Μια φορά κι έναν καιρό, πριν από 50.000 χρόνια, ήταν μια... Νεαντερτάλια και ένας Ντενισόβιος. Από την ένωσή τους γεννήθηκε ένα παιδί... Ένα μικροσκοπικό θραύσμα οστού σήμερα αποτελεί την απόδειξη αυτής της διασταύρωσης των δύο διαφορετικών ειδών ανθρωπίδων.
“Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτουμε έναν απόγονο αυτών των δύο ειδών”, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο η Βίβιαν Σλον, του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ Εξελικτικής Ανθρωπολογίας, στη Λειψία της Γερμανίας. Η Σλον είναι μία από τους συγγραφείς της σχετικής μελέτης που δημοσιεύτηκε σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.
Οι Ντενισόβιοι και οι Νεάντερταλ χωρίστηκαν πριν από 400.000-500.000 χρόνια και εξελίχθηκαν σε δύο ξεχωριστά είδη του γένους Χόμο (ο Homo sapiens, o “Σοφός άνθρωπος”, ήταν ένα τρίτο). Ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εξαφανίστηκε από τη Γη πριν από περίπου 40.000 χρόνια, για άγνωστους ακόμη λόγους. Οι Ντενισόβιοι εξαφανίστηκαν επίσης, αλλά δεν γνωρίζουμε ακριβώς πότε.
Πάντως, οι αναλύσεις DNA απέδειξαν ότι ο άνθρωπος του Ντενίσοβα κληροδότησε ένα μέρος του γονιδιώματός του στους σύγχρονους ανθρώπους: κάτω από το 1% στους ασιατικούς και αμερινδικούς πληθυσμούς και μέχρι 5% στους αυτόχθονες της Αυστραλίας ή τους Παπούα της Νέας Γουινέας. Κατά τον ίδιο τρόπο, όλοι οι σύγχρονοι άνθρωποι, εκτός από τους Αφρικανούς, έχουν στο DNA τους ένα μέρος (περίπου 2%) από το DNA των Νεάντερταλ, γεγονός που αποδεικνύει ότι στο μακρινό παρελθόν τα είδη αυτά διασταυρώνονταν μεταξύ τους.
Αυτή η “οικογενειακή ιστορία” αποκαλύφθηκε από ένα οστό μόλις 1,5 εκατοστού – τόσο μικρό που αρχικά οι ερευνητές δεν μπορούσαν να πουν μετά βεβαιότητας αν ανήκε σε ανθρωπίδη ή σε κάποιο είδος ζώου.
Το οστό “Ντένι”
Το οστό (οι επιστήμονες το αποκαλούν χαϊδευτικά “Ντένι”) ανακαλύφθηκε το 2012 σε ένα σπήλαιο στα βουνά Αλτάι της Σιβηρίας, κοντά στα σημερινά σύνορα της Ρωσίας με τη Μογγολία. Ανήκε σε έναν θηλυκό ανθρωπίδη ηλικίας τουλάχιστον 13 ετών, που έζησε πριν από περίπου 50.000 χρόνια. Το οστό αυτό προερχόταν ήταν από το πόδι (από το μηριαίο) είτε από το χέρι (το βραχιόνιο) της “Ντένι”.
Το σπήλαιο όπου πέθανε η Ντένι, που αποκαλείται Ντενίσοβα, ήταν ήδη γνωστό στους επιστήμονες αφού εκεί βρέθηκαν τα πρώτα απολιθωμένα λείψανα του Ανθρώπου της Ντενίσοβα.
Αναλύοντας το οστό, οι γενετιστές κατάφεραν να ξεχωρίσουν τα χρωμοσώματα που κληρονόμησε το κορίτσι από τον πατέρα και τη μητέρα του. Και χωρίς καμία αμφιβολία, εκείνη ήταν Νεάντερταλ και εκείνος Ντενισόβιος.
“Αρχικά νόμιζα ότι έγινε κάποιο λάθος στο εργαστήριο”, εξήγησε ο Σβάντε Παάμπο, επίσης ερευνητής στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ.
Φεύγοντας από την Αφρική, οι Νεάντερταλ κατευθύνθηκαν προς την Ευρώπη και τη δυτική Ασία ενώ οι Ντενισόβιοι πήραν τον δρόμο προς την ανατολική Ασία.
“Οι Νεάντερταλ και οι Ντενισόβιοι πιθανότατα δεν είχαν πολλές ευκαιρίες να συναντηθούν. Όμως όταν συνέβαινε αυτό, φαίνεται ότι δεν ήταν προκατειλημμένοι οι μεν με τους δε” σχολίασε ο Παάμπο. “Θα πρέπει να ζευγάρωναν συχνά, πολύ συχνότερα απ’ όσο πιστεύαμε μέχρι τώρα, διαφορετικά δεν θα είχαμε σταθεί τόσο τυχεροί”, πρόσθεσε.