Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές καταστρέφουν όζον και στρατόσφαιρα

Το στρώμα του όζοντος στην στρατόσφαιρα καταστρέφεται από τον καπνό από τις μεγάλες δασικές πυρκαγιές, όπως προκύπτει από νέα καναδική επιστημονική μελέτη, ενώ οι πυρκαγιές μεγάλης κλίμακας αναμένεται να ενταθούν εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.

Συγκεκριμένα, επιστήμονες προειδοποιούν ότι αν οι μεγάλες πυρκαγιές γίνουν συχνότερες στο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής, κάτι που πολλοί προβλέπουν, τότε η ζημιά στο όζον και τη στρατόσφαιρα θα είναι σοβαρότερη και έτσι περισσότερη επιβλαβής υπεριώδης ηλιακή ακτινοβολία θα φθάνει στην επιφάνεια της Γης, με ό,τι συνέπειες μπορεί αυτό να έχει.

Οι ατμοσφαιρικοί χημικοί του Πανεπιστημίου του Γουότερλου, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας Πίτερ Μπέρναθ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», ανέλυσαν δεδομένα από τον δορυφόρο ACE (Atmospheric Chemistry Experiment) της Καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας, προκειμένου να μετρήσουν τις επιπτώσεις των σωματιδίων του καπνού των πυρκαγιών στο στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα (τμήμα της ατμόσφαιρας), το οποίο απορροφά τις ακτίνες UV του Ήλιου.

Διαπιστώθηκε ότι οι μεγάλες πυρκαγιές στην Αυστραλία το 2019 και το 2020, οι οποίες έκαψαν περισσότερα από 70.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης και 3.000 σπίτια, κατέστρεψαν, επί μήνες μετά, ένα σημαντικό μέρος του ατμοσφαιρικού όζοντος στο Νότιο Ημισφαίριο, μειώνοντας τα επίπεδα του κατά τουλάχιστον 13%.

Σύμφωνα με τον Μπέρναθ, «οι αυστραλιανές πυρκαγιές εκτόξευσαν όξινα σωματίδια καπνού στη στρατόσφαιρα, διαταράσσοντας τη χημεία του χλωρίου, του υδρογόνου και του αζώτου, η οποία ρυθμίζει το όζον. Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη μέτρηση του καπνού, η οποία δείχνει ότι αυτός μετατρέπει τις εν λόγω ουσίες που ρυθμίζουν το όζον, σε πιο χημικά δραστικές ουσίες, που καταστρέφουν το όζον».

Όπως πάντως συμβαίνει και με τις τρύπες του όζοντος πάνω από τις πολικές περιοχές του πλανήτη, ευτυχώς η ζημιά αυτή είναι προσωρινή και τα επίπεδα του όζοντος επιστρέφουν τελικά στα επίπεδά τους πριν τις πυρκαγιές, από τη στιγμή που ο καπνός εξαφανίζεται από τη στρατόσφαιρα.

Όμως, κατά τους ερευνητές, μια σταδιακή αύξηση στη συχνότητα των μεγάλων πυρκαγιών, όσο αλλάζει το κλίμα εξαιτίας της σταδιακής ανόδου της θερμοκρασίας της Γης, θα έχει ως συνέπεια η καταστροφή του ατμοσφαιρικού όζοντος να γίνεται ολοένα συχνότερη και έτσι η αποκατάστασή του όλο και πιο δύσκολη.