Το μεσημέρι της Δευτέρας 21 Απριλίου 2025, οι καμπάνες των εκκλησιών σε όλη την Ιταλία άρχισαν να χτυπούν. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε πεθάνει σε ηλικία 88 ετών.
Δεν είχαν περάσει ούτε 24 ώρες από τότε που ο Πάπας Φραγκίσκος έκανε μια απροσδόκητη – και τελευταία – εμφάνιση στο μπαλκόνι με θέα την Πλατεία του Αγίου Πέτρου, ευλογώντας τους 35.000 ανθρώπους που είχαν συγκεντρωθεί για να γιορτάσουν το Πάσχα στο Βατικανό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Πάπας ανέπνεε μόνος του, χωρίς οξυγόνο, παρά το γεγονός ότι οι γιατροί του του είχαν συστήσει να ξεκουραστεί για δύο μήνες, μετά από 38 ημέρες νοσηλείας με διπλή πνευμονία.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες, ο Φραγκίσκος έκανε αυτό που πάντα έκανε – δεχόταν επισκέπτες και συναντούσε ανθρώπους από κάθε κοινωνικό στρώμα.
Όταν εμφανίστηκε την Κυριακή του Πάσχα, το πλήθος κάτω ξέσπασε σε ζητωκραυγές μόλις τον είδε.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, σας εύχομαι καλό Πάσχα», είπε με την φωνή του να βγαίνει με δυσκολία. Ήταν τα τελευταία του δημόσια λόγια.
«Αδελφές και αδελφοί, ιδίως εσείς που ζείτε με πόνο και αγωνία, η σιωπηλή κραυγή σας εισακούσθηκε, τα δάκρυά σας περισυνελλέγησαν, ούτε ένα δεν πήγε χαμένο. Με το πάθος και τον θάνατο του Ιησού, ο Θεός σήκωσε το βάρος όλου του κακού που υπάρχει στον κόσμο και με το απεριόριστο έλεός του, το νίκησε. Χριστός Ανέστη. Στην αναγγελία αυτή περικλείεται όλη η σημασία της ύπαρξής μας, η οποία δεν είναι φτιαγμένη για τον θάνατο, αλλά για την ζωή. Το Πάσχα είναι η γιορτή της ζωής», ανέφερε ο πάπας Φραγκίσκος στο μήνυμά του.
«Νομίζω ότι οι άνθρωποι ένιωσαν κάτι – σαν να ήξεραν ότι ήταν η τελευταία φορά που τον έβλεπαν», είπε ο Μάουρο, κάτοικος της Ρώμης που βρέθηκε στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου για τη Λειτουργία του Πάσχα και είχε επιστρέψει για να του αποτίσει φόρο τιμής.
«Συνήθως όλοι φωνάζουν “Ζήτω ο Πάπας!”… αυτή τη φορά ήταν πιο ήσυχα απ’ ό,τι συνήθως, ίσως με περισσότερο σεβασμό για τον πόνο του». «Μας ευλόγησε, αλλά η φωνή του δεν έβγαινε», είπε ένας άλλος άνδρας, ο Αλμπέρτο. «Νομίζω ότι μας αποχαιρετούσε για τελευταία φορά».
A day before his death, Pope Francis appeared on the balcony overlooking Saint Peter’s Square on Easter Sunday to deliver a special blessing called ‘Urbi et Orbi’ (to the city and the world) https://t.co/KMiaN6t52e pic.twitter.com/sjLT0aoolC
— Reuters (@Reuters) April 21, 2025
Οι γιατροί που τον παρακολουθούσαν στο νοσοκομείο Gemelli της Ρώμης του είχαν προτείνει πλήρη ξεκούραση – αλλά ποτέ δεν ήταν πιθανό ότι ένας τόσο δραστήριος Πάπας, που είχε αφιερώσει τη θητεία του σε επαφή με τον κόσμο, θα συμμορφωνόταν πλήρως.
Ο ίδιος είχε ήδη ξεκαθαρίσει πως ήθελε να βρίσκεται στο Βατικανό για το Πάσχα, μόλις οι γιατροί του εξήγησαν ότι τα προβλήματα υγείας του δεν θα περνούσαν σύντομα.
Πριν πάρει εξιτήριο στις 23 Μαρτίου, ο Φραγκίσκος είχε χαιρετήσει το πλήθος και από το νοσοκομείο, και μετά επέστρεψε στο κατάλυμά του στον ξενώνα Casa Santa Marta, που είχε επιλέξει ως κατοικία του εκεί που εν τέλει άφησε και την τελευταία του πνοή.
Η ιατρική του ομάδα έκρινε ότι το οξυγόνο ήταν το μόνο που χρειαζόταν, και ότι η ανάρρωση εκεί ήταν ασφαλέστερη από ό,τι σε ένα νοσοκομείο με τους πιθανούς κινδύνους μόλυνσης.
Καθώς πλησίαζε το Πάσχα, το πρόγραμμά του γινόταν όλο και πιο γεμάτο.
Συνάντησε τον βασιλιά Κάρολο και τη βασίλισσα Καμίλα στον ξενώνα Casa Santa Marta, και εμφανίστηκε στο μπαλκόνι του Βατικανού για την Κυριακή των Βαΐων στις 13 Απριλίου, τέσσερις μέρες μετά, μπροστά σε 20.000 άτομα, κόντρα στις ιατρικές οδηγίες. Για τον Πάπα, όμως, το Πάσχα ήταν το σημαντικότερο απ’ όλα.
Την περασμένη Πέμπτη, όπως είχε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν – και όπως συνήθιζε να κάνει και στην Αργεντινή πριν εκλεγεί Πάπας – επισκέφθηκε τη φυλακή Regina Coeli στη Ρώμη, όπου πέρασε μισή ώρα με τους κρατούμενους. Τον υποδέχθηκαν με χειροκροτήματα, καθώς έφτασε με αναπηρικό αμαξίδιο.
Τα προηγούμενα χρόνια είχε πλύνει τα πόδια των κρατουμένων, μιμούμενος τον Χριστό, που έκανε το ίδιο με τους μαθητές του τη νύχτα πριν τη σταύρωση. «Φέτος δεν μπορώ να το κάνω αυτό, αλλά μπορώ – και θέλω – να είμαι κοντά σας», δικαιολογήθηκε με αδύναμη φωνή στους δεκάδες κρατουμένους που τον χειροκρότησαν θερμά.
«Είμαστε τόσο τυχεροί. Οι απ’ έξω δεν τον βλέπουν και εμείς τον είδαμε», είπε ένας άνδρας στα ιταλικά μέσα. Καθώς έφευγε, ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε πώς θα ζήσει το Πάσχα φέτος.
«Με όποιον τρόπο μπορώ», απάντησε. Και την Κυριακή, τήρησε την υπόσχεσή του.
Πραγματοποίησε ολιγόλεπτη συνάντηση με την αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και κατόπιν εμφανίστηκε στο μπαλκόνι μπροστά στο πλήθος στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Έδωσε την τελική του ευλογία – τη γνωστή ομιλία «Urbi et Orbi». Έπειτα, ο αρχιεπίσκοπος Ντιέγκο Ραβέλι διάβασε μια ομιλία που είχε γράψει ο Πάπας, καθώς εκείνος καθόταν σιωπηλός στο πλευρό του.
Μετά, προς έκπληξη όλων, κατέβηκε στην πλατεία, και επιβιβάστηκε στο ειδικό λευκό «papa-mobile», το ανοιχτό όχημα Mercedes-Benz με το οποίο οι Πάπες συναντούν το πλήθος.
Μια κάμερα τον ακολούθησε, καθώς ευλογούσε τους πιστούς, και κάποιοι ανέβασαν μωρά πιο κοντά του.
Ήταν η τελευταία φορά που ο κόσμος τον είδε ζωντανό.
Παρακολουθώντας τον, ο Αλμπέρτο από τη Ρώμη ένιωσε ότι δεν θα άντεχε για πολύ ακόμα, παρότι ο θάνατός του τον συγκλόνισε.
«Δεν ένιωσα χαρά όταν τον είδα. Κατάλαβα ότι πονούσε», είπε. «Αλλά ήταν τιμή που τον είδα για τελευταία φορά».
Το «ευχαριστώ» του Πάπα στον νοσηλευτή του και το ήρεμο τελευταίο του απόγευμα
Μια αίσθηση ηρεμίας χαρακτήρισε τις τελευταίες ώρες του Πάπα Φραγκίσκου, σύμφωνα με πηγές από το Βατικανό, που μοιράστηκαν λεπτομέρειες για το τελευταίο του απόγευμα ενώ δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει προσωπικά και τον νοσηλευτή του που βρέθηκε στο πλευρό του.
Την Κυριακή του Πάσχα, ο 88χρονος Ποντίφικας έκανε την τελευταία του δημόσια εμφάνιση. Εξαντλημένος και εμφανώς καταβεβλημένος, μεταφέρθηκε με αναπηρικό αμαξίδιο μέχρι το μπαλκόνι της βασιλικής του Αγίου Πέτρου, από όπου ευλόγησε το πλήθος. Στη συνέχεια, οδηγήθηκε μέσα από τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί για να τον χαιρετήσει.
Ο Πάπας Φραγκίσκος ευχαρίστησε προσωπικά τον νοσηλευτή που στάθηκε στο πλευρό του στην τελευταία του δημόσια εμφάνιση την Κυριακή του Πάσχα. Ειδικότερα, λίγες ώρες πριν από την εμφάνισή του την Κυριακή του Πάσχα, ο προσωπικός νοσηλευτής του, Μασιμιλιάνο Στραπέτι, τον ρώτησε αν ένιωθε αρκετά δυνατός για να αντεπεξέλθει. Ο Ποντίφικας επέμεινε πως ήθελε να εμφανιστεί, παρά την επιβαρυμένη κατάστασή του.
Μετά την ολοκλήρωση της εμφάνισής του στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, γύρισε προς τον νοσηλευτή του και τον ευχαρίστησε συγκινημένος: «Σε ευχαριστώ που με έφερες ξανά πίσω στην πλατεία», του είπε.
Το υπόλοιπο της ημέρας κύλησε ήρεμα με τον Ποντίφικα να έχει ήσυχο απόγευμα, ενώ, δείπνησε κανονικά.
Ο Φραγκίσκος πέθανε νωρίς το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα στο αγαπημένο του Casa Santa Marta – έναν ξενώνα με περίπου 100 λιτά δωμάτια, που διευθύνεται από καλόγριες και φιλοξενεί επισκέπτες και προσκυνητές.
Λίγο πάνω από δύο ώρες αργότερα, ο καρδινάλιος καμεράριος, Κέβιν Γιόζεφ Φάρελ, βγήκε στο Casa Santa Marta και ανακοίνωσε την τραγική είδηση που σκόρπισε θλίψη στον πλανήτη, τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου.
Το Βατικανό δήλωσε το απόγευμα της Δευτέρας ότι ο Πάπας πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο και μη αναστρέψιμη καρδιακή ανεπάρκεια.
Το δωμάτιό του απείχε πολύ από τη χλιδή των παραδοσιακών παπικών διαμερισμάτων, τα οποία ο Φραγκίσκος είχε απαρνηθεί από την αρχή της θητείας του, λέγοντας ότι ήθελε να «ζει ανάμεσα στους ανθρώπους».
«Αν ζούσα μόνος μου, έστω και λίγο απομονωμένος, δεν θα μου ήταν χρήσιμο», είχε πει τότε.
Τις επόμενες ημέρες, καρδινάλιοι απ’ όλο τον κόσμο θα φιλοξενηθούν στο Casa Santa Marta, καθώς συγκεντρώνονται στη Ρώμη για το κονκλάβιο που θα εκλέξει τον διάδοχό του.
Πληροφορίες από BBC, Skynews