Εκλογές διεξάγονται σήμερα στη Λιθουανία σε κρίσιμες εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου. Εννέα υποψήφιοι προσδοκούν να αντικαταστήσουν την Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, η οποία ολοκλήρωσε την δεύτερή της θητεία και δεν μπορεί να διεκδικήσει άλλη και ενδέχεται να επιδιώξει να αντικαταστήσει τον Ντόναλντ Τουσκ στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Ωστόσο μόνον τρεις από αυτούς έχουν πραγματικά πιθανότητες να καταφέρουν να περάσουν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο οποίος προβλέπεται να διεξαχθεί στις 26 Μαΐου και συμπίπτει με τις Ευρωεκλογές.
Τα τρία φαβορί, εκ των οποίων κανένα δεν βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση και η αναμέτρηση προβλέπεται αμφίρροπη, είναι ο πρωθυπουργός της κεντροαριστεράς Σαούλιους Σκβερνιάλις, η πρώην υπουργός Οικονομικών Ινγκρίντα Σιμονίτε, η οποία υποστηρίζεται από τους συντηρητικούς, και ο ανεξάρτητος οικονομολόγος Γκιτάνας Ναουσέντα.
Την ώρα που η Σιμονίτε είναι η υποψήφια που προτιμούν οι πολίτες υψηλής εισοδηματικής τάξης και μορφωτικού επιπέδου των πόλεων, η ρητορική με λαϊκιστικές αποχρώσεις του Σκβερνιάλις είναι αυτή που κερδίζει έδαφος στις μη ευνοημένες αγροτικές ζώνες.
Από την άλλη πλευρά ο Ναουσέντα προτείνει την καταπολέμηση των κοινωνικών αδικιών παντού στη χώρα αυτή των 2,8 εκατομμυρίων κατοίκων, της οποίας ο πληθυσμός μειώνεται εξαιτίας κυρίως της μαζικής μετανάστευσης των νέων προς τη Δύση.
Με το θέμα του περιορισμού των ανισοτήτων ασχολούνται και τα δύο άλλα φαβορί, με διαφορετικούς όρους.
Περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού –κυρίως στις αγροτικές περιοχές– ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, το οποίο ορίζεται στα 307 ευρώ μηνιαίως.
“Οι πολίτες διψούν για κοινωνική δικαιοσύνη και αναζητούν έναν υποψήφιο που να μπορεί να καταπολεμήσει την σημερινή κοινωνική πόλωση”, δήλωσε στο AFP ο Ντονάτας Πούσλις, αναλυτής του Ινστιτούτο Πολιτικής Ανάλυσης του Βίλνιους.
Όλοι οι υποψήφιοι είναι ένθερμοι υποστηρικτές της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, θεσμούς οι οποίοι θεωρείται ότι προσφέρουν ασφάλεια έναντι της γειτονικής Ρωσίας.
Οι Λιθουανοί είδαν τους μισθούς τους να αυξάνονται κατά σχεδόν 10% ετησίως τα δύο τελευταία χρόνια. Ο μεικτός μισθός φτάνει τα 970 ευρώ. Ωστόσο η φτώχεια και οι εισοδηματικές ανισότητες στη χώρα παραμένουν μεταξύ των πιο υψηλών στην ΕΕ.
“Δεν μπορούμε να απομονώνουμε το Βίλνιους από την υπόλοιπη Λιθουανία”, δήλωσε η Σιμονίτε στην προεκλογική της συγκέντρωση στην πρωτεύουσα της χώρας, που ήταν η τελευταία πριν από τις εκλογές.
Η 44χρονη υποψήφια επέκρινε επίσης τους λαϊκιστές, που “προτείνουν γρήγορες και απλές, αλλά απατηλές λύσεις”.
Η φιλελεύθερη Σιμονίτε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, υποστηρίζει επίσης το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ των προσώπων του ιδίου φύλου.
Την ίδια ώρα ο Σκβερνιάλις, πρώην αρχηγός της αστυνομίας, απευθύνθηκε κατά την προεκλογική του εκστρατεία στους δυσαρεστημένους Λιθουανούς που ζουν κυρίως στις αγροτικές ζώνες.
Ο 48χρονος υποψήφιος χαρακτήρισε τους αντιπάλους του “ελιτιστές” και δεσμεύτηκε να “πολεμήσει επαρκώς τη διαφθορά”, να περιορίσει τον κοινωνικό αποκλεισμό και να υποστηρίξει τις οικογένειες.
Τέλος ο 54χρονος Ναουσέντα απευθύνθηκε στους ψηφοφόρους που αναζητούν έναν αμερόληπτο πρόεδρο που απέχει από τις πολιτικές διαμάχες.
Όπως δήλωσε, ο υποψήφιος αυτός “αισθάνεται ότι φέρει τη βαριά ευθύνη να περιορίσει την πόλωση (…) και να επιτρέψει στην Λιθουανία να ξαναβρεί την αξιοπρέπειά της και τον αμοιβαίο σεβασμό”.
Στην Λιθουανία ο πρόεδρος δεν ασκεί κάποια πολιτική εξουσία σε καθημερινή βάση, αλλά είναι υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική και μετέχει στις συνόδους κορυφής της ΕΕ.
Επίσης διορίζει τους υπουργούς, τους δικαστές και τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων, όπως και τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, αλλά συνήθως πρέπει να έχει τη συναίνεση του πρωθυπουργού ή του κοινοβουλίου.
Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 07:00 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδος) και θα κλείσουν στις 20:00 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδος). Δεν προβλέπεται η διεξαγωγή δημοσκοπήσεων κατά την έξοδο από τις κάλπες (exit-polls).
