Στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές, οι κάτοικοι του Κολοράντο και της πολιτείας της Ουάσινγκτον έσπασαν ένα παλιό ταμπού και ψήφισαν υπέρ της νομιμοποίησης της μαριχουάνας για ψυχαγωγικούς λόγους.
Ο Άντονι Ορόσκο, ένας 19χρονος φοιτητής από το Κολοράντο, κατευθυνόταν τις προάλλες μαζί με φίλους προς το σπίτι του στο Ντένβερ, όταν τον σταμάτησε η αστυνομία. Ύστερα από έρευνα, βρέθηκε μαριχουάνα στο αυτοκίνητο και ο Άντονι παραπέμφθηκε σε τακτική δικάσιμο. «Μας αντιμετωπίζουν ως εγκληματίες», είπε στον Τζακ Χίλι των Νιου Γιορκ Τάιμς.
Είναι όμως πράγματι εγκληματίας;
Καθώς πρόκειται για τις πρώτες αμερικανικές πολιτείες που θα αντιμετωπίζουν τις μικρές ποσότητες μαριχουάνας όπως το αλκοόλ, αποτελούν ένα είδος τεστ για τη νομιμοποίηση των ναρκωτικών σε εθνικό επίπεδο. Κανείς δεν ισχυρίζεται όμως ότι θα είναι απλό.
Τις εβδομάδες που ακολούθησαν αυτή την ψηφοφορία στο Κολοράντο, όπου το μέτρο πέρασε με 55%, οι αξιωματικοί που είναι επιφορτισμένοι με την τήρηση της τάξης έστειλαν αντιφατικά μηνύματα. Πιο αντιφατική απ’ όλους όμως είναι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την καλλιέργεια και την πώληση μαριχουάνας ως εγκληματική πράξη.
Στο Κολοράντο, πολλοί αστυνομικοί και εισαγγελείς έπαψαν να ασχολούνται με υποθέσεις κατοχής μαριχουάνας. Την ίδια στιγμή, όμως, νεαροί άνθρωποι σαν τον Ορόσκο εξακολουθούν να υφίστανται διώξεις για τον ίδιο λόγο.
«Οι εξελίξεις είναι τόσο γρήγορες, που κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγήσουν», λέει ο Ντάνιελ Όουτς, αστυνομικός διοικητής στην Ορόρα, ανατολικά του Ντένβερ.
Οι αρχές στην πολιτεία της Ουάσινγκτον προβληματίζονται επίσης. Και αναρωτιούνται με ποιο τρόπο θα ρυθμίσουν μέχρι την 1η Δεκεμβρίου 2013 όλο αυτό το σύστημα αδειών για παραγωγή, διανομή και πώληση μαριχουάνας. Το καλό γι’ αυτούς είναι ότι το Κολοράντο αποτελεί μια οργανωμένη αγορά και θα χρησιμεύσει ως οδηγός. Οι πονοκέφαλοι όμως είναι πολλοί. Πόσα καταστήματα, για παράδειγμα, θα χρειαστούν για να εκπληρώσουν την επιταγή του νόμου για «επαρκή πρόσβαση σε νόμιμες πηγές χρησιμοποιήσιμης μαριχουάνας»;
Η απαίτηση για «επαρκή πρόσβαση», που αποσκοπεί στο να εξασφαλίσει ότι δεν θα ανθήσει η παράνομη αγορά, συγκρούεται με άλλες διατάξεις του νέου νόμου, όπως για παράδειγμα ότι απαγορεύεται να ανοίξει κατάστημα διάθεσης μαριχουάνας δίπλα σε σχολείο, πάρκο, παιδική χαρά ή παιδικό σταθμό. Πολλές από αυτές τις ζώνες αλληλοεπικαλύπτονται, πράγμα που σημαίνει ότι η απαίτηση για πρόσβαση αίρεται από τις διάφορες απαγορεύσεις.
Καθώς οι υπερασπιστές της χρήσης μαριχουάνας και οι θετικά διακείμενοι πολιτειακοί αξιωματούχοι χαράσσουν νέα σύνορα, την ίδια στιγμή περιμένουν οδηγίες από την κεντρική κυβέρνηση. Πολλοί ελπίζουν ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης θα κάνει πίσω. Παρά τις συλλήψεις κάποιων που χρησιμοποιούν μαριχουάνα για ιατρικούς λόγους, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει επιτρέψει σε γενικές γραμμές σε σχετικές επιχειρήσεις να λειτουργούν στο Κολοράντο, την Ουάσινγκτον και 16 ακόμη πολιτείες.
Ο Όουτς, ο αστυνομικός διοικητής στην Ορόρα, έστειλε από την πλευρά του στους αστυνομικούς ένα e-mail, με το οποίο τους ενημερώνει ότι οι αρχές δεν θα διώκουν πλέον τους χρήστες μαριχουάνας άνω των 21 ετών. «Οι πόροι της πολιτείας μπορούν θαυμάσια να αξιοποιηθούν με άλλους τρόπος», τόνισε.
Παρά ταύτα, θα εξακολουθήσουν να αποτελούν αδικήματα η κατανάλωση μαριχουάνας από άτομα κάτω των 21 ετών, η χρήση μαριχουάνας σε δημόσιους χώρους και η οδήγηση υπό την επήρεια μαριχουάνας.