Ένας νέος... ψυχρός πόλεμος είναι σε εξέλιξη, καθώς ΗΠΑ - Ρωσία δίνουν μάχη για τον έλεγχο των εδαφών της Αρκτικής, που αποκαλύπτονται από τους πάγους λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Μόσχα πάντως έχει σαφές προβάδισμα αφού έχουν ήδη έχει παρουσία ήδη στο μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής, ενώ οι ΗΠΑ ακόμη αναζητούν τον τρόπο να αποκτήσουν πρόσβαση στην παγωμένη ήπειρο.
Το ναυτικό κι οι επιστήμονες της Μόσχας έχουν εξερευνήσει πέντε νέα νησιά γύρω από το αρχιπέλαγος της Νόβαγια Ζέμλια (Νέα Γη) στον Αρκτικό Ωκεανό, στο πλαίσιο μίας αποστολής που διοργανώθηκε τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.
Αυτά τα νησιά, η αποκάλυψη των οποίων σχετίζεται με το λιώσιμο των πάγων και για πρώτη φορά εμφανίστηκαν το 2016, έχουν εμβαδόν από 800 έως 55.000 τετραγωνικά μέτρα, όπως τόνισε στο πρακτορείο Tass ο αντιναύαρχος Αλεξάντρ Μοϊσέγιεφ.
Η ανακάλυψη αυτών των νέων εδαφών συμπίπτει με την ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας της Μόσχας στην περιοχή, που μετρά 475 βάσεις στη ζώνη. Η Ρωσία προβαίνει στην επέκταση και αναδιάρθρωση των παλαιών βάσεων, που χρονολογούνται από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, προσθέτοντας νέα ραντάρ, συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, και πλαισιώνοντάς τες με προσωπικό, υποδομές και ειδικά συστήματα, σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σόιγκου.
10.000 άνδρες των Ρωσικών ειδικών δυνάμεων
Οι Αμερικανοί θεωρούν «επιθετική» τη ρωσική δραστηριότητα και ζητούν εξηγήσεις για την επέκταση των αεροπορικών βάσεων και την ανάπτυξη 10.000 ανδρών της ειδικής ομάδας Σπετσνάζ στην περιοχή. Όπως απάντησε η Μόσχα, αυτές οι κινήσεις «αφορούν τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης», ανέφερε ο υπουργός Ναυτικών των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Σπένσερ, σε εκδήλωση του Brookings Institution στις 23 Οκτωβρίου.
Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία του για τη ρωσική παρουσία στην περιοχή, διότι η νέα οδός των Βορείων Θαλασσών μειώνει τους χρόνους μεταφοράς προς την Ευρώπη και την Ασία κατά 40% σε σχέση με την πορεία μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Το μειονέκτημα είναι ότι διασχίζει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ρωσίας. Και η Μόσχα από τον Απρίλιο έχει ανακοινώσει πως τα ξένα σκάφη που ακολουθούν αυτήν την πορεία θα πρέπει να την ενημερώνουν προκαταβολικά και να πληρώνουν μεγαλύτερα τέλη διάπλου.
Στο πλαίσιο αυτού του νέου «μεγάλου ανταγωνισμού δύναμης και εξουσίας», όπως τον χαρακτήρισε το έγγραφο για τη διεθνή στρατηγική των ΗΠΑ US National Defense Strategy του 2018, η Ουάσινγκτον επείγεται να ανακτήσει την ισχυρή παρουσία της στην Αρκτική.
Ισχνή ακόμα η παρουσία των ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ διαθέτουν στην περιοχή μόνο ένα παγοθραυστικό, το πεπαλαιωμένο, μάλιστα, Polar Star της Ακτοφυλακής. Η Ρωσία, της οποίας το 25% του ΑΕΠ προέρχεται από την εκμετάλλευση της Αρκτικής, διαθέτει πάνω από 40 παγοθραυστικά διαφόρων διαστάσεων και ναυπηγεί και άλλα. Τα νέα αμερικανικά παγοθραυστικά δεν αναμένεται να καθελκυσθούν πριν το 2024.
Την ίδια στιγμή, η Ουάσινγκτον πολλαπλασιάζει τα γυμνάσια των πεζοναυτών της, που από το 2017 σταθμεύουν στη Νορβηγία, αλλά και στην Αλάσκα, προκειμένου τα στρατεύματα να συνηθίζουν στις ακραίες συνθήκες του παγωμένου κλίματος εκείνων των μεσημβρινών.
Παράλληλα, στα τέλη Σεπτεμβρίου το τεχνολογικό πρόγραμμα για την περιβαλλοντική ασφάλεια l’Environmental Security Technology Certification Program ανέλαβε την εξερεύνηση νέων οικονομικών και καινοτόμων μεθόδων για λογαριασμό του Πενταγώνου, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα προγράμματα για ανάπτυξη αμερικανικών υποδομών στην Αρκτική, σε ορίζοντας 20, 30 ή και 40 χρόνων, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ερευνών Αρκτικής, Τζον Φάρελ. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτά τα προγράμματα «είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τοποθεσίες όπως η αεροπορική βάση Θούλη στην Γροιλανδία και για άλλες τέτοιες βάσεις που διατηρούμε στον Βορρά, όχι μόνον των ΗΠΑ αλλά και σε όλον τον Αρκτικό Κύκλο».