Το Ιράν μοιάζει να μην πτοείται από τις όποιες αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητας στις εκτελέσεις ατόμων με κατηγορίες – οι περισσότερες εκ των οποίων θεωρούνται «στημένες» – για συμμετοχή στις διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.
Ένας γιατρός, ράπερς, ένας ποδοσφαιριστής είναι μεταξύ περίπου 20 Ιρανών που κινδυνεύουν να εκτελεστούν δι’ απαγχονισμού, με το Ιράν να χρησιμοποιεί τη θανατική ποινή ως τακτική εκφοβισμού για να καταστείλει τις διαδηλώσεις, σύμφωνα με τις οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι δύο πρώτες εκτελέσεις που συνδέονταν με το κίνημα αμφισβήτησης που συγκλονίζει το Ιράν εδώ και τρεις μήνες, εκείνες του Μοχσέν Σεκαρί, στις 8 Δεκεμβρίου, και του Ματζιντρεζά Ραχναβάρντ, στις 12 Δεκεμβρίου, αμφότεροι 23 ετών, προκάλεσαν κατακραυγή και νέες δυτικές κυρώσεις. Όμως οι ακτιβιστές κάνουν εκκλήσεις για ισχυρή διεθνή δράση προκειμένου να αποτραπούν νέες εκτελέσεις.
“Όσο το πολιτικό κόστος των εκτελέσεων δεν είναι πολύ πιο σημαντικό, θα είμαστε αντιμέτωποι με μαζικές εκτελέσεις”, προειδοποιεί ο Μαχμούντ Αμιρί-Μογκαντάμ, διευθυντής της οργάνωσης Iran Human Rights (IHR) με έδρα τη Νορβηγία, που κατηγορεί τις ιρανικές αρχές ότι χρησιμοποιούν τις εκτελέσεις για να “σπείρουν τον φόβο και να σώσουν το καθεστώς”.
Από τις απαρχές της το 1979, η Ισλαμική Δημοκρατία συγκλονίζεται συχνά από ξεσπάσματα οργής. Όμως αυτή η κρίση που ξέσπασε μετά τον θάνατος της Αμινί δεν έχει προηγούμενο όσον αφορά τη διάρκεια, τη διασπορά της στις επαρχίες, τη συμμετοχή διαφορετικών εθνοτικών ομάδων και κοινωνικών τάξεων και τις ευθείες εκκλήσεις για πτώση του καθεστώτος.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, άλλοι 11 άνθρωποι έχουν καταδικαστεί στη θανατική ποινή στο πλαίσιο των διαδηλώσεων και εννέα αντιμετωπίζουν κατηγορίες που μπορεί να επιφέρουν τη θανατική ποινή.
Η Αμνηστία αναφέρει την περίπτωση ενός νέου άνδρα, του Σαχάντ Νουρμοχαμάντ Ζαντέχ, που καταδικάστηκε σε θάνατο στις 6 Νοεμβρίου αφού κρίθηκε ένοχος επειδή “κατέστρεψε παραπέτα αυτοκινητοδρόμου και πυρπόλησε κάδους απορριμμάτων και ελαστικά”.
https://twitter.com/AlinejadMasih/status/1602892609315389441?s=20&t=HPhunYr6ZAnDOnUsEsVV5Q
Σήμερα ένας πρόσφατα συλληφθείς διαδηλωτής, ο Μαχάν Σαντράτ, “σώθηκε από την εκτέλεση”, ανακοίνωσε ο δικηγόρος του.
Η Αμνηστία είχε πει πως φοβόταν την “επικείμενη” εκτέλεση αυτού του 22χρονου νεαρού άνδρα, που καταδικάστηκε σε θάνατο έπειτα από μια συνοπτική και “άδικη” δίκη στις 3 Νοεμβρίου, αφού κρίθηκε ένοχος ότι έβγαλε μαχαίρι κατά τις διαδηλώσεις.
Ο Μοχαμάντ Γκομπαντιού, 22 ετών, καταδικάστηκε από την πλευρά του σε θάνατο για ανατροπή αστυνομικών με αυτοκίνητο, προκαλώντας έναν θάνατο και αρκετούς τραυματισμούς. Σύμφωνα με την Αμνηστία, που δηλώνει “σοβαρά ανήσυχη”, υπέστη βασανιστήρια στη φυλακή.
Το ίδιο και ο ράπερ Σαμάν Σεϊντί, αλλιώς Σαμάν Γιασίν, υποστήριξε το κίνημα αμφισβήτησης στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης και κατηγορείται ότι πυροβόλησε στον αέρα. Σύμφωνα με την Αμνηστία, υπέστη βασανιστήρια προκειμένου να του αποσπάσουν ομολογία.
Ο Χαμίντ Γκαρέ-Χασανλού, γιατρός, και η σύζυγός του Φαρζανέχ Γκαρέ-Χασανλού πήγαιναν στην κηδεία ενός διαδηλωτή όταν “ενεπλάκησαν στο χάος” μιας φονικής επίθεσης εναντίον ενός μέλους της πολιτοφυλακής Μπασίτζ, σύμφωνα με την Αμνηστία.
Ο Χαμίντ Γκαρέ-Χασανλού καταδικάστηκε σε θάνατο και η σύζυγός του σε φυλάκιση 25 ετών, με το δικαστήριο να στηρίζεται σε δηλώσεις οι οποίες, σύμφωνα με την Αμνηστία, αποσπάστηκαν εκβιαστικά από τη σύζυγό του. Ο σύζυγός της υπέστη βασανιστήρια ενώ κρατείτο και νοσηλεύτηκε με σπασμένα πλευρά.
Μεταξύ των ανθρώπων που κινδυνεύουν με θανατική ποινή, είναι ο ράπερ Τουμάτζ Σαλεχί, 32 ετών, που κατηγορείται “μόνο για επικρίσεις που διατυπώθηκαν στη μουσική του και στα κοινωνικά δίκτυα” προσθέτει η Αμνηστία που κάνει λόγο επίσης για βασανιστήρια.
Ο επαγγελματίας ποδοσφαιριστής Αμίρ Νασρ Αζαντανί, 26 ετών, κινδυνεύει επίσης να του επιβληθεί η θανατική ποινή μετά την απαγγελία κατηγοριών σε βάρος του για τον θάνατο τριών πρακτόρων ασφαλείας τον Νοέμβριο στην πόλη Ισφαχάν, σύμφωνα με τη ΜΚΟ. Η Διεθνής Ομοσπονδία Επαγγελματιών ποδοσφαιριστών (Fifpro) δήλωσε “σοκαρισμένη και αηδιασμένη” από το ενδεχόμενο να του επιβληθεί η θανατική ποινή.
FIFPRO is shocked and sickened by reports that professional footballer Amir Nasr-Azadani faces execution in Iran after campaigning for women’s rights and basic freedom in his country.
— FIFPRO (@FIFPRO) December 12, 2022
We stand in solidarity with Amir and call for the immediate removal of his punishment. pic.twitter.com/vPuylCS2ph
Οι εκτελέσεις είναι συχνά ξαφνικές, με τις αρχές να ανακοινώνουν και να εκτελούν τις θανατικές ποινές “με γρήγορο τρόπο”, υπογραμμίζει η Αμνηστία που προειδοποιεί για “σοβαρό κίνδυνο” για τους ανθρώπους των οποίων η καταδίκη σε θάνατο δεν έχει ανακοινωθεί δημόσια και θα μπορούσαν να εκτελεστούν “ανά πάσα στιγμή”.
Ο Ματζιντρεζά Ραχναβάρντ απαγχονίστηκε μόλις 23 μέρες μετά τη σύλληψή του και λίγο μετά μια τελευταία συνάντηση με τη μητέρα του, που αγνοούσε το γεγονός ότι ο γιος της επρόκειτο να εκτελεστεί.
“Οι εκτελέσεις δυο ανθρώπων σε σχέση με τις διαδηλώσεις στο Ιράν είναι σοκαριστικές και είμαστε εξαιρετικά ανήσυχοι για τη ζωή και άλλων ανθρώπων που έχουν καταδικαστεί σε θάνατο με τον ίδιο τρόπο”, δήλωσε στο AFP ο Ύπατος Εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163