Όταν οι Έλληνες πλήρωσαν τη “χρυσή” προίκα της Σοφίας για το γάμο της με τον Χουάν Κάρλος (ΦΩΤΟ και ΒΙΝΤΕΟ)

Newsit Newsroom

Στις 14 Μαΐου του 1962 η Αθήνα σημαιοστολίστηκε προκειμένου να υποδεχτεί την ένωση δυο βασιλικών οικογενειών, της Ελλάδας και της Ισπανίας. Γαμπρός, ο διάδοχος (τότε) του ισπανικού θρόνου, πρίγκιπας Χουάν Κάρλος και νύφη η πριγκίπισσα Σοφία.

Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, με τιμές και δόξα και μέσω χειροκροτημάτων η άμαξα ξεκίνησε από την Ηρώδου του Αττικού για την οδό πανεπιστημίου στον καθολικό ναό του Αγίου Διονυσίου. Οκτώ παράνυμφοι περίμεναν την νύφη για να κρατήσουν την μακριά ουρά του δαντελένιου νυφικού.

Στον ναό είχε παραβρεθεί όλη η αφρόκρεμα της Ευρώπης, 32 εν ενεργεία βασιλείς και 109 πρίγκιπες και πριγκίπισσες, προσκεκλημένοι όλοι της ελληνικής βασιλικής οικογένειας.

Ύστερα από ειδική άδεια του Βατικανού, ο Επίσκοπος Μπρίντεζι τέλεσε το μυστήριο του καθολικού γάμου στον Άγιο Διονύσιο, μιας και ο Χουάν Κάρλος ήταν καθολικός.

Μετά την τελετή στον καθολικό ναό, οι νεόνυμφοι χωρίστηκαν για να συναντηθούν και πάλι στην Μητρόπολη Αθηνών για την ορθόδοξη τελετή από τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρυσόστομο Β΄.

Χιλιάδες αθηναίοι είχαν συγκεντρωθεί έξω από την εκκλησία για να δουν από κοντά τους νεόνυμφους και τους διάσημους καλεσμένους τους.

Η πολυδάπανη τελετή με όλους τους προσκεκλημένους ήταν ένα τεράστιο βάρος για το δημόσιο. Μεγαλύτερο θέμα όμως είχε προκληθεί από τον καθορισμό της προίκας της νύφης. Μετά από απαίτηση της Φρειδερίκης η προικοδότηση της έγινε από το δημόσιο και άγγιξε το ιλιγγιώδες ποσό των 9 εκατομμυρίων δραχμών.

Πώς γνωρίστηκαν

Ο Χουάν Κάρλος και η Σοφία γνωρίστηκαν το 1954, όταν η μητέρα της, βασίλισσα Φρειδερίκη, διοργάνωσε μια κρουαζιέρα στα ελληνικά νησιά με τον “Αγαμέμνονα”, όπου είχαν προσκληθεί πολλά μέλη βασιλικών οικογενειών που ήταν νεαρής ηλικίας.

Τότε υπήρχε έντονη φημολογία ότι ο Χουάν Κάρλος είχε σχέση με τη Μαρία Γκαμπριέλα της Ιταλίας, κόρη του πρώην βασιλιά Ουμπέρτο Β’. Από την άλλη πλευρά, η Σοφία ήταν… υποψήφια νύφη για τον Χάραλντ Ε’ της Νορβηγίας, ενώ άλλοι έλεγαν ότι θα παντρευτεί γιο Έλληνα εφοπλιστή.

Ωστόσο, το καλοκαίρι του 1958, ο Χουάν Κάρλος και η Σοφία συναντήθηκαν στον γάμο της Δούκισσας Ελίζαμπεθ του Βούρτεμπεργκ με τον Αντουάν του Μπουρμπόν. Τότε ήταν που οι δυο τους πέρασαν πολλές ώρες μαζί και άρχισαν να φλερτάρουν…

Ο αρραβώνας τους ανακοινώθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1961, κατά τη διάρκεια ενός δείπνου στη βίλα της πρώην βασίλισσας Βικτόρια Ευγενία της Λοζάνης, τη γιαγιά του Χουάν Κάρλος.

Σάλος για την προίκα της Σοφίας

Η προίκα της Σοφίας, που άγγιξε το ιλλιγιώδες ποσό των 9 εκατομμυρίων δραχμών, ήταν η αφορμή για να ψυχρανθούν ακόμα περισσότερο οι σχέσεις των Ανακτόρων με τον πολιτικό κόσμο, ενώ οι φοιτητές διαδήλωναν “Προίκα στην Παιδεία, όχι στη Σοφία”.

Στις 19 Φεβρουαρίου, ο υπουργός Οικονομικών Σπυρίδων Θεοτόκης καταθέτει στη Βουλή νομοσχέδιο με το οποίο δίνεται προίκα στη Σοφία ύψους 9 εκατομμυρίων δρχ. που απαλλάσσεται από κάθε φορολογία και μπορεί να μετατραπεί σε συνάλλαγμα.

Από καιρό η βασίλισσα Φρειδερίκη πίεζε τον πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή να καθορίσει μεγάλο ποσό από τον δημόσιο προϋπολογισμό για προίκα της κόρης της. Η απάντηση του πρωθυπουργού είναι ότι η βασίλισσα θα πρέπει να περιμένει να συνεννοηθεί προηγουμένως η κυβέρνηση με τα κόμματα, ώστε να μην αρχίσει η αντιπολίτευση τις επιθέσεις κατά της κυβέρνησης αλλά και κατά του στέμματος. Η Φρειδερίκη, όμως, δεν σταματά τις φορτικές πιέσεις.

Στην εισηγητική του έκθεση ο Θεοτόκης επικαλείται «μα-κροχρόνιον και αδιαλειπτον έθιμον» και αναφέρει επίσης ότι: “Η συμβολή του ελληνικού λαού εις την αποκατάστασιν της βασιλόπαιδος Σοφίας, πρωτίστως προβάλλεται ως ηθική και έμπρακτος συμμετοχή αυτού εις το ευτυχές γεγονός…”.

Οι πληροφορίες όμως των ανθρώπων της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα λένε ότι κανείς δεν πληροφορήθηκε, δημόσια τουλάχιστον, το πραγματικό ύψος της προίκας και υποστηρίζουν ότι 100.000-200.000 χρυσές λίρες βγήκαν από τα ταμεία του κράτους.

Στο εμπιστευτικό έγγραφο CE/941/4 της βρετανικής πρεσβείας προς το Φόρεϊν Οφις τονίζεται: “Καθώς ο βασιλικός γάμος είναι άμεσος, το ποσόν της προίκας που θα δοθή από το δημόσιο ταμείο έχει γίνει ο στόχος του αντιμοναρχικού αισθήματος στην Ελλάδα, που βρίσκεται πάντα στην επιφάνεια”… Την 21η Φεβρουαρίου γίνεται έντονη συζήτηση στη Βουλή για το θέμα της προίκας.

Εκπρόσωπος της Ενωσης Κέντρου δηλώνει ότι το κόμμα του δέχεται να δοθεί μόνο κάποιο συμβολικό δώρο, ενώ η ΕΔΑ εκφράζει την πλήρη αντίθεση της στον θεσμό. Το Κόμμα των Προοδευτικών δηλώνει πως είναι εναντίον του θεσμού, αλλά δεν θα έπρεπε η κατάργηση της προίκας να αρχίσει από την πριγκίπισσα Σοφία.

Η Φρειδερίκη γράφει αργότερα στις αναμνήσεις της: “Ο γάμος της Σοφίας υπήρξε μια εξαιρετικά πολύπλοκη υπόθεσις. Υστερα από μερικές δυσχερέστατες συνομιλίες με πρόσωπα που επιχειρούσαν να φανούν περισσότερο Καθολικοί από τον Πάπα, στείλαμε στο Βατικανό τον κ. Πεσμαζόγλου, έναν λαμπρό Ελληνα δικηγόρο.

Οι αρχές του Βατικανού συμφώνησαν με την άποψη μας, η οποία ήταν: Αφού και οι δύο γονείς είχαν αποφασίσει πως ο γάμος έπρεπε να γίνει στην Αθήνα, η Σοφία μπορούσε να παντρευτεί ως ορθόδοξη πριγκίπισσα στην ορθόδοξη Μητρόπολη, αλλά εφ’ όσον ο σύζυγος της ήταν καθολικός, θα έπρεπε να γίνει προηγουμένως και καθολικός γάμος στην καθολική εκκλησία”.

Η Φρειδερίκη θυμάται το γάμο της μεγαλύτερης κόρης της: “Ηταν μια μέρα ηλιόλουστη και η Σοφία ήταν όμορφη. Το νυφικό της ήταν ένα δαντελλένιο όνειρο. Τη μακρυά ουρά κρατούσαν 6 παράνυμφοι, μεταξύ των οποίων η αδελφή της Ειρήνη, η αδελφή του Χουανίτο, Ινφάντη Πιλάρ, η πριγκίπισσα Ειρήνη της Ολλανδίας, η πριγκίπισσα Αλεξάνδρα του Κεντ και η καλύτερη φίλη των παιδιών μου, η πριγκίπισσα Τατιάνα Ράτζβιλ. Εξη νέοι κρατούσαν τα στέφανα επάνω από τα κεφάλια του νεαρού ζεύγους.

Ο σύζυγος μου στεκόταν πίσω από τη Σοφία και τον Χουανίτο και, σε μια ορισμένη στιγμή της τελετής, πήρε τα δύο στέφανα και τα διασταύρωσε τρεις φορές επάνω από τα κεφάλια τους. Το θέαμα ήταν συγκινητικό. Από τους εξώστες έπεφταν επάνω στο ζεύγος και στο εκκλησίασμα ροδοπέταλα, που μέσα στο λαμπρό φως, έμοιαζαν σαν χιονονιφάδες…”.

32 εν ενεργεία βασιλιάδες και πρίγκιπες και 109 εστεμμένοι ή πρίγκιπες έκπτωτοι ήταν μεταξύ των επίσημων καλεσμένων που παρευρέθηκαν στους γάμους.

Αντιδράσεις από τους Άγγλους διπλωμάτες

Οι Άγγλοι διπλωμάτες όμως εκτιμούσαν ότι ήταν ατυχής ο χρόνος του βασιλικού γάμου της Σοφίας. Το σημειώνει ο πρεσβευτής σερ Ραλφ Μάρεϊ στο εμπιστευτικό του έγγραφο CE/941/8: “Πολιτικά, ο χρόνος του γάμου ήταν άστοχος και άτυχος. Εγινε αμέσως μετά τους εορτασμούς για τα 80χρονα του βασιλέως Παύλου. Η επέτειος αυτή συγκέντρωσε στην Αθήνα μέλη από βασιλικούς οίκους. Εγιναν πολλές βασιλικές εκδηλώσεις, σε βαθμό που έκαναν τους Ελληνες να γκρινιάζουν για τα έξοδα…”.

Λίγα λόγια για τη Σοφία

Γεννήθηκε στο Παλαιό Ψυχικό, στην Αθήνα, στις 2 Νοεμβρίου 1938. Οι γονείς της ήταν o Βασιλιάς Παύλος, και η σύζυγός του, Βασίλισσα Φρειδερίκη. Ανήκει σε μια από τις παλαιότερες ευρωπαϊκές βασιλικές οικογένειες δεδομένου ότι και οι δύο γονείς της ήταν απόγονοι της Βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου και του πρίγκηπα Αλβέρτου. Είναι μέλος του Οίκου του Σλέσβιχ-Χολστάιν-Σόντερμπουργκ-Γκλύξμπουργκ. Ο αδελφός της Κωνσταντίνος ήταν Βασιλιάς της Ελλάδας έως την κατάργηση της μοναρχίας το 1974.

Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του ζεύγους των τότε πριγκίπων της Ελλάδας (ο πατέρας της έγινε βασιλιάς το 1947). Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στην Αίγυπτο και στην Νότιο Αφρική, γιατί η βασιλική οικογένεια είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα κατά την κατάληψή της από τους Γερμανούς. Το 1946 επέστρεψε στην Ελλάδα. Σπούδασε σε κολλέγια της Ελλάδας και της Γερμανίας Βρεφοκομία, Μουσική και Αρχαιολογία. Εκτός από τα ελληνικά μιλάει αγγλικά, ισπανικά, γαλλικά και γερμανικά.