Συνεχίζεται στα Σκόπια η ανοιχτή συζήτηση, στο πλαίσιο της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης για την τροποποίηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ βάσει των προβλεπόμενων από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Όλα δείχνουν πως η σκοπιανή πλευρά θα βγάλει από τις τροπολογίες τον όρο "Μακεδόνες του εξωτερικού".
Τις τελευταίες μέρες ο ίδιος ο Ζόραν Ζάεφ έχει δυναμιτίσει το κλίμα με τις αναφορές του στους “Μακεδόνες του εξωτερικού” και στη διδασκαλία της “μακεδονικής γλώσσας”. Φαίνεται όμως, ότι η ΠΓΔΜ ετοιμάζεται να κάνει ένα βήμα… καλής θέλησης, καθώς η διαδικασία για τη Συνταγματική Αναθεώρηση μπαίνει στην τελική της ευθεία. Αντί για “Μακεδόνες” του εξωτερικού, να αναφέρεται το Σύνταγμα ο όρος «διασπορά».
Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα, που περιλαμβάνει πέντε ανοιχτές συζητήσεις σε Σκόπια, Στιπ και Τέτοβο. Κεντρικοί ομιλητές στην πρώτη συζήτηση ήταν ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ και οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Λιούμπομιρ Φρτσκόσκι και Βλάντο Πόποφσκι.
Ο καθηγητής Λιούμπομιρ Φρτσκοσκι ανέφερε ότι η εξαίρεση του άρθρου 36 του Συντάγματος από την τροπολογία ΧΧΧΙΙΙ που αφορά την αλλαγή του ονόματος μπορεί να έχει συνέπειες, καθώς μπορεί να θεωρηθεί ότι στο συγκεκριμένο άρθρο ο όρος «Μακεδονία», που διατηρείται, «περιλαμβάνει επίσης την “Μακεδονία του Αιγαίου” και την “Μακεδονία του Πιρίν”». Σε αυτό το πλαίσιο, πρότεινε το συγκεκριμένο άρθρο να αναδιατυπωθεί ως εξής: «Η Πολιτεία εγγυάται ιδιαίτερα κοινωνικά δικαιώματα στους αγωνιστές του Αντιφασιστικού πολέμου και όλων των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων για ανεξάρτητο “μακεδονικό” κράτος».
Σε σχέση με την τροπολογία ΧΧΧVI, που αναδιατυπώνει το Άρθρο 49 του Συντάγματος, ο Φρτσκοσκι πρότεινε: Στο πρώτο σημείο («Η Πολιτεία προστατεύει, εγγυάται και καλλιεργεί την ιστορική και την πολιτιστική κληρονομιά του “μακεδονικού” λαού») να προστεθεί ρητή αναφορά στην ταυτότητα («Η Πολιτεία προστατεύει και εγγυάται την ταυτότητα και καλλιεργεί την ιστορική και την πολιτιστική κληρονομιά του “μακεδονικού” λαού»). Επίσης, στο τρίτο σημείο της εν λόγω τροπολογίας («Η Πολιτεία μεριμνά για τους ανήκοντες στον “μακεδονικό” λαό που ζουν στο εξωτερικό») η φράση «ανήκοντες στον “μακεδονικό” λαό που ζουν στο εξωτερικό» να αντικατασταθεί από τη λέξη «διασπορά».
Η πρόταση αυτή συζητήθηκε και κατά τη δεύτερη ημέρα της ανοιχτής δημόσιας διαβούλευσης. Σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό TELMA, από τη συζήτηση φάνηκε ότι η είναι πολύ πιθανό το σημείο 3 της τροπολογίας XXXVI «Η Πολιτεία μεριμνά για τους ανήκοντες στον “μακεδονικό” λαό που ζουν στο εξωτερικό» να αναδιατυπωθεί ως «Η Πολιτεία μεριμνά για την διασπορά της», προκειμένου να μην γίνεται διάκριση εις βάρος των άλλων εθνοτικών κοινοτήτων. Εξέλιξη οποία, εφόσον ευοδοθεί, θα καλύψει τις όποιες σχετικές ανησυχίες της ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με ελληνικές πηγές.
Click4more: Τσίπρας: Δεν λύνουμε το Μακεδονικό προς χάριν τρίτων
Όπως αποκάλυψε ο Ζάεφ, για την ίδια τροπολογία (XXXVI), η αλβανική αντιπολίτευση έχει ζητήσει να υπάρξει αναδιατύπωση, ώστε να διασφαλίζεται ότι η Πολιτεία μεριμνά ισότιμα για όλους τους πολίτες της χώρας που ζουν στο εξωτερικό, ανεξάρτητα εθνοτικής προέλευσης.
Όπως αναφέρουν τα σκοπιανά ΜΜΕ, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ σημείωσε ότι ο ίδιος, τα μέλη της κυβέρνησής του και μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είναι θετικοί για αρκετές από αυτές τις προτάσεις και υπογράμμισε ότι γι’ αυτήν τη διαδικασία «ασφαλώς, συμβουλευόμαστε την Ελλάδα», όπως και η Ελλάδα συμβουλεύεται την πΓΔΜ όταν πρόκειται για δηλώσεις κ.λπ., διότι, όπως είπε, «αυτό είναι το πνεύμα της φιλίας που θέλουμε να χτίσουμε».
Εντός δύο ημερών από την ολοκλήρωση της δημόσιας συζήτησης, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ θα πρέπει να υποβάλει στο Κοινοβούλιο τα τελικά κείμενα των τροπολογιών, καθώς και μία έκθεση με τα συμπεράσματα της διαβούλευσης. Στη συνέχεια, η διαδικασία συνταγματικής τροποποίησης θα μπει στην τελική της φάση, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου 2019.
Οι τέσσερις συνταγματικές τροπολογίες πρέπει να εγκριθούν με πλειοψηφία δυο τρίτων. Η διαδικασία θα ολοκληρωθεί με απόφαση της Βουλής (πάλι με πλειοψηφία 2/3), η οποία θα αναφέρει ότι οι εν λόγω τροπολογίες αποτελούν συστατικό στοιχείο του Συντάγματος και τίθενται σε ισχύ την ημέρα που θα τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία των Πρεσπών.
Αυτό, πρακτικά σημαίνει, πως θα τεθούν σε ισχύ όταν η ελληνική Βουλή κυρώσει τη Συμφωνία και το Πρωτόκολλο Προσχώρησης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Κατά τον Ζόραν Ζάεφ αυτό αποτελεί μία πρόσθετη εγγύηση για την ΠΓΔΜ. Η απόφαση αυτή θα ενσωματωθεί στον Συνταγματικό Νόμο, όπως και οι λεπτομέρειες για τη σταδιακή εφαρμογή του νέου ονόματος για εσωτερική χρήση, «στο πνεύμα ασφαλώς της Συμφωνίας των Πρεσπών».