Μικρά, παραδοσιακά καταστήματα με χαρακτήρα και ρίζες αιώνων στη Φλωρεντία, υποχρεώνονται σε λουκέτο στο βωμό του μαζικού τουρισμού. Όπως ο Τομάσο Πεστέλι ο οποίος διατηρεί εργαστήριο χρυσοχοΐας και διώχτηκε για να αφήσει χώρο για την κατασκευή πολυτελούς ξενοδοχείου.
Ο Πεστέλι, δεν είναι το μοναδικό θύμα του μαζικού τουρισμού στη Φλωρεντία. Η ιταλική πόλη κινδυνεύει να χάσει στον βωμό του την δική της ψυχή.
Η διευθύντρια της Galleria dell’Accademi, το μνημείο της UNESCO στο κέντρο της πόλης, είχαν προκαλέσει σοκ όταν είπε πως ο μαζικός τουρισμός έχει μετατρέψει σε πόρνη την Φλωρεντία.
Περί το 1,5 εκατομμύριο τουρίστες επισκέφθηκαν αυτό το κόσμημα της τέχνης και της αρχιτεκτονικής μόνο κατά τους θερινούς μήνες πέρυσι, (αύξηση 6,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος), ενώ όλο και περισσότερα καταστήματα και διαμερίσματα μετατράπηκαν σε fast-food και Airbnb.
«Λειτουργούμε από το 1908. Αν ξεφορτωθείτε εμάς και πολλούς άλλους σαν εμάς, αφαιρείτε ένα κομμάτι της ψυχής της πόλης», λέει ο Τομάσο Πεστέλι. Ο πατέρας του, ο παππούς του, ο προπάππος του ήταν χρυσοχόοι. Ο 55χρονος κατάφερε να βρει έναν χώρο κοντά για να μεταφέρει το εργαστήριό του, αλλά πολλοί άλλοι τεχνίτες δεν είχαν την ίδια τύχη.
Τα ενοίκια των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 42% ανάμεσα στο 2016 και το 2023. Ο αριθμός των διαμερισμάτων στην πλατφόρμα Airbnb πέρασε από τις 6.000 στις 15.000, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Ακόμη και μήνα Φεβρουάριο, οι τουρίστες κάνουν ουρά μπροστά από τον καθεδρικό ναό και συνωστίζονται γύρω από τον Δαυίβ του Μιχαήλ Άγγελου.
Μετά την εκδίωξη των κατοίκων και την εξαφάνιση των παραδοσιακών μαγαζιών, «η Φλωρεντία μετατρέπεται σε άδειο κουτί», προειδοποιεί ο Τομάσο Πεστέλι.
Για την 47χρονη Ελενα Μπελίνι, που πουλά έργα τοπικών καλλιτεχνών, η εκδίωξη των κατοίκων δεν σκοτώνει μόνο την ζωή της γειτονιάς. Προκαλεί και αύξηση της εγκληματικότητας, κυρίως των διαρρήξεων. «Η Φλωρεντία πεθαίνει», προειδοποιεί μια επιγραφή στην βιτρίνα κοσμηματοπωλείου.
«Ενας κόσμος εξαφανίζεται»
Η πρωτεύουσα της Τοσκάνης δεν είναι το μόνο θύμα. Στην Βενετία και σε άλλους περιζήτητους τουριστικούς προορισμούς όπως η Cinque Terre της ιταλικής Ριβιέρας, οι κάτοικοι εκδιώχθηκαν λόγω των αστρονομικών ενοικίων, της μαζικής εισβολής στα τουριστικά αξιοθέατα και των καταστημάτων των τουριστικών σουβενίρ.
Την ώρα που η Βενετία δοκιμάζει ένα σύστημα εισιτηρίων εισόδου για τους τουρίστες, το δημοτικό συμβούλιο της Φλωρεντίας ξεκίνησε καμπάνια απομάκρυνσης των τουριστών από το κέντρο της πόλης.
Οι άνθρωποι αναζητούν όλο και περισσότερο «διαδρομές βασισμένες στις εμπειρίες» και η δημοτική αρχή επιδιώκει να προωθήσει τέτοια σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος «που συνδέονται με την εξερεύνηση της φύσης και της γαστρονομίας», εξηγεί η αντιδήμαρχος Αλέσια Μπετίνι.
Ο αριθμός των επισκεπτών των χωριών, των πύργων και των αββαείων στα περίχωρα της Φλωρεντίας αυξήθηκε κατά 4,5% τον Ιανουάριο, ενώ ο αριθμός των οδοιπόρων στο Μονοπάτι των Θεών που διασχίζει τα Απέννινα μέχρι την Μπολόνια αυξήθηκε κατά 22% τον περασμένο χρόνο.
Το δημοτικό συμβούλιο προσπάθησε επίσης να αποδεσμεύσει χώρους κατοικίας για τον τοπικό πληθυσμό και να προλάβει νέα εκτίναξη των τιμών απαγορεύοντας τις νέες βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις στο ιστορικό κέντρο της Φλωρεντίας. Το μέτρο υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο και προβλέπει επίσης φορολογικές ελαφρύνσεις για τους ιδιοκτήτες που επιστρέφουν στις κανονικές μισθώσεις.
Παρά την απαγόρευση, καμιά δεκαριά τεχνίτες απειλούνται με έξωση από τα ατελιέ τους σε κτίριο κοντά στην Πόντε Βέκιο στο πλαίσιο προγράμματος τουριστικής αξιοποίησης.
«Η φλωρεντίνικη παράδοση της χρυσοχοΐας καταρρέει με γρήγορους ρυθμούς», λέει ο Τομάσο Πεστέλι.
Λίγους δρόμους παρακάτω, ο τεχνίτης Γκαμπριέλε Μαζέλι, πρόεδρος της Ενωσης Ιστορικών Επιχειρήσεων της Φλωρεντίας εξηγεί: «Οι άνθρωποι έρχονται στην Φλωρεντία αναζητώντας προϊόντα ποιότητας, φτιαγμένα με πολλή φροντίδα στο χέρι…Αν μία επιχείρηση υποχρεωθεί να κλείσει, πλήττεται ολόκληρη αλυσίδα παραγωγής. Ένας ολόκληρος κόσμος κλείνει και εξαφανίζεται για πάντα».
