Το Παρίσι φιλοξενεί ξανά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και συνάντησε τους εμβληματικούς πέντε κύκλους ύστερα από έναν αιώνα, για τρίτη φορά στην ιστορία του μετά το 1900 και το 1924.
Ωστόσο, οι καιρικές συνθήκες στο Παρίσι, όπου διεξάγονται οι φετινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, έχουν αλλάξει δραματικά από την τελευταία φορά, πριν 100 χρόνια, το 1924, που η πόλη φιλοξένησε την μεγάλη αθλητική διοργάνωση και η αιτία δεν είναι άλλη από την κλιματική κρίση που φέρνει αλλαγές σε αθλητές και αγωνίσματα.
Ήταν 12 Ιουλίου 1924, όταν διεξήχθησαν οι Θερινοί Ολυμπιακοί στο Παρίσι, στη γενέτειρα πόλη του Πιερ ντε Κουμπερτέν, πατέρα των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Έναν αιώνα μετά, η 33η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων πραγματοποιείται και πάλι στην Πόλη του Φωτός αλλά σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Οι μέσες θερμοκρασίες στην πόλη είναι σημαντικά υψηλότερες σε σχέση με το 1924. Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα του BBC, η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειωθεί καθώς η πόλη έχει απαλλαχτεί από τα ορυκτά καύσιμα, ιδίως τον άνθρακα και περιόρισε τη χρήση των αυτοκινήτων.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού τότε και τώρα
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού πριν από 100 χρόνια ήταν μια πολύ μικρότερη διοργάνωση σε σχέση με τη σημερινή. Υπήρχαν 126 αγώνες σε 17 αθλήματα, σε σύγκριση με τα 329 μετάλλια που διεκδικούν οι αθλητές σε 32 αθλήματα.
Συνολικά 3.089 αθλητές έλαβαν μέρος στους αγώνες του 1924 ενώ 10.500 αγωνίζονται στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2024.
Περίπου 625.000 ήταν οι θεατές το 1924, ενώ, φέτος, 15 εκατομμύρια θεατές αναμένεται να παρακολουθήσουν τους αγώνες.
Από το 1924, η μέση θερμοκρασία στη γαλλική πρωτεύουσα έχει αυξηθεί κατά 3,1 βαθμούς Κελσίου, αναφορικά με την φετινή περίοδο που διεξάγονται οι θερινοί Αγώνες, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση από κλιματολόγους του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κατά τη διάρκεια των Παραολυμπιακών Αγώνων, οι οποίοι θα διεξαχθούν στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές Σεπτεμβρίου, η μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1 βαθμό Κελσίου τα τελευταία 100 χρόνια.
Συνολικά, οι ετήσιες θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί στη γαλλική πρωτεύουσα κατά 1,8 βαθμούς Κελσίου από το 1924. Η άνοδος των θερμοκρασιών τον τελευταίο αιώνα, οφείλεται στην κλιματική αλλαγή.
Σε ό,τι αφορά τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα υπάρχει μία αύξηση σχεδόν 40% σε σχέση με το 1924.
Η εθνική μετεωρολογική υπηρεσία, Météo France, δήλωσε ότι το φετινό καλοκαίρι είναι πιθανό να είναι θερμότερο από τον μέσο όρο. Το πρόσφατο μετεωρολογικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, αν και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο, εξακολουθεί να επηρεάζει τις παγκόσμιες θερμοκρασίες, λέει η Sarah Safieddine, κλιματολόγος στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας.
«Έτσι εξηγείται το ότι έχουμε παγκόσμιες θερμοκρασίες που είναι υψηλότερες κατά μέσο όρο από τα προηγούμενα χρόνια», λέει.
Το Παρίσι παρουσιάζει συχνά υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με την υψηλότερη καταγεγραμμένη θερμοκρασία να είναι 42,6 βαθμοί Κελσίου στα τέλη του Ιουλίου το 2019.
Όπως σε πολλές μεγάλες πόλεις, έτσι και στο Παρίσι, οι θερμοκρασίες το καλοκαίρι ενισχύονται από το λεγόμενο «φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας», όπου οι τσιμεντένιοι δρόμοι και τα κτίρια απορροφούν περισσότερη θερμότητα από ό,τι στις αγροτικές περιοχές.
«Είμαστε τυχεροί που έχουμε μεγάλα πάρκα στο κέντρο της πόλης, τα οποία λειτουργούν ως αστικές νησίδες δροσιάς», λέει η Sarah Safieddine. Αυτοί οι χώροι πρασίνου, μπορούν να βοηθήσουν να διατηρηθούν οι πόλεις δροσερές κατά τη διάρκεια των φονικών κυμάτων καύσωνα.
Η γαλλική πρωτεύουσα έχει βιώσει θανατηφόρους καύσωνες στο παρελθόν. Τον Αύγουστο του 2003, λόγω της ακραίας ζέστης πέθαναν 15.000 άνθρωποι στη Γαλλία, συμπεριλαμβανομένων 735 ανθρώπων στο Παρίσι.
Μια μελέτη του 2016 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πλειονότητα των θανάτων από τον καύσωνα του 2003 στο Παρίσι ήταν αποτέλεσμα της ανθρώπινης παρέμβασης στο κλίμα.
Η ακραία ζέστη έχει γίνει πολύ πιο συχνή στο Παρίσι από τότε που η πόλη φιλοξένησε για τελευταία φορά τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το 1924, υπήρξαν 29 «καυτές» μέρες, με μέγιστες θερμοκρασίες 25 βαθμούς Κελσίου ή περισσότερο και δύο «καυτές» ημέρες, όταν οι θερμοκρασίες έφτασαν τους 30 βαθμούς.
Πέρυσι, στο Παρίσι υπήρξαν 86 καυτές ημέρες και 26 ημέρες καύσωνα, σύμφωνα με την έκθεση του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ.
Η ανάλυση που περιλαμβάνεται στην έκθεση, αναφέρει ότι τα τελευταία 100 χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των «τροπικών» νυχτών, όταν η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από τους 20 Κελσίου.
Ο αντίκτυπος της ζέστης στις αποδόσεις των αθλητών
Η Pragnya Mohan, η πρώτη Ινδή αθλήτρια τριάθλου που αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες, είχε εκφράσει την ανησυχία της για το αν και πώς θα μπορέσει να αγωνιστεί σε τόσο καυτές θερμοκρασίες στο Παρίσι.
«Η ζέστη θα μπορούσε να είναι καταστροφική, αν οι αθλητές δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν σωστή διατροφή και ενυδάτωση», λέει στο BBC. Η αθλήτρια, μετά από τη συμμετοχή της σε αγώνες σε ακραία ζέστη, έχει βιώσει πολλές επιπτώσεις στο σώμα της. Έχει αγωνιστεί με θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών Κελσίου στο παρελθόν.
«Μετά τον αγώνα αρχίζεις πραγματικά να αισθάνεσαι τις επιπτώσεις – το σώμα σου μπαίνει σε κατάσταση αποσταθεροποίησης».
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2021 που ήταν «οι πιο καυτοί στην ιστορία», υπήρξαν αρκετά περιστατικά όπου αθλητές λιποθυμούσαν και δυσκολευόταν να αναπνεύσουν λόγω των αποπνικτικών θερμοκρασιών.
«Το πιο καυτό μέρος που έχω αγωνιστεί ήταν ο τελικός των Παραολυμπιακών Αγώνων στο Τόκιο. Υπήρχε ακόμη και μια πινακίδα καθώς κατέβαινες από το λεωφορείο που σε προειδοποιούσε πόσο ζέστη είχε έξω», λέει ο Benjamin Pritchard, Παραολυμπιονίκης κωπηλάτης του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η ακραία ζέστη έχει σίγουρα αντίκτυπο στην απόδοση των αθλητών, λέει ο Mike Tipton, καθηγητής φυσιολογίας στο Εργαστήριο Ακραίων Περιβαλλόντων του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει, παρατηρείται μείωση της απόδοσης. Η απόδοση στον μαραθώνιο μειώνεται κατά περίπου ένα λεπτό για κάθε αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα κατά 1 βαθμό Κελσίου πάνω από τους 15 βαθμού Κελσίου», λέει ο Tipton.
Η ιδανική θερμοκρασία για συνεχή αντοχή, όπως η ποδηλασία ή το τρέξιμο, είναι 11 βαθμοί Κελσίου, λέει ο Tipton.
Οι καυτές θερμοκρασίες μπορούν να επηρεάσουν ακόμα και τα πιο «εγκεφαλικά αθλήματα», όπως η τοξοβολία ή η σκοποβολή, όπου τα «περιθώρια λάθους είναι πολύ μικρά», σύμφωνα με τον Tipton.
Η προετοιμασία της Mohan για να αντέξει τις υψηλές θερμοκρασίες στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού, συμπεριλάμβαναν έως και μία ώρα στη σάουνα αρκετές φορές την εβδομάδα, ενώ όταν έκανε προπόνηση ποδηλασίας σε κλειστό χώρο, πολλές φορές έκλεινε τους ανεμιστήρες.
Οι διοργανωτές λένε ότι έχουν λάβει μια σειρά από μέτρα για την προστασία των αθλητών από την υπερβολική ζέστη.
Τα υπαίθρια αγωνίσματα αντοχής, όπως ο μαραθώνιος και το τρίαθλο, ξεκινούν νωρίς, στις 8 το πρωί, όπου έχει πιο δροσιά, και οι αθλητές θα έχουν πρόσβαση σε σταθμούς νερού και σκιερούς χώρους σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Ωστόσο, όπως σημειώνει το δημοσίευμα, καλύτερα είναι τα πράγματα όσον αφορά στην ατμοσφαιρική ρύπανση αφού σύμφωνα με εκτιμήσεις του Giles Harrison, καθηγητή ατμοσφαιρικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο, η μόλυνση του αέρα ήταν περίπου πέντε φορές υψηλότερη από τα σημερινά επίπεδα ρύπανσης, σύμφωνα με ανάλυση του BBC.
Η Mohan λέει ότι η μεγαλύτερη ανησυχία της είναι το μολυσμένο νερό στον ποταμό Σηκουάνα. Ο ποταμός απέτυχε στις δοκιμές ποιότητας νερού ένα μήνα πριν από την έναρξη των αγώνων λόγω υψηλών επιπέδων E. coli.
Όμως οι διοργανωτές επιμένουν ότι ο Σηκουάνας είναι ασφαλής για κολύμπι, με τη δήμαρχο του Παρισιού Anne Hidalgo και άλλα μέλη της Ολυμπιακής Επιτροπής να κάνουν μια βουτιά στα μέσα Ιουλίου για να αποδείξουν ότι το νερό είναι καθαρό.
H ακραία ζέστη ωστόσο, έχει αλλάξει ήδη το άθλημά της. Η Mohan λέει ότι δεν μπορεί πλέον να προπονείται σε εξωτερικούς χώρους στην Ινδία λόγω των καυτών θερμοκρασιών. Αυτή η πραγματικότητα την ανάγκασε να μετακομίσει μακριά από το σπίτι της και να προπονείται στο Λονδίνο. Η αθλήτρια έχει αγωνιστεί σε θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 40 βαθμούς Κελσίου και με 50-80% υγρασία.
«Αν είχα επιλογή, δεν θα έκανα αυτούς τους αγώνες», λέει. «Αλλά ως αθλητές θέλουμε να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό και για αυτό συνεχίζουμε να πιέζουμε τους εαυτούς μας».
Πηγή φωτογραφιών: Reuters