Οι Ένοπλες Δυνάμεις του Ιράν αποτελούν έναν από τους πιο μεγάλους γρίφους για τη Δύση. Η δυναμικότητά τους και οι δυνατότητές τους παραμένουν στην ουσία «άγνωστες» και καλύπτονται από ένα πέπλο μυστηρίου.
Τι όπλα διαθέτει; Πόσο λειτουργικά είναι τα αεροσκάφη που έχει και χρονολογούνται από την εποχή του Σάχη ή λίγο μετά, από τον πόλεμο με το Ιράκ; Διαθέτει ή όχι πυρηνικές κεφαλές; Ποιές οι ικανότητες του στρατού του στον «ανορθόδοξο πόλεμο»;
Το βέβαιο είναι πως οι Ένοπλες Δυνάμεις του Ιράν αποτελούν έναν άκρως επικίνδυνο αντίπαλο, που έχουν περιγραφεί από τον απόστρατο Στρατηγό των ΗΠΑ Τζον Αμπιζάιντ, ως η «πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη» της Μέσης Ανατολής.
Ας ξεκινήσουμε από τα δεδομένα: Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν περιλαμβάνουν το Στρατό (Αρτές), το επίλεκτο σώμα των Φρουρών της Επανάστασης (Σεπάχ) και τη Δύναμη Επιβολής του Νόμου (Νατζά).
Ο Artesh εμφανίζεται σαν ένας αμυντικός κλασικός στρατός, με τέσσερα σώματα: πεζικό, αεροπορία, ναυτικό, κι από το 2007 και μετά προστέθηκε και η αεράμυνα. Η κύρια αποστολή της είναι να φυλάει τα σύνορα και να επικεντρώνεται στην εδαφική προστασία.
Από τη μεριά τους, οι «Φρουροί της Επανάστασης», οι οποίοι πέρασαν το 1985 από το καθεστώς της λαϊκής πολιτοφυλακής σ’ εκείνο ενός πραγματικού στρατού, καλούνται να υπηρετήσουν την ιδεολογία της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Εξαρτώνται απευθείας από τον Υπέρτατο Ηγέτη της επανάστασης κι από τον Απρίλη του 2019 έχουν αρχηγό τον κ. Hossein Salami.
Σύμφωνα με μια «καταγραφή» του Global Security του 2015, το Ιράν διέθετε:
- περί τις 900.000 στρατιωτικό προσωπικό
- 1783 κύρια άρματα μάχης
- 750 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης
- 500 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού
- 2.322 μονάδες αυτοκινούμενων και ρυμουλκούμενων πυροβόλων
- 1.474 πυραυλικά συστήματα.
Διέθετε επίσης -μεταξύ άλλων- 273 μαχητικά αεροσκάφη, 50 μαχητικά ελικόπτερα, 322 πολεμικά και περιπολικά σκάφη, 20 υποβρύχια και 5 φρεγάτες.
Όπως επισημαίνει το GlobalSecurity.org, λόγω της παλαιότητας του εξοπλισμού και της έλλειψης ανταλλακτικών, είναι αβέβαιο πόσα από αυτά τα μέσα παραμένουν λειτουργικά. Για παράδειγμα, περίπου 100 παλιά MK3 και MK5 βρετανικής κατασκευής, μοντέλα που παρέλαβαν πριν από την επανάσταση του 1979, μαζί με 150 Αμερικάνικα M-60A1s – καθώς και 480 σοβιετικού τύπου Τ-72 τεθωρακισμένα και 540 T-54/T-55.
Αντιθέτως, όλοι οι αναλυτές συμφωνούν πως το Ιράν διαθέτει μία από τις ικανότερες αεράμυνες του κόσμου και έναν αξιολογότατο αριθμό βαλλιστικών πυραύλων, ενώ επιπλέον έχει προχωρήσει στην προμήθεια και κατασκευή εκατοντάδων drones, που μπορούν να χρησιμεύσουν για να υπερκαλύψουν τον εναέριο χώρο και τα εχθρικά ραντάρ. Εξοπλισμένα με πυραύλους, τα μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα χρησιμοποιήθηκαν από τους αντάρτες Χούτι στην Υεμένη.
Μία από τις καλύτερες αεράμυνες του κόσμου
Για παράδειγμα, το Ιράν διαθέτει ένα από τα καλύτερα συστήματα στον κόσμο στον τομέα της αεράμυνας, ιδίως με το over-the-horizon ραντάρ Rezonans και τα παθητικά συστήματα Avtobaza. Σε αυτά πρέπει να συνυπολογιστούν και πολλά ρωσικά ή κινεζικά ραντάρ, που επίσης υπάρχουν στη χώρα.
Το 2016 το Ιράν απέκτησε το ρωσικό σύστημα αεράμυνας S-300, που του επιτρέπει να υπερασπιστεί υποδομές και εγκαταστάσεις στρατηγικής σημασίας σε μια ακτίνα 200 χιλιομέτρων. Η δυναμικότητα των ιρανικών πυραύλων είναι δύσκολο να υπολογιστεί, αλλά εκτιμάται ότι οι «Φρουροί της Επανάστασης» διαθέτουν τουλάχιστον 300 πυραύλους Shahab-1 και Shahab-2 με μέγιστη εμβέλεια τα 500 χλμ. Έχουν σχεδιαστεί στη δεκαετία του ’80 και κατασκευαστεί από την Βόρεια Κορέα, και μπορούν, μετά από τον τοπικό τους εκσυγχρονισμό, να απειλήσουν άμεσα τις αμερικανικές βάσεις στην περιφέρεια του Ιράν (Κόλπος, Ιράκ, Αφγανιστάν).
Σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο Ειρήνης της Στοκχόλμης (SIPRI), το Ιράν διαθέτει επίσης μια εκατοστή πυραύλους με ακτίνα δράσης που υπερβαίνει τα 1000 χμ. (Shahab-3/Ghadr), ίσως και τα 2500 χμ. Soumar/Sajjil), πράγμα που φέρνει σε απόσταση βολής την Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, το εσωτερικό της Κίνας, τη Ρωσία και την Ανατολική Ευρώπη.
Τον Ιανουάριο του 2009, το Ιράν δήλωσε ότι είχε δοκιμάσει ένα νέο πύραυλο αέρος-αέρος. Στη συνέχεια, στις 7 Μαρτίου 2010, το Ιράν ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε την παραγωγή πυραύλων cruise μικρού βεληνεκούς που περιέγραψε ως εξαιρετικά ακριβείς στην ικανότητα καταστροφής στόχων. Οι «Φρουροί της Επανάστασης» έχουν 24 εκτοξευτές – εκ των οποίων 12-18 είναι για τους μικρούς βεληνεκούς Shahab 1-2, και τουλάχιστον έξι για τους Shahab-3, Ghadr-1και Sajjil-2. «Όλο αυτό καλύπτεται από ένα μυστήριο χωρίς πραγματική διαφάνεια», λέει ο αναλυτής του Stratfor, Bokhari . «Δεν έχουμε μια πολύ καλή κατανόηση του τι μπορεί να κάνει το Ιράν. Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα εκτόξευσης των ιρανικών πυραύλων προς τα αραβικά κράτη του Κόλπου, το Ισραήλ είναι πολύ μακριά».
Στις αρχές Ιανουαρίου 2012, το Ιράν δοκίμασε πυραύλους εδάφους-αέρος μέσου βεληνεκούς οι οποίοι είχαν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί στην χώρα. Η εκτόξευση συνέπεσε με την αυξημένη πίεση της διεθνούς κοινότητας για το ατομικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ιράν: Το «έξυπνο» Ναυτικό
Στη θάλασσα, όπως έχει γράψει ο Akram Kharief, διευθυντής έκδοσης της ιστοσελίδας menadefense.net, το αμερικανικό ναυτικό ξέρει ήδη, πως σε περίπτωση σύρραξης, θα πρέπει να αντιμετωπίσει μία αρμάδα από γρήγορα ταχύπλοα, υποβρύχια “τσέπης” τοπικής κατασκευής και αεροπλάνα επίδρασης εδάφους που έχουν τη δυνατότητα να πετούν χαμηλά πάνω από το νερό (ekranoplans).
Το Ιράν, έχει ένα σημαντικό στόλο πολεμικών σκαφών, που υπολογίζεται σε 23 υποβρύχια, ενώ σε ό,τι αφορά τις κύριες μονάδες επιφανείας, υπολογίζονται περίπου σε έξι κορβέτες, 13 περιπολικά πλοία, τέσσερα περιπολικά σκάφη, 21 ημι-υποβρύχιες βάρκες και άλλα 56 περιπολικά σκάφη διαφόρων τύπων, υποστηρίζει ο Bokhari.
Προς «επιβεβαίωση» του Bokhari ο Αρχηγός του Στρατού του Ιράν, Μουσάβι, δήλωσε μόλις τον περασμένο Αύγουστο πως το Ιράν διαθέτει όπλα που ο κόσμος δεν γνωρίζει. «Διαθέτουμε νέα, εξελιγμένα και θανατηφόρα όπλα υπεύθυνα για την άμυνα του κράτους μας, ειδικά κατασκευασμένα για να αντιμετωπίζουν εναέριες απειλές» , δήλωνε ο στρατηγός Μουσάβι, αρχηγός του Ιρανικού στρατού και συνέχιζε: «Τα περισσότερα τα έχουμε αποκαλύψει, αλλά είναι πολλά που κρατάμε κρυφά, δεν θέλουμε να γνωρίζει τα πάντα ο εχθρός. Αν θέλουν να μας δοκιμάσουν θα είμαστε έτοιμοι».
Η δήλωση έγινε μετά την αποκάλυψη νέων των νέων πυραύλων του Ιράν, Bavar-373. Το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων Fars είχε τότε αναφέρει ότι ο Πρόεδρος Hassan Rouhani, μαζί με τον υπουργό Άμυνας Amir Hatami, συμμετείχαν στην τελετή αποκάλυψης του συστήματος, που συνέπιπτε με την «Ημέρα Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανίας» της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
https://www.youtube.com/watch?v=oLGHoDogEww
Το Bavar-373 είναι «καλύτερο από το S-300 και κοντά στο S-400», δήλωσε ο Rouhani μετά την τελετή. Το πυραυλικό σύστημα παρουσιάστηκε σε εκδήλωση στην Τεχεράνη και στη συνέχεια μεταφέρθηκε σε μυστική βάση του Ιρανικού στρατού.
«Σήμερα έχουμε πολύ ακριβείς πυραύλους, τους οποίους δεν έχουμε προβάλει δημοσίως», είπε ο υφυπουργός Άμυνας, στρατηγός Κασέμ Τακιζαντέχ. «Οι Αμερικανοί ξέρουν πολύ καλά ότι δεν χρειάζεται να πάμε στη Νέα Υόρκη για να τους αντιμετωπίσουμε. Σήμερα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί στην περιοχή και για αυτό τον λόγο ο Ανώτατος Ηγέτης (σ.σ. ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ) είπε ότι δεν θα εμπλακούν σε πόλεμο μαζί μας», πρόσθεσε.
