Ο Paul Auster ένας από τους σημαντικότερους Νεοϋορκέζους συγγραφείς της γενιάς του, με 34 βιβλία, μεταξύ των οποίων και η φημισμένη «Τριλογία της Νέας Υόρκης» άφησε την τελευταία του πνοή από καρκίνο στον πνεύμονα στο σπίτι του στο Μπρούκλιν το βράδυ της Τρίτης (30.04.2024) σε ηλικία 77 ετών.
Ο θάνατός του έγινε γνωστός από την συνάδελφό του συγγραφέα Jacki Lyden, σύμφωνα με την οποία ο Paul Auster πέθανε την Μεγάλη Τρίτη λόγω των επιπλοκών από τον καρκίνο του πνεύμονα από τον οποίο έπασχε τα τελευταία χρόνια.
Με εμφάνιση πρωταγωνιστή και διαπεραστικά μάτια, ο Paul Auster περιγραφόταν συχνά ως «λογοτεχνικός σούπερ σταρ» αναφέρουν οι New York Times.
Το βρετανικό Times Literary Supplement τον αποκάλεσε κάποτε «έναν από τους πιο θεαματικά εφευρετικούς συγγραφείς της Αμερικής».
«Ο Auster έγινε γνωστός για την εξαιρετικά στυλιζαρισμένη, ιδιοσυγκρασιακά αινιγματική μεταμοντέρνα μυθοπλασία του, στην οποία οι αφηγητές σπάνια είναι κάτι παραπάνω από αναξιόπιστοι και το υπόβαθρο της πλοκής μετατοπίζεται συνεχώς», έγραψε το 2010 η συγγραφέας Joyce Carol Oates.
Οι ιστορίες του κινούνται συχνά γύρω από τα ζητήματα της σύμπτωσης, της τύχης και του μοιραίου.
Πολλοί από τους πρωταγωνιστές του είναι οι ίδιοι συγγραφείς και το έργο του είναι αυτοαναφορικό, με χαρακτήρες που προέρχονται από τα πρώιμα μυθιστορήματά του να ξαναεμφανίζονται σε μεταγενέστερα.
Το αυτόγραφο, το μολύβι και τα δράματα που τον στοίχειωσαν
Ο συγγραφέας Paul Auster γεννήθηκε στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ στις 3 Φεβρουαρίου του 1947.
Η συγγραφική του ζωή ξεκίνησε σε ηλικία 8 ετών, όταν δεν κατάφερε να πάρει αυτόγραφο από τον ήρωα του μπέιζμπολ, Willie Mays, επειδή ούτε ο ίδιος ούτε και οι γονείς του είχαν μαζί τους μολύβι στον αγώνα. Από τότε, έπαιρνε παντού μαζί του ένα μολύβι.
«Αν υπάρχει ένα μολύβι στην τσέπη σας, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα μια μέρα να μπείτε στον πειρασμό να αρχίσετε να το χρησιμοποιείτε», έγραψε σε ένα δοκίμιο του 1995.
Στα 14 του ενώ έκανε πεζοπορία κατά τη διάρκεια καλοκαιρινής κατασκήνωσης, ο Auster έγινε αυτόπτης μάρτυρας ενός τραγικού γεγονότος. Ένα αγόρι λίγα εκατοστά μακριά του χτυπήθηκε από κεραυνό και πέθανε ακαριαία.
Αυτό ήταν ένα γεγονός που, όπως είπε, του «άλλαξε εντελώς» τη ζωή του και το οποίο δεν μπορούσε να βγάλει από το μυαλό, το σκεφτόταν κάθε μέρα.
Η τύχη, «όπως είναι λογικό, έγινε ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στη μυθοπλασία του», έγραψε η κριτικός Laura Miller το 2017.
Ένα παρόμοιο περιστατικό συμβαίνει στο μυθιστόρημα «4 3 2 1» του Auster, το οποίο το 2017 συμπεριλήφθηκε στη λίστα για το Booker.
Μία από τις τέσσερις εκδοχές του πρωταγωνιστή Άρτσι Φέργκιουσον (Archie Ferguson) στο βιβλίο, πεθαίνει από πτώση κλαδιού που χτυπήθηκε από κεραυνό ενώ τρέχει κάτω από ένα δέντρο σε μια καλοκαιρινή κατασκήνωση.
Ο Auster σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Columbia όπου συμμετείχε στη φοιτητική εξέγερση του 1968 και γνώρισε την πρώτη του σύζυγο, τη συγγραφέα Lydia Davis, η οποία ήταν φοιτήτρια στο Barnard.
Με πτυχίο και μεταπτυχιακό στη Λογοτεχνία εργάστηκε σε πετρελαιοφόρο πριν μετακομίσει στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Εκεί μάζευε χρήματα για το ενοίκιο μεταφράζοντας γαλλική λογοτεχνία, ενώ άρχισε να δημοσιεύει το δικό του έργο σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Το 1974 το ζευγάρι επέστρεψε στις ΗΠΑ και παντρεύτηκε. Το 1977, το ζευγάρι απέκτησε έναν γιο, τον Daniel, αλλά λίγο αργότερα χώρισαν.
Τον Ιανουάριο του 1979, ο πατέρας του Auster, Samuel, πέθανε, και το γεγονός αυτό έγινε ο «σπόρος» για τα πρώτα απομνημονεύματα του συγγραφέα με τίτλο «The Invention of Solitude» που εκδόθηκε το 1982. Είναι ένα μυθιστόρημα για την απόμακρη σχέση που είχαν πατέρας και γιος.
«Δεν ήταν ότι ένιωθα ότι με αντιπαθούσε», έγραψε ο Auster στο «The Invention of Solitude». «Απλώς φαινόταν αφηρημένος, ανίκανος να κοιτάξει προς το μέρος μου».
Σε αυτό, ο Auster αποκάλυψε ότι η γιαγιά του πυροβόλησε και σκότωσε τον παππού του, από την πλευρά του πατέρα του. Η γιαγιά του αθωώθηκε λόγω παραφροσύνης.
«Ένα αγόρι δεν μπορεί να ζήσει τέτοιου είδους πράγματα χωρίς να επηρεαστεί από αυτά ως άνθρωπος», έγραψε ο Auster.
Βρήκε καταφύγιο στο μπέιζμπολ και στα βιβλία. «Όταν ήμουν 9 ή 10 ετών», είπε στους Times το 2017, «η γιαγιά μου μού έδωσε μια εξάτομη συλλογή βιβλίων του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, η οποία με ενέπνευσε να αρχίσω να γράφω ιστορίες που άρχιζαν με σπινθηροβόλες προτάσεις όπως αυτή:
«Το έτος του Κυρίου μας 1751, βρέθηκα να παραπατώ στα τυφλά μέσα σε μια μανιασμένη χιονοθύελλα, προσπαθώντας να βρω το δρόμο για το πατρικό μου σπίτι».
Εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, μια συλλογή μεταφράσεων με τίτλο «Μια μικρή ανθολογία σουρεαλιστικών ποιημάτων», το 1972.
Η συγγραφική του καριέρα αρχίσει να ανθίζει τη δεκαετία του 1980. Η επανάσταση του Auster ήρθε με την έκδοση το 1985 του μυθιστορήματος «City of Glass», του πρώτου μυθιστορήματος της «Τριλογίας της Νέας Υόρκης».
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα απορρίφθηκε από 17 εκδότες προτού τελικά το δεχτεί ένας ασήμαντος εκδοτικός, ο Sun and Moon, για να το εκδώσει το 1985.
Το βιβλίο αποτελεί το πρώτο μέρος της διάσημης «Τριλογίας της Νέας Υόρκης», τριών μυθιστορημάτων που αργότερα συσκευάστηκαν σε έναν ενιαίο τόμο. Έχει αναφερθεί επίσης ως ένα από τα 25 σημαντικότερα μυθιστορήματα της πόλης της Νέας Υόρκης των τελευταίων 100 ετών από τους New York Times.
Ενώ τα βιβλία είναι φαινομενικά ιστορίες μυστηρίου, ο Auster θέτει υπαρξιακά ερωτήματα.
«Όσο περισσότερο [οι ντετέκτιβ του Auster] καταδιώκουν το εκκεντρικό τους θήραμα, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι στην πραγματικότητα καταδιώκουν τα Μεγάλα Ερωτήματα – τις συνέπειες της συγγραφής, τα αινίγματα της επιστημολογίας, τα πέπλα και τις μάσκες της γλώσσας», έγραψε ο κριτικός και σεναριογράφος Stephen Schiff το 1987.
Στα μυθιστορήματά του που έχουν αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές περιλαμβάνονται: «Το παλάτι του φεγγαριού» (1989), «Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων» (2002), «Αόρατος» (2009) και «Φλεγόμενο Αγόρι» (2021).
Ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο, γράφοντας το σενάριο για την ταινία «Καπνός», σε σκηνοθεσία Γουέιν Γουάνγκ, για το οποίο κέρδισε το βραβείο Independent Spirit για το καλύτερο πρώτο σενάριο το 1995.
Το 1981, ο Auster γνώρισε τη συγγραφέα Siri Hustvedt και παντρεύτηκαν τον επόμενο χρόνο.
Το 1987 απέκτησαν μια κόρη, τη Σόφι, η οποία έγινε τραγουδίστρια και ηθοποιός.
Ο Auster ήταν περισσότερο γνωστός στην Ευρώπη παρά στη γενέτειρά του, τις ΗΠΑ. Το 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο λογοτεχνίας του Πρίγκιπα των Αστουριών της Ισπανίας, ενώ το 1993 του απονεμήθηκε το Prix Médicis Étranger για το «Λεβιάθαν».
Ήταν επίσης Ιππότης του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).
Για έναν συγγραφέα του οποίου το έργο καταπιανόταν με τον πόνο και την απώλεια, έναν πολύ μεγαλύτερο πόνο του επιφύλασσε η ίδια η ζωή.
Τον Απρίλιο του 2022, ο γιος του Auster και της Davis, Daniel, πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών.
Τον Μάρτιο του 2023, η σύζυγός του Hustvedt αποκάλυψε ότι ο Auster υποβαλλόταν σε θεραπεία για καρκίνο, με τον οποίο είχε διαγνωστεί τον προηγούμενο Δεκέμβριο.
Το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Baumgartner» για έναν έναν χήρο 70χρονο συγγραφέα, εκδόθηκε τον περασμένο Οκτώβριο.
Πληροφορίες από Gaurdian, New York Times
Πηγή φωτογραφιών: Reuters