Τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια σπεύδουν να επανασχεδιάσουν τους τερματικούς τους σταθμούς και να προσφέρουν νέες υπηρεσίες σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν περισσότερους επιβάτες στα καταστήματά τους, καθώς βρίσκονται αντιμέτωπα με τον ανταγωνισμό του διαδικτύου και οι τρομοκρατικές επιθέσεις κρατούν μακριά τους πιο 'ανοιχτοχέρηδες' ταξιδιώτες από την Ασία.
Σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τις λιανικές πωλήσεις ανά επιβάτη, τα αεροδρόμια επεκτείνουν και ανακαινίζουν τους χώρους με τα καταστήματα και διασφαλίζουν ότι οι διαδρομές προς τις πύλες επιβίβασης καθοδηγούν τους πελάτες διαμέσου όσο το δυνατόν περισσότερων καταστημάτων και εστιατορίων.
Το Αεροδρόμιο της Βιέννης, για παράδειγμα, σχεδιάζει να επεκτείνει τον χώρο καταστημάτων και εστιατορίων στον τερματικό σταθμό 2 κατά περίπου 50%. Το αεροδρόμιο Στάνστεντ του Λονδίνου μόλις ολοκλήρωσε μια ανακαίνιση 80 εκατ. λιρών που αύξησε την έκταση της αίθουσας αναχωρήσεων κατά 60%, δίνοντας χώρο για περισσότερα καταστήματα.
«Τα αεροδρόμια τώρα είναι βασικά εμπορικά κέντρα με διαδρόμους απογείωσης», σχολίασε ο Τζον Τζάρελ, επικεφαλής της μονάδας Πληροφορίας της Τεχνολογίας στα Αεροδρόμια στην εταιρία Amadeus, που παρέχει συστήματα τεχνολογίας στον κλάδο.
Οι λιανικές πωλήσεις αντιστοιχούν περίπου στο ένα πέμπτο των εσόδων των αεροδρομίων, ένα ποσοστό που αυξάνεται σταθερά την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με την ένωση αεροδρομίων ACI Europe, και ολοένα και περισσότερο συμβάλλει στην χρηματοδότηση των υποδομών και των υπηρεσιών.
Ωστόσο, οι προσοδοφόρες δραστηριότητες έχουν πληγεί από τη μείωση του αριθμού των Ασιατών ταξιδιωτών, που κατά κανόνα ξοδεύουν πολλά. Οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρίες ανακοίνωσαν μειωμένη ζήτηση από επιβάτες από την Κίνα και την Ιαπωνία φέτος ως αποτέλεσμα των επιθέσεων στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες.
Το πλεονέκτημα των εμπορικών καταστημάτων που δραστηριοποιούνται σε αεροδρόμια – να αντλούν έσοδα από τους ταξιδιώτες που αναπόφευκτα είναι εν δυνάμει καταναλωτές – έχει επίσης υπονομευθεί από την δυνατότητα που έχουν πλέον οι τελευταίοι να συγκρίνουν τιμές και να αγοράζουν μέσω των κινητών τους τηλεφώνων, αναγκάζοντας πλέον τις εταιρίας να ακολουθήσουν νέες στρατηγικές για να προσελκύσουν πελάτες.
Το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης εφαρμόζει πιλοτικά κάποια προγράμματα βάσει των οποίων οι επιβάτες στο χώρο αναμονής της Lufthansa μπορούν να κάνουν τις αγορές τους μέσω τάμπλετ και στη συνέχεια να παραλαμβάνουν τα προϊόντα τους χωρίς να μετακινηθούν ή ακόμα και να παραγγείλουν φαγητό το οποίο μπορούν να καταναλώσουν ακόμα και εν ώρα πτήσης.
Πολλά ευρωπαϊκά αεροδρόμια, όπως αυτό της Κοπεγχάγης, του Γκάτγουικ, του Στάνστεντ και του Χίθροου στο Λονδίνο, δίνουν τη δυνατότητα στους ταξιδιώτες να κάνουν τις αγορές τους και να παραλαμβάνουν τα προϊόντα τους όταν επιστρέψουν από το ταξίδι τους.
Το Στάνστεντ άρχισε να προσφέρει την υπηρεσία αυτή στις αρχές του έτους και οι πελάτες αφήνουν περίπου 3.000 τσάντες με προϊόντα που αγοράστηκαν στο αεροδρόμιο και τις παραλαμβάνουν όταν επιστρέφουν.
Η πρακτική των αφορολόγητων ειδών, που άρχισε να εφαρμόζεται στο Σάνον της Ιρλανδίας το 1947, έχει χάσει το νόημά της για τους τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες, οι οποίοι δεν μπορούν να αγοράσουν με τις ίδιες τιμές όπως οι επιβάτες από προορισμούς εκτός της ΕΕ.
Η εταιρία λειτουργίας τους αεροδρομίου της Φρανκφούρτης, Fraport, επεσήμανε τη βαρύτητα που έχουν οι ταξιδιώτες από την Ασία, εξηγώντας ότι οι επιβάτες από την Κίνα, τη Ρωσία, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και το Βιετνάμ αντιστοιχούσαν μόλις στο 7% των επιβατών το 2015 αλλά στο 31% των εσόδων από τις λιανικές πωλήσεις.
Η Fraport και η ομοειδής της Aeroports de Paris ανακοίνωσαν αυτή την εβδομάδα ότι οι λιανικές πωλήσεις ανά επιβάτη μειώθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2016, εν μέρει λόγω του αντίκτυπου από τις επιθέσεις στο Παρίσι.
Καθώς βρίσκονται αντιμέτωπα με τέτοια εμπόδια, τα αεροδρόμια προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν το χρόνο που είναι διαθέσιμος στους πελάτες για αγορές μειώνοντας το χρόνο που ξοδεύουν σε ουρές για ελέγχους ασφαλείας και δίνοντάς τους καλύτερες οδηγίες μέσω εφαρμογών ή οθονών αφής προκειμένου να προσανατολίζονται ευκολότερα στους τερματικούς σταθμούς. Για παράδειγμα, μια εφαρμογή της Fraport επιτρέπει στους επιβάτες να φωτογραφίσουν μια πινακίδα στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης και στη συνέχει να τη μεταφράσουν στα κινέζικα.
Το 2013 – ο πιο πρόσφατος χρόνος για τον οποίο είναι διαθέσιμα τέτοιου είδους στοιχεία – το 40% των εσόδων των ευρωπαϊκών αεροδρομίων προήλθαν από δραστηριότητες που δεν σχετίζονται με τις αεροπορικές αλλά από λιανικές πωλήσεις και έσοδα από τους χώρους στάθμευσης, σύμφωνα με την ACI Europe.
Από αυτά τα έσοδα, οι λιανικές πωλήσεις – συμπεριλαμβανομένων πωλήσεων τροφίμων και ποτών – αντιστοιχούσαν στο 46% από 28% το 2008. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 18% των συνολικών εσόδων των αεροδρομίων.
Κατά κανόνα, τα αεροδρόμια εισπράττουν τέλη από τις εταιρίες λιανικών πωλήσεων που περιλαμβάνουν ενοίκιο και δικαιώματα επί των πωλήσεων. Σύμφωνα με τους αναλυτές της Citi, από τα αερόδρόμια τα οποία καλύπτουν, το Χίθροου έχει τα υψηλότερα έσοδα λιανικής ανά επιβάτη.