Το "αυτί" στον Ερντογάν τραβούν οι ηγέτες των χωρών του Νότου που συμμετέχουν στην 5η σύνοδο, στην Λευκωσία. Στην κοινή τους διακήρυξη αναφέρουν πως η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και τους γείτονές της.
Στην Κοινή Διακήρυξη της Λευκωσίας οι επτά νότιες χώρες της Ε.Ε. επισημαίνουν τη στρατηγική για την ενεργειακή ασφάλεια της Ένωσης , ειδικά στην Ανατολική Μεσόγειο, και επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους για διασφάλιση της συνεχούς εμπλοκής των ευρωπαϊκών εταιρειών στην περιοχή.
Επίσης, επαναβεβαιώνουν τη σημασία των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία και «επαναλαμβάνουν τη δέσμευσή τους για διατήρηση ενός ανοικτού διαλόγου για αντιμετώπιση των κοινών απειλών και για συνεργασία σε ζωτικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως η μετανάστευση, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, οι μεταφορές, η οικονομία και το εμπόριο, σημειώνοντας παράλληλα πως είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι για την κατάσταση στη χώρα». Σημειώνουν δε
ότι «η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει όλες τις εκκρεμούσες υποχρεώσεις της με βάση το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, περιλαμβανομένης της υποχρέωσης για σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των καλών σχέσεων γειτονίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο».
Στη Διακήρυξη υπενθυμίζεται ότι «η αναγνώριση όλων των κρατών μελών της ΕΕ είναι ένα απαραίτητο συστατικό» και καλούν την Τουρκία να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Συναφώς αναφέρεται πως “η πλήρης και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Συμφωνία Σύνδεσης και η άρση των απαγορεύσεων στα λιμάνια και στα αεροδρόμια/εναέριο χώρο της για την Κύπρο και τις εταιρείες της ΕΕ που σχετίζονται με την Κύπρο θα είναι επίσης επωφελής για ολόκληρη την περιοχή».
Οι επτά νότιες χώρες της ΕΕ εκφράζουν υποστήριξη στην ταχεία ίδρυση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Εργασίας, που θα ενισχύσει τους κανόνες της ΕΕ για δίκαιη κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και θα διασφαλίζει τη δίκαιη και αποτελεσματική εφαρμογή τους. Επίσης, σημειώνουν την ετοιμότητα της Κύπρου όπως η Λευκωσία φιλοξενήσει την έδρα του Οργανισμού αυτού.
Κλιματική αλλαγή
Σε σχέση με την κλιματική αλλαγή στη Διακήρυξη αναφέρεται πως η Κύπρος είναι έτοιμη να αναλάβει ένα περιφερειακό ρόλο για αντιμετώπισή της, προωθώντας τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής, ώστε να αναπτυχθεί ένα στοχοθετημένο σχέδιο δράσης.
Στο περιθώριο της Συνόδου ο πρόεδρος Αναστασιάδης είχε ιδιαίτερη συνάντηση με τον πρωθυπουργό της Ιταλίας.
Συζήτηση και για το Brexit
Στα θέματα αυτά είναι οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, οι τελευταίες εξελίξεις όσον αφορά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση και η προετοιμασία για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής Ευρωπαϊκής Ένωσης και Συνδέσμου Αραβικών Κρατών.
Ο πρωθυπουργός της Μάλτας , Τζόζεφ Μούσκατ σημείωσε ότι, παρά τις διαφωνίες και διαφορές που μπορεί να υφίστανται , υπάρχει μια ξεκάθαρη τοποθέτηση για ενιαία αντιμετώπιση. «Όλοι πρέπει να ακολουθούμε κανόνες», επεσήμανε ο κ. Μούσκατ. Επίσης, ανέφερε ότι στην επόμενη συνάντηση, που θα πραγματοποιηθεί στην Μάλτα, θα επικεντρωθούν στα θέματα , που υπάρχουν διαφορές.
Ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας , Αντόνιο Κόστα , ανέφερε ότι για τη μετανάστευση «θα πρέπει να αποφύγουμε την διαίρεση των ευρωπαϊκών χωρών, και να προχωρήσουμε σε διάλογο με τις χώρες προέλευσης των μεταναστευτικών ροών». Τόνισε ότι κάθε πλοίο, που φθάνει στην Ιταλία είναι πρόβλημα για όλη την Ευρώπη. «Είναι σημαντικό για την Ευρώπη να το κατανοήσει αυτό και να στηρίξει τις χώρες αυτές», επισήμανε.
Σημείωσε ότι η επιδίωξη της πορτογαλικής προεδρίας της Ε.Ε είναι να υπάρξει ένα μόνιμος μηχανισμός, ενώ πρόσθεσε ότι τώρα είναι η ώρα για τις μεταρρυθμίσεις καθώς η Ευρώπη είναι καλύτερα προετοιμασμένη σε σχέση με το 2008.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός ,Τζουζέπε Κόντε, δήλωσε ότι η μετανάστευση είναι μια πρόκληση για την Ευρώπη και επεσήμανε ότι «το να υπάρχει ένα κοινό όραμα, μια κοινή συμφωνία είναι πολύ σημαντικό».
Ωστόσο, ανέφερε ότι δεν κατέστη δυνατό να λυθούν βασικά προβλήματα που απασχολούν τις χώρες του νότου. «Το άρθρο 80 της συνθήκης της Ε.Ε μιλά για την αλληλεγγύη. Η Ιταλία αντιμετωπίζει μια κρίση με την Ευρώπη να αδυνατεί να τηρήσει ένα ενιαίο μέτωπο», σημείωσε.
Τέλος, υποστήριξε ότι είναι ανάγκη για υιοθέτηση πρωτοβουλιών ώστε να επανέλθει η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ε.Ε.
Ο Ισπανός ΥΠΕΞ, Ζουζέπ Μπορέλ Φοντέγιες, δήλωσε ότι υπάρχει κοινή θέση για συνταγματική μεταρρύθμιση της ΕΕ πριν την έλευση μιας νέας οικονομικής κρίσης.
Επίσης , είπε ότι η στήριξη της Αφρικής είναι προτεραιότητα και ότι πρέπει να καταπολεμηθεί η παράνομη μετανάστευση.
Εξάλλου ,