Από τις σχέσεις με τον Έλον Μασκ έως τους δασμούς «μαμούθ» - Γιατί η θητεία του ως 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ θα μείνει στην Ιστορία
Ντόναλντ Τραμπ. Για κάποιους αναλυτές απρόβλεπτος. Για άλλους επικίνδυνος. Ένας νάρκισσος που τα βάζει με όλους και με όλα, προκαλώντας με μία μόνο κίνηση παγκόσμια αναταραχή. Το σίγουρο είναι ότι η θητεία του ως 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ θα μείνει στην Ιστορία.
Ήταν 20 Ιανουαρίου 2025 όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έλαβε για δεύτερη φορά τα «κλειδιά» του Λευκού Οίκου. Η επιστροφή του σηματοδότησε και μία σειρά δραματικών γεγονότων. Κάπου εκεί ανάμεσα, οι δασμοί – μαμούθ ύψους ακόμα και 145%, η πολυσυζητημένη σχέση με τον πλουσιότερο άνθρωπο στον κόσμο, Έλον Μασκ, το πλήθος προεδρικών διαταγμάτων που υπέγραψε – ιστορικό ρεκόρ για την πρώτη ημέρα οποιουδήποτε προέδρου των ΗΠΑ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ μέσα σε 100 ημέρες κατάφερε να αναποδογυρίσει την αμερικανική εξωτερική πολιτική, να προκαλέσει «σεισμό» στις διεθνείς αγορές και να μεταμορφώσει το Οβάλ Γραφείο σε θέατρο συνεχών «happenings».
Δέκα στιγμές – κλειδιά των 100 πρώτων ημερών της δεύτερης θητείας του
Την ημέρα της ορκωμοσίας του, ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίζεται με τον μαρκαδόρο του στο χέρι στο Οβάλ Γραφείο για να υπογράψει 26 εκτελεστικά προεδρικά διατάγματα.
Αποχώρηση από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, αποχώρηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αμφισβήτηση του δικαίου του εδάφους, απονομή χάριτος στους δράστες της επίθεσης στο ομοσπονδιακό Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2021: ο τόνος της προεδρίας που εννοεί να πετάξει στο καλάθι των σκουπιδιών την προηγούμενη τάξη πραγμάτων δίνεται.
Σε κοινή συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Ντόναλντ Τραμπ δηλώνει πως οι ΗΠΑ θα πάρουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, θα διώξουν τους Παλαιστίνιους από τον θύλακο υπό πολιορκία και θα τον ανοικοδομήσουν μεταμορφώνοντάς τον στη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Στο εξωτερικό, κατακραυγή. Τρεις εβδομάδες αργότερα, αναπαράγει μολαταύτα βίντεο φτιαγμένο με Τεχνητή Νοημοσύνη στην οποία εικονίζεται μία κατά φαντασία Γάζα μεταμορφωμένη σε λουτρόπολη που τον δοξάζει.
Μία φωτογραφία του JFK με τον γιο του Τζον στο Οβάλ Γραφείο έχει μείνει στην ιστορία. Επί κυβέρνησης Τραμπ II, είναι ο εικονοκλάστης επικεφαλής της Tesla, που μετατράπηκε σε στενό σύμβουλο του προέδρου, αυτός που εμφανίζεται στο ιερό της αμερικανικής εξουσίας με τον τετράχρονο γιο του στους ώμους για να εξηγήσει τις ενέργειες της επιτροπής του που επιφορτίστηκε να προχωρήσει σε πελώριες περικοπές των δημοσίων δαπανών.
Έκτοτε ο Έλον Μασκ και ο γιος του, τον οποίο ονόμασε «X», εμφανίζονται συχνά μαζί με τον Ντόναλντ Τραμπ, πήγαν ακόμα και σε αγώνα κατς.
Την 12η Φεβρουαρίου, ο Ντόναλντ Τραμπ τερματίζει τη διπλωματική απομόνωση του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, παρία της Δύσης, με τηλεφωνική συνδιάλεξη 90 λεπτών.
Ακολουθεί δεύτερη συνδιάλεξη την 28η Φεβρουαρίου και σειρά ρωσοαμερικανικών επαφών υψηλού επιπέδου, δίχως τους Ευρωπαίους. Αλλά μέχρι σήμερα, η προσδοκία του αμερικανού προέδρου πως θα κηρυσσόταν κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία παραμένει κενό γράμμα. Πάντως, η προσέγγιση Μόσχας-Ουάσιγκτον επέτρεψε δύο ανταλλαγές κρατουμένων από τον Φεβρουάριο.
Στην ετήσια διάσκεψη του Μονάχου για τη διεθνή ασφάλεια, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς προκαλεί σοκ στους Ευρωπαίους ερίζοντας μεταξύ άλλων πως η ελευθερία της έκφρασης περιστέλλεται στη Γηραιά Ήπειρο και ότι αυτό τον «ανησυχεί περισσότερο» από την απειλή της Ρωσίας ή της Κίνας. Έκτοτε, η κυβέρνηση Τραμπ πολλαπλασιάζει τις επικρίσεις της για τους Ευρωπαίους, κατηγορώντας τους ούτε λίγο ούτε πολύ πως εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ.
Πριν καν γίνει η επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, οι σχέσεις ανάμεσα στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν τεταμένες.
Στο Οβάλ Γραφείο, εκνευρισμένος για όσα έλεγε ο αντιπρόεδρος Βανς, ο ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι βρίσκεται ξάφνου κατηγορούμενος μπροστά στις κάμερες, οι σκληρές φράσεις του αμερικανού προέδρου Τραμπ κάνουν τον γύρο του κόσμου. Η αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις μοιάζει να κρέμεται από μια κλωστή.
Η κυβέρνηση Τραμπ, ο κυριότερος σύμμαχος του Ισραήλ σε διεθνές επίπεδο, κατηγορεί μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια πως άφησαν να θάλλει ο αντισημιτισμός στις διαδηλώσεις εναντίον του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας. Την 7η Μαρτίου, ανακοινώνει το «πάγωμα» χρηματοδοτήσεων 400 εκατομμυρίων δολαρίων για το Κολούμπια, κατόπιν συλλαμβάνεται κι απειλείται με απέλαση παρότι έχει πράσινη κάρτα παλαιστίνιος μετανάστης, οργανωτής και ηγέτης των φοιτητικών κινητοποιήσεων. Κατόπιν ο πρόεδρος Τραμπ ανακοινώνει πως παγώνει χρηματοδοτήσεις 2,2 δισ. δολαρίων για το Χάρβαρντ, κατηγορώντας το πως διαδίδει «το μίσος» και την «ηλιθιότητα».
Δυνάμει νόμου του 18ου αιώνα που είχε χρησιμοποιηθεί μόνο σε καιρό πολέμου, η κυβέρνηση του προέδρου Τραμπ απελαύνει τον Μάρτιο πάνω από 200 μετανάστες —τους οποίους κατηγορεί χωρίς να παρουσιάσει αποδείξεις πως είναι μέλη συμμορίας που ιδρύθηκε στη Βενεζουέλα— στο Ελ Σαλβαδόρ, όπου οδηγούνται σε φυλακή υψίστης ασφαλείας.
Εγκαλούμενη από τη δικαιοσύνη, η κυβέρνηση την αψηφά και το θέμα φτάνει ως το Ανώτατο Δικαστήριο, ειδικά η υπόθεση σαλβαδοριανού μετανάστη που απελάθηκε «κατά λάθος». Ως ακόμη και σήμερα, η κυβέρνηση Τραμπ αρνείται να συμμορφωθεί προς τις δικαστικές αποφάσεις για τις απελάσεις αυτές.
Μετά την επιστροφή του στην εξουσία, ο Ντόναλντ Τραμπ εκφράζει επεκτατικές βλέψεις: θέλει οι ΗΠΑ να ανακτήσουν τον έλεγχο της διώρυγας του Παναμά, ο Καναδάς να γίνει η 51η αμερικανική πολιτεία, να προσαρτηθεί η Γροιλανδία — η ένταση ανεβαίνει κατακόρυφα με τη Δανία, στην οποία ανήκει η αρκτική περιοχή.
Την 26η Μαρτίου, δύο μέρες πριν από προγραμματισμένη επίσκεψη του αντιπροέδρου Βανς, ο πρόεδρος Τραμπ επαναλαμβάνει «πρέπει να την αποκτήσουμε». Ο κ. Βανς δεν βλέπει κανέναν τοπικό αξιωματούχο και απλώς επισκέπτεται την αμερικανική βάση στο Πιντούφικ.
Τη 2η Απριλίου, ο Ντόναλντ Τραμπ κάνει πράξη την απειλή του να προχωρήσει στην επιβολή «ανταποδοτικών» δασμών σε δεκάδες χώρες που κατηγορεί πως «εκμεταλλεύονται» τις ΗΠΑ, διευρύνοντας τον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε.
Αποκαλύπτει πίνακες με επιπρόσθετους τελωνειακούς δασμούς χώρα τη χώρα: 10% κατ’ ελάχιστον, 20% για την ΕΕ, 34% για την Κίνα. Στα διεθνή χρηματιστήρια, πανικός.
Την 9η Απριλίου, την ημέρα που αναμενόταν να τεθούν σε εφαρμογή, ο αμερικανός πρόεδρος ανακοινώνει παύση για 90 ημέρες της επιβολής τους — πλην αυτών σε βάρος της, που αυξάνει στο 145%. Οι αγορές παίρνουν ανάσα, αλλά η αβεβαιότητα συνεχίζεται.
