΑ για συνομιλίες που θα φιλοξενήσουν οι Σαουδάραβες, οι οποίοι είναι φιλικοί τόσο με τη Μόσχα όσο και με την ομάδα Τραμπ. Ο Ρούμπιο χαρακτήρισε τη συνάντηση ως συνέχεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Τραμπ με τον Πούτιν την περασμένη εβδομάδα.
«Οι επόμενες εβδομάδες και ημέρες θα καθορίσουν αν είναι σοβαρό ή όχι», είπε στο «Face the Nation» του CBS την Κυριακή. «Τελικά, ένα τηλεφώνημα δεν οδηγεί σε ειρήνη. Ένα τηλεφώνημα δεν λύνει έναν πόλεμο τόσο περίπλοκο όσο αυτός».
Ο Ρούμπιο αντέκρουσε επίσης τα σχόλια του απεσταλμένου του Τραμπ στην Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, ο οποίος είπε το Σάββατο ότι ενώ το Κίεβο θα εμπλακεί στις ειρηνευτικές συνομιλίες, τα ευρωπαϊκά έθνη δεν θα εμπλακούν. «Εάν πρόκειται για πραγματικές διαπραγματεύσεις – και δεν είμαστε ακόμη εκεί – αλλά αν συμβεί αυτό, θα πρέπει να εμπλακεί η Ουκρανία, γιατί είναι αυτή που δέχθηκε εισβολή, και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να εμπλακούν επειδή έχουν κυρώσεις στον Πούτιν και τη Ρωσία επίσης, και συνέβαλαν σε αυτή την προσπάθεια», είπε ο Ρούμπιο.
Η γραμμή των ΗΠΑ σχετικά με την προτεινόμενη ειρηνευτική συμφωνία δείχνει ότι συχνά δεν είναι συνετό να αντιδρά κανείς υπερβολικά στη ρητορική του Τραμπ και των υφισταμένων του προτού κλειδωθεί η ουσία των θέσεων τους. Χωρίς την αποφασιστικότητα του νέου προέδρου των ΗΠΑ να σφυρηλατήσει δεσμούς με τον Πούτιν, δεν θα υπήρχε ελπίδα τερματισμού του πολέμου τους επόμενους μήνες. Φαίνεται ότι υπάρχει ακόμη σημαντικό περιθώριο για την Ουκρανία και τα ευρωπαϊκά κράτη να διαμορφώσουν διαπραγματεύσεις που μπορούν να είναι πλήρως επιτυχείς μόνο με την εξαγορά τους.
Η ώρα της κρίσης για την Ευρώπη
Ο Πολωνός υπουργός Εξωτερικών Ράντεκ Σικόρσκι δήλωσε στο Μόναχο το Σαββατοκύριακο ότι πιστεύει ότι το τηλεφώνημα Τραμπ με τον Πούτιν ήταν λάθος, καθώς «δικαίωσε» τον Ρώσο ηγέτη και μείωσε το ηθικό στην Ουκρανία. Αλλά πρόσθεσε ότι «όταν ο Πρόεδρος Τραμπ λέει ότι ως μέρος μιας συμφωνίας θα πρέπει να υπάρχουν ευρωπαϊκά στρατεύματα, θα πρέπει να μας ζητηθεί να τα προμηθεύσουμε, οπότε αργά ή γρήγορα θα πρέπει να εμπλακούμε».
Ανάμεικτα μηνύματα από την κυβέρνηση θα τροφοδοτήσουν τις ανησυχίες ότι ο Τραμπ θα προχωρήσει σε μια συμφωνία με τον Πούτιν που επικυρώνει την παράνομη εισβολή και στη συνέχεια θα την επιβάλει στην Ουκρανία.
Όπως και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ, ο οποίος είπε ότι μια ειρηνευτική συμφωνία δεν θα περιελάμβανε μια πορεία προς την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και ότι δεν θα εμπλέκονται ειρηνευτικά στρατεύματα των ΗΠΑ. Μερικές από αυτές τις δηλώσεις αποδυναμώθηκαν αργότερα από τον Χέγκσεθ και άλλους αξιωματούχους της διοίκησης.
Οι ανησυχίες επιδεινώθηκαν από την προσπάθεια του Τραμπ την περασμένη εβδομάδα να αποκαταστήσει πλήρως τον Πούτιν, όταν προώθησε τις θέσεις εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας και όχι της Δύσης. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, για παράδειγμα, φαινόταν να συμμερίζεται το σκεπτικό του Πούτιν για την εισβολή και ζήτησε την επιστροφή του στην ομάδα G8 των βιομηχανικών χωρών μετά την εκδίωξη της Ρωσίας λόγω της προσάρτησης της Κριμαίας το 2014.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι πιθανό να είναι πολύ πιο κοντά με τις απόψεις της Ουκρανίας από τον Τραμπ – και έτσι εάν απουσιάσουν από οποιεσδήποτε πλήρους κλίμακας διαπραγματεύσεις, η θέση του Ζελένσκι θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά.
Οι συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία θα υπογραμμίσουν επίσης ένα άλλο εξελισσόμενο θέμα στις διεθνείς σχέσεις. Την αυξανόμενη επιρροή του βασιλείου – που αποδεικνύεται τόσο από τον αυξανόμενο ρόλο του υπό τον διάδοχο του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στις υποθέσεις της Μέσης Ανατολής, αλλά και από τις πρωτοβουλίες της ήπιας δύναμης, όπως οι επενδύσεις σε ευρωπαϊκά αθλητικά πρωταθλήματα και η φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA 2034.
Η Σαουδική Αραβία θα είναι ζωτικής σημασίας για έναν άλλο από τους στόχους εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ – τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα. Η κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει τους Σαουδάραβες και τους Ισραηλινούς προς μια συμφωνία διπλωματικής ομαλοποίησης που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει τη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής και να εδραιώσει ένα αραβικό μέτωπο ενάντια στο Ιράν. Αλλά μια τέτοια συμφωνία θα ήταν πολιτικά αδύνατη για τους Σαουδάραβες χωρίς μια πορεία προς ένα κράτος για τους Παλαιστίνιους.
Το μεγαλεπίβολο σχέδιο του Τραμπ για τις ΗΠΑ να «αποκτήσουν» και να ανακατασκευάσουν τη Γάζα, καθώς και η προφανής επιθυμία του να ξεκινήσει συνομιλίες με τον Πούτιν για την Ουκρανία, υπογραμμίζουν τους κινδύνους της ανορθόδοξης προσέγγισής του στις εξωτερικές σχέσεις με τον φόβο να υπογράψει συμφωνίες με σοβαρές επιπτώσεις στην ασφάλεια.
«Η αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών εξαρτάται από το πώς θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος (στην Ουκρανία) – όχι μόνο της κυβέρνησης Τραμπ, αλλά και των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών» προειδοποίησε ο Πολωνός ΥΠΕΞ Σικόρσκι από το Μόναχο.
