Μια ελβετική μυστική παραστρατιωτική ομάδα που λειτουργούσε εν πολλοίς μακριά από τον δημόσιο έλεγχο έως το 1990 επανήλθε στην επικαιρότητα μετά την εξαφάνιση από τα επίσημα αρχεία απόρρητων εγγράφων που συνδέονταν με την οργάνωση.
Η ομάδα, η αποκαλούμενη “Projekt 26” ή P-26, δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1950 όταν ο ελβετικός στρατός άρχισε να συγκροτεί μια αντάρτικου τύπου δύναμη αντίστασης για την περίπτωση κομμουνιστικής εισβολής. Η P-26 διαλύθηκε το 1990 όταν οι αποκαλύψεις για την ύπαρξή της προκάλεσαν δημόσιο σκάνδαλο.
Αυτή την εβδομάδα η εφημερίδα Tages-Anzeiger έγραψε πως το υπουργείο Άμυνας δεν μπόρεσε να βρει 27 αδημοσίευτους φακέλους από μια έρευνα που είχε διενεργηθεί για την ομάδα πριν από τρεις δεκαετίες.
Επικριτές εκφράζουν φόβους πως τα έγγραφα καταστράφηκαν ή «χάθηκαν» ώστε να αποκρυβούν ενοχλητικές λεπτομέρειες για τις κρυφές κινήσεις της ουδέτερης Ελβετίας προς το ΝΑΤΟ ή μυστικές σχέσεις με ξένες υπηρεσίες πληροφοριών.
«Υπάρχουν τρεις πιθανότητες: τα έγγραφα να έχουν καταστραφεί, κάποιος να τα έχει κρύψει ή να έχουν χαθεί, με αυτή τη σειρά πιθανότητας» δήλωσε ο Γιόζεφ Λανγκ, ιστορικός και πρώην μέλος του ελβετικού κοινοβουλίου.
«Αλλά ακόμα και αν ισχύει η πιο αθώα επιλογή, πάλι πρόκειται για σκάνδαλο.»
Εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας δήλωσε στο πρακτορείο Reuters πως οι προσπάθειες για τον εντοπισμό των εγγράφων συνεχίζονται.
«Υπάλληλοι του υπουργείου Άμυνας και των Ομοσπονδιακών Αρχείων εξετάζουν τώρα επισταμένως έγγραφα», δήλωσε ο εκπρόσωπος. «Αυτή την ώρα το αν τα έγγραφα έχουν καταστραφεί είναι απλή εκτίμηση.»
Μυστικές ομάδες που δρούσαν κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου όπως η P-26 δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο στην Ευρώπη, όπου τα μέλη του ΝΑΤΟ φοβούνταν μια επίθεση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και οργάνωσαν μονάδες «οπισθοφυλακής» με διαταγές να επιχειρούν πίσω από τις γραμμές του εχθρού σε περίπτωση σοβιετικής εισβολής.
Το δίκτυο των παραστρατιωτικών ομάδων που σύμφωνα με ιστορικούς υποστηριζόταν κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία περιελάμβανε μονάδες στην Ιταλία, το Βέλγιο, τη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Δυτική Γερμανία και την Ολλανδία.
Το 1991 η έρευνα της Ελβετίας για την P-26 κατέληξε στο συμπέρασμα πως αν και δεν ήταν μέρος οποιουδήποτε «διεθνούς αντιστασιακού δικτύου», είχε ασυνήθιστης έντασης δεσμούς με Βρετανούς πράκτορες αρχής γενομένης το 1967.
«Αν και η πίστη πρώην αρχηγών επιτελείου δεν τέθηκε ποτέ σε αμφισβήτηση, προκαλεί ανησυχία το γεγονός πως οι βρετανικές υπηρεσίες ήξεραν περισσότερα για την P-26 απ΄ό,τι η ελβετική κυβέρνηση», έγραψε τότε η κυβέρνηση, αποκαλώντας τις μονομερείς στρατιωτικές πρωτοβουλίες χωρίς δημόσιο έλεγχο «ανυπόφορες».
Ο Λανγκ είπε πως μπορεί να υπάρχουν πολύ περισσότερα στα έγγραφα αυτά από τις ελάχιστες λεπτομέρειες που έχουν δημοσιευθεί προηγουμένως, περιλαμβανομένου του αν η P-26 είχε οποιαδήποτε σχέδια να επέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελβετίας.
«Η P-26 αποτελεί το παράδειγμα της υστερίας του Ψυχρού Πολέμου που, τουλάχιστον εν μέρει, υπονόμευσε τους ελβετικούς δημοκρατικούς θεσμούς», είπε ο Λανγκ.