Ήταν η εξαιρετική οπτική μνήμη που έδωσε μια επιπλέον ώθηση στην ικανότητά του Πικάσο για καλλιτεχνική τελειότητα;
Βάσει μελετών, η ικανότητα σχεδίασης των παιδιών σχετίζεται με την οπτική μνήμη τους. Εκείνα που είναι καλά στο ένα συνήθως είναι καλά και στο άλλο. Ο Πικάσο γνώριζε πως η δύναμη της μνήμης ήταν θεμελιώδους σημασίας. Ήταν όπως έλεγε το πιο χρήσιμο συμπλήρωμα ενός ζωγράφου.
Ενώ οι εκτιμήσεις βιογράφων του διαφέρουν για ορισμένες συμπεριφορές του, συμφωνούν πως η οπτική μνήμη του Πικάσο ήταν εξαιρετικά καλή. Οι περιγραφές για τον έντονο τρόπο που κοίταζε τα πράγματα δείχνουν μια άλλη πτυχή της συμπεριφοράς του που σχετίζεται με τη μνήμη.
Πολλοί βιογράφοι του σχολιάζουν το βαθύ βλέμμα του. Ο Πικάσο είχε απίστευτα μάτια και είχε μεγάλη επίδραση όταν κοίταζε τον κόσμο. Δεν ήταν όμως ο μοναδικός που χρησιμοποιούσε το έντονο βλέμμα. Από το αποτέλεσμα της μέγιστης παρατήρησής του ενώ κοίταζε το θέμα του χαρακτηρίζεται το πρώιμο έργο του Lucian Freud.
Ενώ ο Πικάσο είχε μια μυστηριώδη ικανότητα να θυμάται πράγματα από ένα και μόνο βλέμμα, η μνήμη του συχνά αναπτυσσόταν από πολλαπλές εκθέσεις σε μια μοναδική εικόνα. Η φίλη και ερωμένη του Françoise Gilot περιγράφει πως ετοιμαζόταν να ερμηνεύσει έναν αγαπημένο πίνακα. Θα πήγαινε επανειλημμένα στο Λούβρο και θα τον κοίταζε για ώρες. Μόνο μετά θα άρχιζε να δουλέψει τη δική του ερμηνεία.
Έκανε 58 ερμηνείες του αριστουργήματος του Velázquez “Las Meninas” (1956) και επικεντρώθηκε κυρίως στο παιδί στο μπροστινό τμήμα του έργου που πιστεύεται ότι είνα η μεγαλύτερη κόρη της βασίλισσας, Margaret Theresa. H Françoise Gilot θυμάται τον Πικάσο να υιοθετεί μια παρόμοια προσέγγιση και πριν τη ζωγραφίσει. Θα την κοίταζε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά θα φιλοτεχνούσε τα έργα του όταν δεν ήταν παρούσα.
Ο Πικάσο υπερανέλυε την εικόνα. Δεν την κοίταζε απλά. Σκεφτόταν την εικόνα και προσπαθούσε από αυτή ή να τη θυμηθεί. Την κοιτάς ξανά και ξανά μέχρι να σου είναι απίστευτα οικεία. Έτσι ενεργοποιείται η μνήμη για να δουλεύει πολύ καλύτερα και με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια.
Μια παρόμοια προσέγγιση υιοθέτησε και για το πορτρέτο της Stein. Κάθισε μπορστά του πολλές φορές (περίπου 90 από το φθινόπωρο του 1905 μέχρι το καλοκαίρι του 1906) και είχε πολλές ευκαιρίες να μάθει την εικόνα της. Αυτό του επέτρεψε να ζωγραφίσει την τελική εκδοχή του πορτρέτου της από μνήμης!
Ο Πικάσο χρησιμοποιούσε επίσης “back-ups” για να του θυμίζουν τις λεπτομέρειες. Καρτ-ποστάλ, γκραβούρες και φωτογραφίες. Στα σπίτια του στη νότια Γαλλία χρησιμοποιούσε προτζέκτορες για να προβάλει τις φωτογραφίες στους τοίχους του εργαστηρίου του. Δεν χρησιμοποιούσε οπτικά και απτικά τη μνήμη του για να παράγει ακριβή αντίγραφα αυτού που είχε δει. Τα άλλαζε σε κάτι καινούριο, συνδυάζοντας τα πρωτότυπα με άλλες ιδέες και επιρροές.
Αν κοιτάξει κανείς τις προσαρμογές των αριστουργημάτων του για παράδειγμα θα δει καθαρά πως διατηρούσε τα χαρακτηριστικά των πρωτότυπων ενώ άλλαζε την εστίαση, το μέγεθος ή τη δομή τους. Ήταν αυτή η δυναμική πλευρά των αναμνήσεών του (συνδύαζε διαφορετικές εικόνες για τη δημιουργία πρωτότυπου έργου) που σηματοδότησε την ιδιοφυΐα του Πικάσο.
Πηγή: Guardian