Η Κίνα και νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε ομόφωνη απόφαση σχετικά με μια συμφωνία ασφαλείας και εμπορίου.
Ο υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι της Κίνας κάλεσε σήμερα τις χώρες του Ειρηνικού να «μην ανησυχούν πολύ» για τις προθέσεις του Πεκίνου, έπειτα από συνάντηση που είχε στην πρωτεύουσα των νησιών Φίτζι με ομολόγους του 10 νησιωτικών κρατών οι οποίοι δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν (προς το παρόν τουλάχιστον).
Ο Ουάνγκ προήδρευσε συνάντησης με τους υπουργούς Εξωτερικών κρατών του Ειρηνικού, οι οποίες έχουν διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα και όχι με την Ταϊβάν, από τη Σούβα, πρωτεύουσα των νησιών Φίτζι.
Σύμφωνα με τα σχετικά έγγραφα που ήλθαν σε γνώση του AFP την προηγούμενη εβδομάδα, το Πεκίνο πρότεινε σε δέκα νησιωτικές χώρες του νότιου Ειρηνικού εκατομμύρια δολάρια οικονομικής βοήθειας, την προοπτική συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου, καθώς και την δυνατότητα πρόσβασης στην γιγάντια κινεζική αγορά του 1,4 δισεκατομμυρίου κατοίκων.
Σε αντάλλαγμα, η Κίνα θα αναλάβει την εκπαίδευση των δυνάμεων της αστυνομίας, την οργάνωση της κυβερνοσφάλειας, θα αναπτύξει στενή συνεργασία σε ευαίσθητους τομείς όπως η θαλάσσια χαρτογράφηση και θα εξασφαλίσει ευρεία πρόσβαση στους τοπικούς φυσικούς πόρους.
Ωστόσο στη συμφωνία έχει αντιταχθεί τουλάχιστον μία χώρα, οι Ομόσπονδες Πολιτείες της Μικρονησίας, σύμφωνα με επιστολή που διέρρευσε την προηγούμενη εβδομάδα.
Συμφωνία σε 5 τομείς
Μετά τη συνάντηση – στην οποία πήραν μέρος τα νησιά Σαμόα, Τόνγκα, Κιριμπάτι, η Παπούα Νέα Γουινέα, τα Βανουάτου, τα Νησιά του Σολομώντα, το Νίουε – ο Ουάνγκ επεσήμανε ότι οι χώρες συμφώνησαν σε πέντε τομείς συνεργασίας, αλλά πρόσθεσε ότι χρειάζονται περαιτέρω συνομιλίες για να υπάρξει ομοφωνία.
Οι πέντε τομείς αυτοί περιλαμβάνουν την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία covid και νέα κέντρα γεωργίας και αντιμετώπισης καταστροφών, αλλά όχι την ασφάλεια.
«Η Κίνα θα δώσει στη δημοσιότητα ένα έγγραφο για τις δικές μας θέσεις και προτάσεις και τις προτάσεις συνεργασίας με τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού και προχωρώντας θα έχουμε συνεχείς και σε βάθος συζητήσεις και διαβουλεύσεις ώστε να διαμορφωθεί ομοφωνία», επεσήμανε ο Ουάνγκ μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Ο Κινέζος υπουργός δήλωσε ότι κάποιες χώρες αμφισβήτησαν τα κίνητρα της Κίνας για την ενεργή εμπλοκή της στην περιοχή του Ειρηνικού, όμως τόνισε ότι το Πεκίνο στηρίζει και την ανάπτυξη των χωρών στην Αφρική, την Ασία και την Καραϊβική.
«Μην ανησυχείτε πολύ και μην έχετε άγχος, διότι η κοινή ανάπτυξη και ευημερία της Κίνας και όλων των άλλων αναπτυσσόμενων χωρών θα σημάνει μεγαλύτερη αρμονία, μεγαλύτερη δικαιοσύνη και μεγαλύτερη πρόοδο για όλο τον κόσμο», υπογράμμισε ο ίδιος.
Από την πλευρά του ο Κινέζος πρέσβης στα Φίτζι, ο Τσιάν Μπο, δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να συζητήσουν το προσχέδιο της συμφωνίας και το πενταετές σχέδιο «μέχρι να καταλήξουμε σε συμφωνία».
«Υπήρχε γενικώς στήριξη από τις 10 χώρες με τις οποίες έχουμε διπλωματικές σχέσεις, αλλά φυσικά υπάρχουν κάποιες ανησυχίες για συγκεκριμένα ζητήματα», πρόσθεσε.
Ο πρωθυπουργός των Φίτζι, ο Φρανκ Μπαϊνιμαράμα, δήλωσε ότι οι χώρες του Ειρηνικού θέτουν ως προτεραιότητα την ομοφωνία.
Αντιδράσεις από ΗΠΑ και Αυστραλία
Η πρόταση αυτή για στενή συνεργασία με το Πεκίνο γίνεται την ώρα που ΗΠΑ και Κίνα ανταγωνίζονται προκειμένου να αυξήσουν την επιρροή τους στη στρατηγικής σημασίας περιοχή του νότιου Ειρηνικού.
Η υπογραφή τον Απρίλιο μιας συμφωνίας ασφαλείας μεταξύ της Κίνας και των νησιών του Σολομώντα προκάλεσε σοκ στην Αυστραλία, η οποία τη θεώρησε έναν τρόπο για το Πεκίνο να αποκτήσει στρατιωτική παρουσία στην περιοχή του Ειρηνικού.
Η νέα κυβέρνηση της Αυστραλίας έχει αναγάγει τα νησιά του Ειρηνικού σε προτεραιότητα της εξωτερικής της πολιτικής, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις διπλωματικές πιέσεις του Πεκίνου. Η νέα υπουργός Εξωτερικών της Αυστραλίας, η Πένι Γουόνγκ, πραγματοποίησε την Πέμπτη την πρώτη της επίσημη επίσκεψη στο εξωτερικό στη Σούβα από όπου τόνισε ότι η Καμπέρα θα αλλάξει περιβαλλοντική πολιτική, ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού, και ανακοίνωσε ένα νέο πρόγραμμα παροχής βίζας στους κατοίκους τους ώστε να μπορούν να μεταναστεύουν στην Αυστραλία.
«Τα νησιά του Σολομώντα αποτελούν εξαίρεση», εκτίμησε από την πλευρά του ο Ρίτσαρντ Χερ καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Τασμανίας ο οποίος ασχολείται εδώ και δεκαετίες με τα νησιά του Ειρηνικού.
«Η περιοχή θα διστάσει να βρεθεί μπλεγμένη σε έναν γεωστρατηγικό ανταγωνισμό», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος του αρχιπελάγους Παλάου Σουρέιντζελ Γουίπς Τζούνιορ δήλωσε σήμερα στο αυστραλιανό τηλεοπτικό δίκτυο ABC ότι οι κινεζικές προτάσεις «θα πρέπει να ανησυχούν» την περιοχή.
Πολλές δυτικές χώρες δεν έχουν κρύψει την ενόχλησή τους για τις κινήσεις του Πεκίνου και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προειδοποίησε τις χώρες του Ειρηνικού «για τις αδιαφανείς και αόριστες συμφωνίες» με την Κίνα.
Οι νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού επιθυμούν να διατηρήσουν καλές σχέσεις με την Κίνα, να βρουν μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ Πεκίνου και Ουάσινγκτον, αλλά και να μην χρησιμεύσουν ως πιόνια στο μεταξύ τους παιχνίδι.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163