Παγκόσμιος συναγερμός για το δημοψήφισμα στη Βρετανία – Πόσο προηγείται το Brexit – Ποιές θα είναι οι επιπτώσεις για την Ελλάδα

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει για τη διεξαγωγή του κρίσιμου δημοψηφίσματος που θα κρίνει την παραμονή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το προβάδισμα της εκστρατείας υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση επί της εκστρατείας υπέρ της παραμονής της σε αυτή μειώθηκε στις δύο εκατοστιαίες μονάδες από τις επτά, στις οποίες βρισκόταν την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με δημοσκόπηση της εταιρείας TNS που δημοσιεύθηκε σήμερα, παραμονή του κρίσιμου δημοψηφίσματος στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Σύμφωνα με την έρευνα της TNS, το 43% του δείγματος απάντησε ότι θα ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης, ενώ το 41% υπέρ της παραμονής. Ένα 16% του δείγματος δήλωσε αναποφάσιστο ή ότι δεν θα ψηφίσει.
Η δημοσκόπηση αυτή διενεργήθηκε με τη μέθοδο των συνεντεύξεων μέσω Διαδικτύου σε δείγμα 2.320 ενηλίκων από τη 16η ως την 22η Ιουνίου.

Ο Λουκ Τέιλορ, επικεφαλής της διεύθυνσης κοινωνικών και πολιτικών ερευνών της TNS, επισήμανε ότι «πρέπει να σημειωθεί πως στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκοτίας και στο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Κεμπέκ το 1995 είχε υπάρξει μια καθυστερημένη μεταστροφή του status quo και το ίδιο θα καταγραφεί εδώ».

«Σαφώς, με μια κούρσα τόσο αμφίρροπη όσο αυτή, το επίπεδο της συμμετοχής μεταξύ των διαφόρων δημογραφικών κατηγοριών θα είναι κρίσιμο» και «θα ορίσει το αποτέλεσμα». Σε δημοσκόπηση της TNS που είχε δημοσιευθεί την 14η Ιουνίου, το 47% των ψηφοφόρων που είπαν ότι πιθανόν θα ψηφίσουν τασσόταν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ και το 40% υπέρ της παραμονής.

Νωρίτερα σήμερα δημοσκόπηση της εταιρείας Opinium έδωσε στην εκστρατεία υπέρ του Brexit προβάδισμα μιας μονάδας με 45% επί της εκστρατείας υπέρ της παραμονής με 44%, οδηγώντας σε νέα πτώση τη συναλλαγματική ισοτιμία της στερλίνας έναντι του δολαρίου και του ευρώ.

Την ίδια ώρα, το Politico δημοσιεύει έρευνα για τις επιπτώσεις που θα έχει το Brexit στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως αναφέρεται, οι πολιτικοί και οι διπλωμάτες από άκρη σε άκρη της Ευρώπης υποστηρίζουν ότι εξετάζουν κάθε πιθανό σενάριο, από την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού στις χώρες τους, τις εμπορικές ζημιές και πλήθος άλλων συνεπειών που θα έχει η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ.

Η συζήτηση για το Brexit είχε έμμεσο όφελος για την καταχρεωμένη χώρα, η οποία κατάφερε να πάρει την ταχεία έγκριση από τους πιστωτές της, συμπεριλαμβανομένων και των άλλων μελών της ευρωζώνης, για τις επεκτάσεις των δανείων, έτσι ώστε να μην επιστήσει την προσοχή στα οικονομικά δεινά της Ευρώπης. Αλλά μετά από ένα Brexit, διπλωμάτες προειδοποιούν ότι η υπόλοιπη ευρωζώνη μπορεί να μην είναι πρόθυμη να δείξει μεγάλη ευελιξία στα θέματα του ελληνικού χρέους, ακόμη και αν τα μέλη της ευρωζώνης θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για να ενσωματώσουν τη δημοσιονομική πολιτική, χωρίς την απειλή του Λονδίνου που προσπαθεί να εφαρμόσει την πίεση από το εξωτερικό.

Είναι ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, αλλά φιλοξενεί επίσης ένα από τα ισχυρότερα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα στην Ευρώπη. Αυτό την φέρνει σε δύσκολη θέση όσον αφορά το βρετανικό δημοψήφισμα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ηγέτης του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν θα περάσει στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών το 2017. Γενικά, η αντιπάθεια προς τις Βρυξέλλες είναι επίσης υψηλή στη Γαλλία – μια δημοσκόπηση από το Pew Research Center που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτό το μήνα έδειξε ότι οι Γάλλοι είχαν χαμηλότερη εκτίμηση για την ΕΕ, ακόμη και από τους Βρετανούς. Εάν συμβεί το Brexit, η Γαλλία είναι έτοιμη να κινηθεί γρήγορα για να σταματήσει η εξάπλωση του αντιευρωπαϊκού συναισθήματος. Αυτό σημαίνει ότι θα πιέσει για ένα γρήγορο “διαζύγιο” με το Ηνωμένο Βασίλειο – χωρίς προνόμια ή αναδιαπραγμάτευση.
Αλλά υπάρχουν και άλλες ανησυχίες για τη Γαλλία. Η χώρα έχει σημαντικές οικονομικές επενδύσεις στη Βρετανία και πάνω από 160.000 Γάλλοι πολίτες ζουν σήμερα στη Βρετανία. Υπολογίζεται ότι 400.000 Βρετανοί πολίτες ζουν στη Γαλλία και θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την απώλεια των δικαιωμάτων τους στην ΕΕ. Σε πολιτικό επίπεδο, η Γαλλία μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή από το να προσπαθήσει να πάρει το προβάδισμα με τη Γερμανία και άλλες χώρες του πυρήνα της Ευρώπης, σε μια προσπάθεια να προχωρήσει στην μετα-Brexit ΕΕ. Υπάρχουν ήδη συζητήσεις μεταξύ της Επιτροπής και κορυφαίων Γάλλων και Γερμανών διπλωματών για το θέμα, με μια να κλίνει προς περισσότερη Ευρώπη σε ορισμένους τομείς, όπως η ασφάλεια και λιγότερη Ευρώπη όταν πρόκειται για τη νομοθεσία της ΕΕ που επηρεάζει την καθημερινή ζωή, σύμφωνα με τις πηγές.

Παρά το γεγονός ότι θα υπάρξει ένα ισχυρό πλήγμα στο ηθικό και ίσως ακόμη και στην πίστη στο όνειρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Γερμανία δεν είναι πιθανό να χάσει χρόνο στην κακή είδηση του Brexit. Ανώτεροι διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι το Βερολίνο θα επιδιώξει να διατηρήσει την ισχυρή οικονομική σχέση του με το Ηνωμένο Βασίλειο, μια σημαντική εξαγωγική αγορά και έδρα πολλών γερμανικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Παρά τη σημαντική υποστήριξη στο λαϊκιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία στις δημοσκοπήσεις, υπάρχει μικρός κίνδυνος το δημοψήφισμα να επηρεάσει αρνητικά τους περισσότερους Γερμανούς, οι οποίοι εξακολουθούν να υποστηρίζουν την Ευρώπη.
Αλλά το Brexit θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις στο ρόλο της Γερμανίας ως κινητήρια δύναμη του μπλοκ. Θα καταργούσε το Ηνωμένο Βασίλειο ως παραδοσιακό αντίβαρο – ή, μερικές φορές, ενδιάμεσο- μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας σχετικά με βασικά ευρωπαϊκά ζητήματα. Ναι, ένα Brexit θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την ήδη ισχυρή φωνή του Βερολίνου στο τραπέζι του Συμβουλίου της ΕΕ, όπου το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η χώρα με τις λιγότερες πιθανότητες να ψηφίσει ό,τι και η Γερμανία, σύμφωνα με το VoteWatch Europe. Αλλά υπάρχει μια πιθανότητα που θα μπορούσε να προκαλέσει μια σπασμωδική κίνηση. “Ο κίνδυνος είναι ότι η Γερμανία θα είναι πολύ ισχυρή και οι άλλες χώρες θα παραταχθούν πίσω από τη Γαλλία, κατά της Γερμανίας”, δήλωσε ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ. “Η Γερμανία δεν θέλει να είναι πάρα πολύ ισχυρή, θέλει να συνεργάζεται με ισχυρές χώρες και εάν η Γαλλία είναι οικονομικά αδύναμη αυτό είναι ένα πρόβλημα”.

Ενώ το Brexit δεν θα προκαλέσει συγκεκριμένες βλάβες στην Ιταλία, θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σοβαρή συζήτηση για το ευρώ, δεδομένης της αντιδημοτικότητας του μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Η Ιταλία έχει δεξιά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα (Λίγκα του Βορρά) και αριστερά (το Κίνημα των 5 Αστέρων). “Σε περίπτωση που η αποχώρηση επικρατήσει, λαϊκιστές ή ευρωσκεπτικιστές σε άλλα κράτη-μέλη μπορεί να προσπαθήσουν να επαναλάβουν το δημοψήφισμα, και αυτό μπορεί να συμβεί και στην Ιταλία καθώς και σε άλλες χώρες, ακόμα και σε χώρες που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη”, δήλωσε ο Roberto Basso, ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών. Αλλά είπε ότι “η Ιταλία θα λάβει μια σκληρή γραμμή σχετικά με τα οφέλη που το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να κερδίσει έξω από τη λέσχη της ΕΕ”.

Υπάρχει φόβος το Brexit να δώσει ώθηση στην περιφέρεια της Καταλονίας, στην προσπάθειά της να διασπαστεί από την Ισπανία – ειδικά αν μια ψήφος υπέρ της αποχώρησης οδηγήσει τη Σκωτία να διεξάγει κι άλλο δημοψήφισμα σχετικά με την απόσχισή της από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ένα άλλο ζήτημα για την Ισπανία είναι τα σύνορά της με το Ηνωμένο Βασίλειο, στο νότιο άκρο της Ιβηρικής χερσονήσου: Στα εδάφη του Γιβραλτάρ. Αυτή είναι μια γωνία του Ηνωμένου Βασιλείου, όπου οι άνθρωποι σαφώς υποστηρίζουν την παραμονή στην ΕΕ, από το φόβο ότι το Brexit θα οδηγούσε την Ισπανία να ενισχύσει τους ελέγχους στα σύνορα και ότι θα χάσουν την διαπραγμάτευση με την ΕΕ για ευνοϊκούς φορολογικούς συντελεστές. Χιλιάδες Ισπανοί διασχίζουν τα σύνορα καθημερινά για να εργαστούν. Η Ισπανία έχει δηλώσει ότι σε περίπτωση Brexit θα επιτρέψει την πρόσβαση στην αγορά, αν η Βρετανία προσφέρει κοινή κυριαρχία επί του Βράχου – κάτι που δεν είναι πιθανό να συμβεί.

Το Βέλγιο δεν είναι μόνο η έδρα των σημαντικών θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους του. Μια μελέτη της ING Bank από τον Ιανουάριο του 2016 έδειξε ότι το Βέλγιο θα είναι από τις πιο ευάλωτες χώρες αν συμβεί το Brexit όσον αφορά τις επιπτώσεις στο εμπορικό ισοζύγιο, μαζί με την Ιρλανδία, τη Γερμανία και την Ολλανδία. “Οτιδήποτε αποδυναμώνει την Ευρωπαϊκή Ένωση αποδυναμώνει το Βέλγιο”, δήλωσε Βέλγος αξιωματούχος, ο οποίος προέβλεψε ότι ο αντίκτυπος θα είναι “ιδιαιτέρως σοβαρός”. Ο Βέλγος Υπουργός Οικονομίας Kris Peeters ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι είχε συσταθεί μια ομάδα εργασίας για να εξετάσει πώς η βελγική οικονομία θα αντιμετωπίσει το Brexit.

Η δεξιά πτέρυγα του Κόμματος της Ελευθερίας της Αυστρίας έφτασε πολύ κοντά στο να κερδίσει την αυστριακή προεδρία τον περασμένο μήνα, ένα προειδοποιητικό σημάδι ότι η χώρα εξακολουθεί να είναι ευαίσθητη στον λαϊκισμό, μετά από ένα Brexit. Ο αρχηγός του κόμματος Χαραλντ Βιλίμσκι έχει ήδη ζητήσει από την Αυστρία να κάνει το δικό της δημοψήφισμα για την ένταξη στην ΕΕ.
 

Ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Μεγάλο Δουκάτο είναι πιθανό να δεχθεί ένα πλήγμα για το σχέδιο της ΕΕ, ακόμη και αν το Brexit αποδειχθεί καλό για τις επιχειρήσεις, καθώς βρετανικές χρηματοοικονομικές εταιρείες θα αποφασίσουν να ανοίξουν επιχειρήσεις σε έναν από τους περιβόητους φορολογικούς παραδείσους στην Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός Xavier Bettel έχει εκφράσει ανησυχίες ότι η ΕΕ έκανε πάρα πολλές παραχωρήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο για να προσπαθήσει να αποφύγει το Brexit, σε βάρος των αρχών της Ένωσης που εγγυάται την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και της εργασίας. Αλλά είναι απίθανο το Λουξεμβούργο να πιέσει για κατασταλτικά μέτρα εναντίον της Βρετανίας, εάν ψηφίσει να φύγει.

Ως το μόνο μέλος της ΕΕ, εκτός από το Γιβραλτάρ, που μοιράζεται χερσαία σύνορα με το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία είναι η χώρα που θα χάσει τα περισσότερα από ενδεχόμενο Brexit. Οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών ανέρχονται σε 1,2 δις ευρώ την εβδομάδα, ενώ υποστηρίζουν επί του παρόντος περίπου 400.000 θέσεις εργασίας και στις δύο χώρες. Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και πολλές άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ, το Δουβλίνο έχει προετοιμαστεί ανοιχτά για το ενδεχόμενο Brexit. “Προφανώς, θα είναι η χώρα που θα πληγεί περισσότερο” σχολιάζει ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιρλανδίας Dara Murphy. Η εκ νέου θέσπιση των συνόρων μεταξύ της Ιρλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου θα ήταν ένα “αρνητικό βήμα”. “Δεν πιστεύουμε ότι υπάρχει μια απειλή για την ειρηνευτική διαδικασία, αλλά … αισθανόμαστε ότι κάθε βήμα προς τα πίσω είναι ένα αρνητικό βήμα”, δήλωσε ο Murphy. Είπε ότι βλέπει μόνο ένα θετικό για την Ιρλανδία, εάν η Βρετανία αποφασίσει να φύγει: Μια δυνατή ώθηση στο Δουβλίνο, αν πολλά βρετανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή άλλες επιχειρήσεις μετεγκατασταθούν εκεί ώστε να βασίζονται στην ΕΕ.

Οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις στην Ολλανδία ήδη έκαναν σαφή την παρουσία τους τον Απρίλιο, όταν βοήθησαν στο προβάδισμα της αντιπολίτευσης σε ένα δημοψήφισμα για μια συμφωνία της ΕΕ με την Ουκρανία, η οποία θεωρήθηκε κυρίως ως μήνυμα κατά της ευρωπαϊκής πολιτικής. Η πιθανότητα Brexit θα ενδυναμώσει περαιτέρω τους ευρωσκεπτικιστές στη χώρα και θα δώσει στο δεξιό Κόμμα της Ελευθερίας -που έχει την υποστήριξη του 18 τοις εκατό του εκλογικού σώματος στις δημοσκοπήσεις- την ώθηση που χρειάζεται για να ζητήσει ένα δημοψήφισμα για την ένταξη. Η Ολλανδία γενικά θεωρείται σύμμαχος του Ηνωμένου Βασιλείου, ψηφίζοντας μαζί τις φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές. Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Mark Rutte συνέδεσε τις δύο χώρες σε μια εκδήλωση στη Χάγη την περασμένη εβδομάδα, λέγοντας: “Η Βρετανία είναι μια ελεύθερη οικονομία της αγοράς προς τα έξω, όπως ακριβώς και η Ολλανδία. Είμαστε και οι δύο ναυτικά έθνη, που έχουμε μάθει να κάνουμε εμπόριο και να εργαζόμαστε με ανοιχτά σύνορα. Είναι σημαντικό μια χώρα με αυτό το υπόβαθρο να παραμένει”.

Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι το δεξιό Κόμμα των Φινλανδών θα ενθαρρυνθεί από ένα Brexit. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε διάσπαση του κυβερνώντος συνασπισμού, η οποία περιλαμβάνει φιλοευρωπαϊστές και μη. Αλλά κατά το παρελθόν έτος, το Κόμμα των Φινλανδών έχει χάσει πάνω από το μισό της βάσης υποστήριξής του, σύμφωνα με έναν φινλανδό διπλωμάτη, έτσι ώστε το άγχος δεν είναι έντονο. Η Φινλανδία είναι ένας ισχυρός σύμμαχος του Ηνωμένου Βασιλείου σε θέματα της ΕΕ, με παρόμοια ενδιαφέροντα στην ανταγωνιστικότητα, το ελεύθερο εμπόριο, την οικονομία της αγοράς, την καλύτερη ρύθμιση και τη χρηστή διακυβέρνηση. Τα σύνορα της χώρας με τη Ρωσία σημαίνουν ότι είναι πρόθυμη για τη διατήρηση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας με τη Βρετανία.
 

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο νούμερο ένα σύμμαχος της Σουηδίας στο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, ψηφίζοντας τα ίδια σχεδόν στο 89 τοις εκατό των περιπτώσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία του VoteWatch Europe. “Για εμάς, η αποχώρηση της Βρετανίας θα είναι μια μεγάλη απώλεια” δήλωσε ο Anders Ahnlid, πρέσβης της Σουηδίας στην ΕΕ. “Τα συμφέροντά μας συμπίπτουν σχετικά με το πώς η εσωτερική αγορά θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί και να οριστεί. Μοιραζόμαστε τις ίδιες θέσεις για το εξωτερικό εμπόριο και τις επενδύσεις”. Οι Σουηδοί Δημοκράτες, το αντιευρωπαϊκό κόμμα που έχει 16 τοις εκατό στις δημοσκοπήσεις, ζητά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με τη μετανάστευση, η οποία είναι ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα στη χώρα. Πολλοί φοβούνται ότι το Brexit θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τα αιτήματά τους.
 

Μια άλλη χώρα που συμφωνεί στις ψηφοφορίες συχνά με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με τις φιλελεύθερες αρχές της οικονομίας, έχει να αντιμετωπίσει ευρωσκεπτικιστικά κινήματα. Το Δανικό Λαϊκό Κόμμα, με 17 τοις εκατό, πιέζει για δημοψήφισμα για την ένταξη στην ΕΕ, το οποίο θα μπορούσε να τροφοδοτηθεί από ένα Brexit. Έχει ήδη αυξηθεί και είναι το μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο της Δανίας. Όπως και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Δανία έχει πολλές βασικές εξαιρέσεις από τις πολιτικές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του ενιαίου νομίσματος και των θεμάτων Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.
 

Μια ακόμα χώρα όπου ο χειρισμός των Βρυξελλών στη μεταναστευτική κρίση τροφοδοτεί τον ευρωσκεπτικισμό (το κομμουνιστικό κόμμα KSCM είχε την υποστήριξη του 14 τοις εκατό του εκλογικού σώματος σε μια δημοσκόπηση αυτή την άνοιξη) και όπου οι δυνάμεις για την πολιτική Αριστερά και Δεξιά πιέζουν για ένα δημοψήφισμα για την ένταξη στην ΕΕ. Η Τσεχική Δημοκρατία γενικά συμφωνεί με το Ηνωμένο Βασίλειο σχετικά με οικονομικά θέματα και φαίνεται διατεθειμένη να προσπαθήσει να κάνει τη διάσπαση φιλική. “Σε περίπτωση που οι Βρετανοί αποφασίσουν να φύγουν, προτεραιότητά μας θα είναι να περιορίσουμε τις αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της ΕΕ και να κάνουμε την έξοδο όσο πιο ομαλή γίνεται” δήλωσε ο Υφυπουργός για θέματα ΕΕ Tomas Prouza. “Είμαι βέβαιος ότι [η ΕΕ] θα εξακολουθεί να είναι σε θέση να συντονιστεί με το Ηνωμένο Βασίλειο σε πολλά θέματα εξωτερικής πολιτικής και να ενισχύσει τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ σχετικά με τις στρατιωτικές πτυχές της εξωτερικής πολιτικής”. Όπως υπογράμμισε, μια βασική ανησυχία πολλών κρατών-μελών της Ανατολικής Ευρώπης είναι αν το Ηνωμένο Βασίλειο θα σέβεται την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων – αυτό δηλαδή που οι υποστηρικτές του Brexit προσπαθούν έντονα να σταματήσουν.
 

Το Brexit θα μπορούσε να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην πολωνική πολιτική και την οικονομία της: Περίπου 1 εκατομμύριο Πολωνοί ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και ορισμένοι φοβούνται ότι θα πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους αναζητώντας απασχόληση. Μια έρευνα που έγινε την περασμένη εβδομάδα από την πολωνική εταιρεία IBRiS διαπίστωσε ότι αν συμβεί το Brexit, το 47 τοις εκατό των Πολωνών που ζουν στη Βρετανία θα θέλουν να παραμείνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο, αν και 26 τοις εκατό θα επιστρέψει στην Πολωνία αν οι προσπάθειές τους για να μείνουν αποτύχουν. “Οι άνθρωποι λένε ότι προσπαθούν να πάρουν άλλες υπηκοότητες”, δήλωσε ένας Πολωνός διπλωμάτης. “Οι άνθρωποι που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο ανησυχούν ότι θα πρέπει να επανέλθουν στην εποχή προ ΕΕ”. Έχοντας επίγνωση αυτών των δεσμών, διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι η Βαρσοβία θα θέλει να θεσπίσει νέες εμπορικές σχέσεις με το Ηνωμένο Βασίλειο και ενδεχομένως να πιέσει για μια ειδική συνεργασία με την ΕΕ, σε αντάλλαγμα για τα δικαιώματα των πολιτών της που εξακολουθούν να ζουν στη Βρετανία.

Μια πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου έδειξε ότι το 75 τοις εκατό των Σλοβάκων είναι ευχαριστημένοι με τη θέση τους στην ΕΕ, έτσι ώστε να μην υπάρχει μεγάλη ανησυχία για αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό μετά από ένα Brexit. Αλλά η χώρα θα πιέσει για να βεβαιωθεί ότι οι 90.000 πολίτες της που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα πρέπει να εγκαταλειφθεί αν η Βρετανία φύγει από την ΕΕ. “Οι πολίτες της ΕΕ που ζουν και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν αποκτήσει ορισμένα νόμιμα δικαιώματα, συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου, και πιστεύουμε ότι αυτά τα δικαιώματα θα διατηρηθούν” δήλωσε ο Peter Javorcik, πρέσβης της Σλοβακίας στην ΕΕ.

Το Brexit θα μπορούσε να αποθρασύνει τον ούγγρο ηγέτη Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος έχει επικρίνει τις πολιτικές της ΕΕ – ιδίως τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Ο Ορμπάν χρησιμοποίησε ακόμη και το δημοψήφισμα για το Brexit ως ένα άνοιγμα για να προωθήσει τη θέση τους στις εκλογές της χώρας σχετικά με το αν θα δεχτεί αιτούντες άσυλο. Αλλά η αποχώρηση της Βρετανίας θα κόστιζε επίσης έναν σύμμαχο στο τραπέζι της συνόδου κορυφής. Ο ίδιος και ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον συχνά έχουν φέρει αντιρρήσεις στις προτάσεις της ΕΕ και ήταν οι μόνοι ηγέτες που απέρριψαν τον διορισμό του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ως Προέδρου της Επιτροπής. Ο Ορμπαν έχει ήδη δώσει ένα σαφές μήνυμα ότι δεν θέλει να χάσει το Ηνωμένο Βασίλειο, λέγοντας την περασμένη εβδομάδα ότι θα αγωνιστεί προσωπικά εναντίον του Brexit.
 

Η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα για τη χώρα της Βαλτικής σε μία μετα-Brexit ΕΕ είναι η τύχη των 200.000 πολιτών της που ζουν σήμερα στο Ηνωμένο Βασίλειο “Θα υπάρξει αβεβαιότητα για εκείνους που έχουν ζήσει εκεί για λιγότερο από πέντε χρόνια” σχολιάζει ο Linas Antanas Linkevičius, υπουργός εξωτερικών υποθέσεων της Λιθουανίας. Αλλά είπε ότι η κυβέρνηση έχει ένα μήνυμα για τους Λιθουανούς στη Βρετανία που ανησυχούν για το τι θα μπορούσε να συμβεί σε αυτούς: “Τους καλούμε όλους να έρθουν πίσω. Ειλικρινά μιλώντας, είχαμε 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους και τώρα έχουμε 3 εκατομμύρια …δεν λέω ότι οι δουλειές τους περιμένουν, αλλά [η διασπορά] ήταν πρόσφατη κι έτσι δεν κάνει σημαντική διαφορά”.
 

Το Βουκουρέστι θα πιέσει οι Ρουμάνοι εργάτες να έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στο Ηνωμένο Βασίλειο μετά από ένα Brexit. “Η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων πρέπει να παραμείνει όπως έχει” σχολιάζει ένας Ρουμάνος διπλωμάτης. Υπάρχουν πολλές βρετανικές επενδύσεων στη Ρουμανία, κι έτσι μεγάλη είναι η ανησυχία για το μέλλον της οικονομίας της. “Ζητούμε μια ειδική σχέση για το Ηνωμένο Βασίλειο με την ΕΕ”, δήλωσε ο διπλωμάτης. “Θα θέλαμε να διατηρηθούν τα ίδια προνόμια όπως αν το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν ακόμα ένα κράτος-μέλος”.
 

Το μικρό νησιωτικό έθνος, μια πρώην βρετανική αποικία, ανησυχεί ότι η τουριστική βιομηχανία του θα μπορούσε να δεχθεί σημαντικό πλήγμα από ένα Brexit, αν αυξηθούν τα αεροπορικά ναύλα σε όλη την ΕΕ. Το εμπόριο με τη Βρετανία αποτελούσε το 7,8 τοις εκατό του ΑΕΠ της Μάλτας το 2013 και οι σχέσεις της με τις βρετανικές τράπεζες είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της. Ο Πρωθυπουργός της Μάλτας Joseph Muscat έχει πει ότι το Brexit θα μπορούσε, ωστόσο, να είναι μια ευκαιρία για την αγγλόφωνη χώρα του, καθώς οι βρετανικές εταιρίες θα θέλουν να διατηρήσουν μια θέση στην ΕΕ και πιθανόν να μετεγκατασταθούν εκεί.