Στην τελική φάση έχει εισέλθει η διαπραγμάτευση στο Κυπριακό. Όλα δείχνουν ότι το εδαφικό βρίσκεται ένα βήμα πριν την οριστική συμφωνία με της τουρκοκυπριακή πλευρά να παραχωρεί περίπου το 2,5% των εδαφών που καταλήφθηκαν με την εισβολή του τουρκικού στρατού, ενώ σημαντικές αλλαγές υπάρχουν και στην ακτογραμμή.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Πολίτης «μετά από έντονη διαπραγμάτευση, η οποία ξεκίνησε από το 32% που κατέθεσε η τουρκοκυπριακή πλευρά, Αναστασιάδης και Ακιντζί έβαλαν στο τραπέζι το τελευταίο ποσοστό που θα ήταν διατεθειμένοι να αποδεχτούν. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όρισε το 28,2% και ο κ. Ακιντζί το 29,2%. Η απόσταση μιας ποσοστιαίας μονάδας δείχνει ότι η σύγκλιση είναι πολύ κοντά σε ένα ποσοστό κοντά σε εκείνο που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν (28,7%)».
Ο Μουσταφά Ακιντζί έχει κάνει γνωστό σε όλους τους τόνους ότι θα ήθελε ο τελικός χάρτης του εδαφικού να βγει μέσα από την διάσκεψη, έτσι που την ευθύνη να αναλάβει η Τουρκία. Θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό θα περιοριστούν οι αντιδράσεις, εκείνων στην κοινότητά του, που υποχρεωτικά θα μετακινηθούν, και θα είναι πιο εύκολη η έγκριση της λύσης στο δημοψήφισμα. Ο κ. Αναστασιάδης δεν αναμένεται να φέρει ένσταση σε αυτό, εφόσον όμως είναι ξεκάθαρο το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ρυθμιστεί το εδαφικό.
Πηγής της κυπριακής πλευράς πάντως αναφέρουν ότι ο χάρτης που δημοσιεύει η εφημερίδα Πολίτης δεν είναι οριστικός, αλλά ένας από αυτούς που τέθηκαν στη διαπραγμάτευση. Σύμφωνα δε με πληροφορίες του newsit.gr φαίνεται πως οδηγούμαστε σε μια πολυμερή συνάντηση, στο διάστημα ανάμεσα στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά.
Επιστροφή των προσφύγων: Κεφαλαιώδες θέμα στην όλη συζήτηση υπήρξε ο αριθμός των προσφύγων που θα έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Και εδώ η συζήτηση άρχισε από τουρκοκυπριακής πλευράς πολύ χαμηλά (45.000). Στην εξέλιξή της ωστόσο διαμορφώθηκε σε πολύ πιο λογικά επίπεδα. Σήμερα ο κ. Ακιντζί προσέρχεται στις συνομιλίες με τη θέση ότι θα πρέπει να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση λιγότεροι από 80.000 πρόσφυγες και ο κ. Αναστασιάδης με τη θέση ότι το λιγότερο που μπορεί να αποδεχτεί είναι οι 90.000. Είναι προφανές πως κάπου στη μέση θα υπάρξει τελικά η κατάληξη.
Η ακτογραμμή: Αυτή τη στιγμή η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει σημαντική πλειοψηφία στην ακτογραμμή. Στο σχέδιο Ανάν η τουρκοκυπριακή πλευρά διατηρούσε το 55% και η ελληνοκυπριακή το 45%. Με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν και εφόσον υπάρξει κατάληξη και στο θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων», το ποσοστό ακτογραμμής θα διαμορφωθεί στο 50:50.
«Ομοσπονδιακά πάρκα»: Ένα νέο στοιχείο που προέκυψε στη συζήτηση είναι τα λεγόμενα «ομοσπονδιακά πάρκα». Πρόκειται για περιοχές που θα υπόκεινται στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι στις δύο πολιτείες. Η ιδέα που συζητήθηκε είναι να δημιουργηθεί ένα τέτοιο πάρκο στην περιοχή των μαρωνίτικων χωριών (Κορμακίτης) το οποίο θα φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Άρα θα περιορίζει και την ακτογραμμή της τ/κ πολιτείας. Ένα δεύτερο θα δημιουργηθεί στην περιοχή της Καρπασίας και θα περιλαμβάνει τα τέσσερα χωριά (Γιαλούσα, Ριζοκάρπασο, Αγία Τριάδα, Μελάναρκα). Και πάλι θα έχει ακτογραμμή. Το θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων» δεν έχει κλείσει στην προηγούμενη διαπραγμάτευση, θεωρείται ωστόσο πολύ προχωρημένο. Η δε ελληνοκυπριακή πλευρά διεκδικεί συμπερίληψη και άλλων περιοχών στο ομοσπονδιακό αυτό πάρκο, έτσι ώστε ακτογραμμή να εξασφαλίζεται και από την κάτω πλευρά της χερσονήσου. Στις περιοχές αυτές θα μπορούν να επιστρέψουν με όλα τους τα δικαιώματα οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.
