Σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη που παραχώρησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς πριν από τα 90ά του γενέθλια ο Πέρες απέρριψε την ιδέα πως το Ισραήλ ενδέχεται να εξαπολύσει μια μονομερή στρατιωτική επίθεση εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, ενώ κάλεσε τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς ηγέτες να προωθήσουν άμεσα μια συμφωνία ειρήνης.
Αναφερόμενος στα πολλά προβλήματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη η Μέση Ανατολή, ο γηραιός πολιτικός, ο οποίος έχει τιμηθεί με βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, τόνισε πως οι τρομοκρατικές οργανώσεις αιματοκυλούν τον αραβικό κόσμο.
Έπειτα από δύο χρόνια αβεβαιότητας στον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν την περασμένη εβδομάδα ότι σχεδιάζουν να αρχίσουν να προμηθεύουν οπλισμό στους αντάρτες οι οποίοι επιδιώκουν να ανατρέψουν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, αφού η Ουάσινγκτον κατηγόρησε τις δυνάμεις του ότι έχουν προβεί στη χρήση χημικών όπλων.
Πολλοί Ισραηλινοί πολιτικοί είχαν ταχθεί εναντίον του να δοθούν όπλα στους όλο και πιο ριζοσπαστικοποιημένους αντάρτες, εκφράζοντας φόβους πως αργά ή γρήγορα αυτά θα χρησιμοποιηθούν εναντίον του Ισραήλ, το οποίο διαθέτει εκτεταμένα σύνορα με τη Συρία, χώρα που αποτελεί παλιό του εχθρό.
Αλλά ερωτηθείς εάν θεωρεί πως η απόφαση των ΗΠΑ ήταν συνετή, ο Πέρες απάντησε «ναι». «Δεν είχαν επιλογή», εξήγησε, μιλώντας στον ηλιόλουστο κήπο της ήσυχης κατοικίας του στην Ιερουσαλήμ και μιλώντας με ήσυχο και μετρημένο τόνο. «Δυστυχώς, (ο εμφύλιος στη Συρία) μετατρέπεται περισσότερο σε μια αναμέτρηση ανάμεσα σε δύο υπερδυνάμεις και (υπάρχει) μια μεγεθυνόμενη επέμβαση έξωθεν δυνάμεων. . . Είναι μια τραγωδία».
Ενώ η Ρωσία, το Ιράν και ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου έχουν ρίξει το βάρος τους υπέρ του Άσαντ, ριζοσπαστικές ισλαμιστικές οργανώσεις οι οποίες συνδέονται με την αλ Κάιντα μάχονται υπέρ της υπόθεσης των αντικαθεστωτικών, περιθωριοποιώντας πιο μετριοπαθείς δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Ουάσινγκτον.
Ο Πέρες είπε ότι όλοι οι «άνεργοι τρομοκράτες» του κόσμου κατευθύνονται στην περιοχή και σπέρνουν καταστροφή εκεί απ’ όπου περνούν. «Σκοτώνουν το Λίβανο, σκοτώνουν τη Συρία, σκοτώνουν το Ιράκ. Οποτεδήποτε είναι εκεί, θέτουν σε κίνδυνο τις ταυτότητες, τις εθνικότητες των Αράβων».
Ο Πέρες, ο οποίος εξαίρεται σε διεθνές επίπεδο για το ότι απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στις προσπάθειες επίλυσης του Μεσανατολικού, είναι συχνά μια μοναχική φωνή στο εσωτερικό του Ισραήλ, και έχει μάλλον ηθικό κύρος ως πρόεδρος παρά ουσιαστική πολιτική εξουσία.
Προσκείμενος στην ισραηλινή κεντροαριστερά, έχει επιδιώξει να αποφύγει τις τριβές με τον δεξιό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Πάντως ο Πέρες έχει διαφοροποιηθεί σε ό,τι αφορά το Ιράν, επικρίνοντας τις απειλές της κυβέρνησης να εξαπολύσει επίθεση εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου από την Τεχεράνη.
«Γιατί πρέπει το Ισραήλ να μιλάει για πολέμους και όπλα; Πρέπει να αντιληφθούμε πως υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε», τόνισε ο Πέρες, προσθέτοντας ότι μόνον οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εμποδίσουν το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Η Τεχεράνη επιμένει ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνικό χαρακτήρα.
Ο Πέρες αναμένεται να είναι ο οικοδεσπότης μιας διεθνούς συνόδου αυτήν την εβδομάδα, στην οποία αναμένεται να λάβουν μέρος επιχειρηματίες και πολιτικοί ηγέτες. Σε αυτήν όμως δεν θα συμμετάσχει ο εξέχων Βρετανός επιστήμονας Στίβεν Χόκινγκ, ο οποίος απέσυρε τη συμμετοχή του τον περασμένο μήνα σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή εδαφών όπου οι Παλαιστίνιοι θέλουν να εγκαθιδρύσουν το κράτος τους.
Ο Πέρες χαρακτήρισε το μποϊκοτάζ σφάλμα, αλλά κάλεσε την κυβέρνηση της χώρας του να βρει έναν τρόπο για να ξαναρχίσουν οι ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Παλαιστίνιους που είχαν καταρρεύσει το 2010, λόγω του συνεχιζόμενου εποικισμού στα κατεχόμενα.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι ελπίζει να δώσει νέα πνοή στις συνομιλίες και ο Πέρες κάλεσε την κυβέρνηση της χώρας του να αδράξει την ευκαιρία. «Το λέω ξανά και ξανά, καθαρά και δυνατά, πρέπει να κάνουμε ειρήνη αμέσως τώρα».
Ο Κέρι έχει προειδοποιήσει ότι η λεγόμενη λύση των δύο κρατών ενδέχεται να καταστεί αδύνατη μέσα σε δύο χρόνια, καθώς το Ισραήλ προχωράει στην επέκταση των εποικισμών στην Δυτική Όχθη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου βρίσκονται πάνω από 120 οικισμοί που έχουν άδεια από την ισραηλινή κυβέρνηση και εκατοντάδες άλλοι αυθαίρετοι που έχουν κατασκευαστεί χωρίς επίσημη άδεια, αλλά συχνά νομιμοποιούνται εκ των υστέρων.
Ο Πέρες, δηλώνοντας αισιόδοξος, είπε ότι το πρόβλημα των εποίκων μπορεί να ξεπεραστεί, επισημαίνοντας λύσεις που είχαν εξευρεθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις. «Τους προσφέρθηκαν δύο λύσεις. Πρώτον, οι έποικοι που θέλουν να επιστρέψουν (στο Ισραήλ) πρέπει να επιστρέψουν και να αποζημιωθούν Θα υπάρχουν τρία (οικιστικά) συγκροτήματα για εκείνους που θέλουν να παραμείνουν. . . Αυτό θα συζητηθεί στις (επόμενες) διαπραγματεύσεις, θα δούμε στο μέλλον».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163