Νέα ντοκουμέντα έφερε στο φως η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης του Καναδά, η οποία βρίσκεται στην καρδιά της σοβαρότερης πολιτικής κρίσης της θητείας του Τζάστιν Τριντό, χθες Παρασκευή, συμπεριλαμβανομένης μιας ηχογράφησης που τεκμηριώνει τις καταγγελίες της περί πολιτικής επέμβασης του καναδού πρωθυπουργού σε μια δικαστική διαδικασία.
Η Τζόντι Ουίλσον-Ρέιμπουλντ παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο, αφού, όπως υποστήριξε, δέχθηκε για καιρό «ανάρμοστες» πιέσεις από τον Τριντό και το περιβάλλον του προκειμένου να παρέμβει ώστε να αποφευχθεί η παραπομπή σε δίκη της κατασκευαστικής εταιρείας SNC-Lavalin για μια υπόθεση διαφθοράς στη Λιβύη.
Η πρώην υπουργός παρέδωσε σε επιτροπή του καναδικού κοινοβουλίου έγγραφα έκτασης περίπου σαράντα σελίδων, συμπεριλαμβανομένης της απομαγνητοφώνησης μιας συνδιάλεξης που είχε με τον πρώην επικεφαλής του ομοσπονδιακού κρατικού μηχανισμού, την οποία είχε ηχογραφήσει εν αγνοία του.
“Ο πρωθυπουργός είναι αποφασισμένος να γίνει αυτό”
Σε αυτή τη συνδιάλεξη — το ηχητικό αρχείο είδε το φως της δημοσιότητας — ο επικεφαλής της δημόσιας διοίκησης Μάικλ Γουέρνικ, στενός συνεργάτης του Τριντό, υπογραμμίζει ότι ο πρωθυπουργός είναι αποφασισμένος «να γίνει αυτό, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο», σύμφωνα με την απομαγνητοφώνηση της συνδιάλεξης. Διευκρινίζει πως ο πρωθυπουργός «θέλει η κυβέρνηση να κάνει ό,τι μπορεί εντός των δυνάμεών της για να αποφευχθεί η απώλεια 9.000 θέσεων εργασίας», δηλαδή του συνόλου του προσωπικού της εταιρείας-κολοσσού των κατασκευών αυτής στον Καναδά.
Η Ουίλσον-Ρέιμπουλντ αντιτείνει πως η συγκεκριμένη συζήτηση είναι «απολύτως ανάρμοστη» και ότι ισοδυναμεί με «πολιτική ανάμιξη» σε μια δικαστική διαδικασία.
Η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης είχε ήδη αναφερθεί στη συνδιάλεξή της με τον Γουέρνικ κατά τη διάρκεια της τετράωρης κατάθεσής της την 27η Ιανουαρίου ενώπιον της ίδιας επιτροπής του καναδικού κοινοβουλίου.
Σοβαρή πολιτική κρίση
Ο πρωθυπουργός και το περιβάλλον του αντιμετωπίζουν τους τελευταίους σχεδόν δύο μήνες σοβαρή πολιτική κρίση, εξαιτίας των κατηγοριών της πρώην υπουργού ότι της ασκήθηκαν «ανάρμοστες» πιέσεις και της απευθύνθηκαν «συγκαλυμμένες απειλές» ώστε να φροντίσει να αποφευχθεί η προσαγωγή της SNC-Lavalin σε δίκη.
Το ζήτημα «δεν ήταν αν θα σώζονταν θέσεις εργασίας, επρόκειτο για ανάμιξη στις υποθέσεις ενός από τους θεμελιώδεις θεσμούς μας (…) αυτό θα παραβίαζε τη συνταγματική αρχή της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης», είπε η Ουίλσον-Ρέιμπουλντ.
Η πρώην υπουργός, που ακούγεται να μιλάει με αυτοπεποίθηση και ευφράδεια στη συνδιάλεξη, διάρκειας 17 λεπτών, διευκρινίζει πως την ηχογράφησε για να μπορέσει να ανατρέχει σε όσα ειπώθηκαν, ελλείψει κάποιου βοηθού για να κρατήσει σημειώσεις.
Η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης υποβιβάστηκε σε υπουργό Αρμόδια για τις Υποθέσεις των Βετεράνων σε έναν μίνι-ανασχηματισμό στις αρχές Ιανουαρίου, πριν υποβάλει την παραίτησή της στα μέσα Φεβρουαρίου. Η ίδια θεωρεί ότι η υποβάθμισή της ήταν συνέπεια της άρνησής της να υποκύψει στις πιέσεις που της ασκήθηκαν από τον Τριντό και το περιβάλλον του.
Ο πρωθυπουργός έχει διαψεύσει πως παρενέβη με «ανάρμοστο» τρόπο ή ότι άσκησε πίεση στην πρώην υπουργό του, πάντως παραδέχεται πως έχει «πολλά μαθήματα να αντλήσει» από την υπόθεση SNC-Lavalin.
Ο Τριντό διαβεβαιώνει ότι απλά ζήτησε από την πρώην υπουργό Δικαιοσύνης να ζητήσει τη νομική γνώμη ενός εξωτερικού συμβούλου για το κατά πόσον θα μπορούσε να κλειστεί εξωδικαστικός συμβιβασμός με την εταιρεία, όπως προβλέπει ο νόμος, ώστε να αποφευχθεί μια δίκη που θα μπορούσε να απειλήσει το μέλλον της.
Τέσσερις παραιτήσεις συνεργατών του Τριντό
Μέσα σε μερικές εβδομάδες, τέσσερις στενοί συνεργάτες του Τζάστιν Τριντό παραιτήθηκαν: η πρώην υπουργός Δικαιοσύνης, η υπουργός Προϋπολογισμού, ο Γουέρνικ, που ανήγγειλε ότι παίρνει τη σύνταξή του, και ο προσωπικός γραμματέας του και στενός του φίλος επί δεκαετίες Τζέραλντ Μπατς.
Η πολιτική κρίση κλόνισε την κυβέρνηση και το κυβερνών κόμμα των Φιλελεύθερων μερικούς μήνες πριν διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές, τον Οκτώβριο, η έκβαση των οποίων θεωρείτο αβέβαιη πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο.
Καταποντίζεται δημοσκοπικά
Μια δημοσκόπηση του ινστιτούτου Angus Reid που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη φέρει το κόμμα του Τριντό, που πιστώνεται το 28% των προθέσεων ψήφου, να απέχει πλέον 10% από τη συντηρητική αντιπολίτευση (37% των προθέσεων ψήφου). Πριν από το σκάνδαλο, οι Φιλελεύθεροι προηγούνταν στις περισσότερες δημοσκοπήσεις.
Ο ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος Άντριου Σιρ έκρινε ότι «τα έγγραφα και οι καταγραφές αυτές αποτελούν αδιάσειστες αποδείξεις» του γεγονότος πως ο Τριντό σκόπευε να προχωρήσει «σε πολιτική ανάμιξη στην ποινή δίωξη της SNC-Lavalin». Ο Σιρ επανέλαβε την επωδό του το τελευταίο διάστημα, ότι δηλαδή «ο πρωθυπουργός έχει απολέσει το ηθικό κύρος που είναι απαραίτητο για να κυβερνά και είναι υποχρεωμένος να παραιτηθεί». Ο Τριντό έχει απορρίψει το ενδεχόμενο.