Lola Flores: H Λόλα Φλόρες αποτελεί μέχρι σήμερα την γυναίκα - σύμβολο της Ισπανίας, καθώς μέσα από τις ταινίες και τις παραστάσεις της ανέδειξε το ισπανικό παραδοσιακό τραγούδι (φοκλόρ) και την κουλτούρα του χορού φλαμένκο που έχει τις ρίζες του στους Τσιγγάνους της Ανδαλουσίας. Η María de los Dolores Flores Ruiz, όπως ήταν το πλήρες όνομα της, γεννήθηκε στην πόλη Jerez de la Frontera στις 21 Ιανουαρίου 1923.
Η οικογένεια της ήταν πολύ φτωχή και σε ηλικία 10 χρόνων ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ταβέρνες προκειμένου να βγάλει χρήματα. Σε ηλικία 15 χρόνων, η Λόλα Φλόρες μπήκε σε μια ομάδα καλλιτεχνών που είχαν φτιάξει το μουσικοχορευτικό σόου «Mary Paz».
Μαζί με τον διάσημο τραγουδιστή φλαμένκο Manolo Caracol συμμετείχε στο μιούζικαλ «Zambra», με το οποίο έκαναν περιοδεία σε όλη την Ισπανία κατά την περίοδο 1944 και 1951. Ένα χρόνο αργότερα, επισκέφθηκε την Λατινική Αμερική για πρώτη φορά στη ζωή της, κάνοντας το επιτυχημένο ντεμπούτο της στο Μεξικό. Η Λόλα φλόρες είναι γνωστή με το προσωνύμιο «La Faraona», λόγω της ομότιτλης ταινίας που πρωταγωνίστηκε το 1955 καθώς και «Λόλα της Ισπανία» (Lola de España).
Η Λόλα Φλόρες παντρεύτηκε τον Ρομά κιθαρίστα Antonio Gonzalez με τον οποίο απέκτησαν τρία παιδιά. Πέθανε από καρκίνο του μαστού το 1995. Την ημέρα της κηδείας της, οι θαυμαστές της τραγουδούσαν το «La Zarzamora», το οποίο ήταν ένα από τα αγαπημένα τραγούδια της.
Όσα πρέπει να ξέρετε για το φλαμένκο
Το φλαμένκο ενσωματώνει μια σύνθετη μουσική και πολιτισμική παράδοση. Προήλθε αρχικά από την περιφέρεια της Ανδαλουσίας, όπου αναπτύχθηκε σαν ξεχωριστή υποκουλτούρα με κέντρα τη Σεβίλλη, το Κάδιξ και τη Μάλαγα, στη συνέχεια όμως εξελίχτηκε σε χαρακτηριστικό κομμάτι του πολιτισμού ολόκληρης της Ισπανίας, ενσωματώνοντας και μετασχηματίζοντας λαϊκά μουσικά στοιχεία σε διαφοροποιημένες μουσικές φόρμες και από άλλες περιφέρειες, όπως η Μούρθια κι η Εξτρεμαδούρα.
Είναι γενικότερα παραδεκτό ότι το φλαμένκο δημιουργήθηκε από τη μοναδική συνύπαρξη και μείξη της αραβικής, ανδαλουσιανής, σεφαρδιτικής και τσιγγάνικης κουλτούρας στην περιοχή της Ανδαλουσίας πριν και μετά τη Ρεκονκίστα (Ανακατάληψη), την ιστορική δηλαδή περίοδο κατά την οποία οι Χριστιανοί βασιλιάδες ανακατέκτησαν την Ισπανία από τους Μουσουλμάνους. Χαρακτηριστικό μουσικό όργανο είναι η κιθάρα φλαμένκο.
Το 2010 η UNESCO συμπεριέλαβε το φλαμένκο στον Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας ύστερα από σχετική αίτηση της Ισπανίας.
Αυτό που σήμερα θεωρείται γνήσιο φλαμένκο, το τραγούδι των Τσιγγάνων της Ανδαλουσίας, καθιερώθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα. Το παλαιότερο είδος φλαμένκο είναι γνωστό ως Κάντε Χόντο (Cante Jondo): μια ανδρική φωνή, χωρίς συνοδεία οργάνων, διηγείται λυπητερές ιστορίες. Αργότερα προστέθηκε η κιθάρα και ο χορός.
Στα τέλη του 18ου αιώνα, το φλαμένκο άρχισε να παρουσιάζεται σε ταβέρνες με τη συνοδεία κιθάρας, ενώ σύντομα προστέθηκε και ο χορευτής ή η χορεύτρια (ballaor/ballaora). Υπήρχαν επίσης άτομα που έδιναν το ρυθμό είτε με παλαμάκια είτε με χτύπημα των δαχτύλων, ενώ βασικό συστατικό του χορού φλαμένκο αποτελεί ο ήχος από τα πόδια των χορευτών (soniquete) και ο κοφτός βηματισμός τους (zapateado). Ο γυναικείος χορός αναδεικνύει τη χάρη του σώματος και των χεριών.