«Πίσω μας είναι οι οικογένειές μας. Δεν μπορούμε να υποχωρήσουμε, δεν έχουμε επιλογή»: στα χαρακώματα, κάτω από καταιγισμό πυρών, οι Ουκρανοί στρατιώτες υπερασπίζονται το Χάρκοβο, τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη στην Ουκρανία, από τις επιθέσεις του ρωσικού στρατού.
Καλώς ήρθατε στο «Σημείο Μηδέν», την τελευταία θέση των Ουκρανών «πριν από τον εχθρό», λέει ο λοχαγός «Μπεστ», που υποδέχεται τους δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου στη γραμμή του μετώπου για να μοιραστεί μαζί τους την επικίνδυνη και εξαντλητική καθημερινότητα των στρατιωτών του.
Με τα μάτια κόκκινα από την κούραση, αλλά με το ηθικό υψηλό, οι άνδρες αυτοί ανήκουν στην 92η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία, την κυριότερη μονάδα του στρατού που ανέλαβε να υπερασπιστεί το Χάρκοβο.
Οι άνδρες στρατοπεδεύουν σε ένα πρώην προάστιο, ανάμεσα στους κήπους και τα ερείπια των σπιτιών που καταστράφηκαν από τις οβίδες, σε μικρή απόσταση από έναν αυτοκινητόδρομο τεσσάρων λωρίδων και ένα δάσος που σηματοδοτεί τα όρια της πόλης. Το σημείο αυτό είναι «στρατηγικής σημασίας» γιατί ο δρόμος οδηγεί απευθείας στο κέντρο της πόλης. Χαρακώματα και άρματα το υπερασπίζονται.
Η γη τρέμει ανά διαστήματα, στον ρυθμό των οβίδων που πέφτουν εδώ κι εκεί σε όλη τη ζώνη.
Πέντε πτώματα Ρώσων στρατιωτών, μισόγυμνων, είναι ξαπλωμένα στην πρασιά ενός βενζινάδικου. Ένα πουλί τσιμπολογάει τους νεκρούς. Έπεσαν «σε μια απόπειρα διείσδυσης πίσω από τις γραμμές μας», λέει ένας αξιωματικός.
«Πάνε σχεδόν δύο εβδομάδες που σαπίζουν εκεί», συνεχίζει. Λόγω των συνεχών βομβαρδισμών ούτε ασθενοφόρο, ούτε κανείς άλλος δεν μπορεί να πάει να τα περισυλλέξει. Οι Ουκρανοί στρατιώτες έχουν άλλα πράγματα να κάνουν.
«Δεχόμαστε συνεχώς επιθέσεις, μέρα και νύχτα. Η τελευταία ήταν σήμερα το πρωί, πυρά του πυροβολικού», λέει ο νεαρός λοχαγός «Μπεστ», με το καλάσνικοφ στα χέρια.
«Ήταν η πρωινή γυμναστική», αστειεύεται ένας στρατιώτης, ο Ολέξι, που ήταν δικηγόρος πριν από τον πόλεμο και κατατάχθηκε εθελοντικά.
Ο λοχαγός δείχνει μια τρύπα που χάσκει στην πρόσοψη ενός σπιτιού. Καπνός υψώνεται από τα χαλάσματα. Δίπλα, ότι απέμεινε από μια ξύλινη καλύβα που χρησίμευε ως καντίνα για τους φαντάρους.
«Αυτοί οι αλήτες μας γκρέμισαν το ρεστοράν! Τι θα φάμε τώρα;» γελάει ένας υπαξιωματικός με κοζάκικο κούρεμα και την τούφα να πέφτει στο ξυρισμένο κρανίο του. Ο φλύαρος στρατιώτης, που ακουμπάει στο τιμόνι ενός φορτηγού με σπασμένα τζάμια, είναι υπεύθυνος για την «υλικοτεχνική υποστήριξη».
Ψάχνει στο πεδίο της μάχης για οτιδήποτε θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η ομάδα, φτάνοντας μέχρι και την ουδέτερη ζώνη που χωρίζει τους εμπολέμους.
«Μαζεύω λίγο απ’ όλα, οι Ρώσοι έρχονται εκεί για να πάρουν τα πτώματα», λέει ο σύγχρονος Τάρας Μπούλμπα, αφού αφηγήθηκε πώς σκότωσε τέσσερις Ρώσους με μια χειροβομβίδα.
Στο φορτηγό του, έχει κουτιά με ρωσικά πυρομαχικά, μια γεννήτρια, ένα παλιό φτυάρι, κομμάτια από αλεξίσφαιρα γιλέκα – το ένα είναι τρυπημένο από σφαίρα.
Οι «Ιβάν», όπως οι Ουκρανοί αποκαλούν τους Ρώσους στρατιώτες, απέχουν λιγότερο από 4 χιλιόμετρα. «Συχνά επιχειρούν μικρές επιδρομές στις γραμμές μας. Πέντε σκοτώθηκαν πριν από λίγες ημέρες, στην τελευταία τους απόπειρα», λέει ο λοχαγός.
Ξαφνικά ακούγεται ο θόρυβος μιας μηχανής, που θυμίζει χορτοκοπτικό και όλα τα βλέμματα υψώνονται στον ουρανό. Διακρίνεται η φιγούρα ενός μικρού αεροπλάνου ανάμεσα στα γκρίζα σύννεφα. Είναι ένα ρωσικό Orlan, ένα μη επανδρωμένο αεροπλάνο, σύμφωνα με τον Ολέξι.
Αυτά τα παράξενα πουλιά «καταγράφουν τις ουκρανικές θέσεις και βοηθούν το ρωσικό πυροβολικό» να τις στοχοθετήσει, για αυτό «πρέπει απαραιτήτως να τα καταρρίψουμε», λέει. Οι στρατιώτες πυροβολούν αλλά το αεροπλάνο συνεχίζει ανενόχλητο την πτήση του.
«Αυτό σημαίνει ότι θα πέσουν ρουκέτες», προειδοποιεί ο υπαξιωματικός, σπρώχνοντας τους επισκέπτες σε μια στενή σκάλα, κρυμμένη κάτω από σακιά με άμμο. Στο υπόγειο, στο καταφύγιό τους, δύο στρατιώτες ετοιμάζουν τσάι.
Στον τοίχο, κολλημένες παιδικές ζωγραφιές, μία από αυτές δείχνει ένα γαλαζοκίτρινο τανκ. «Αγαπητοί στρατιώτες, ευχαριστούμε που πολεμάτε για την αγαπημένη μας Ουκρανία», έχει γράψει το παιδικό χέρι.
Στην επιφάνεια, οι στρατιώτες πηδούν στα χαρακώματα, κρύβονται και περιμένουν την καταιγίδα των ρωσικών πυρών. «Αν πυροβολεί άρμα, θα πέσει σε δύο δευτερόλεπτα. Αν είναι ρουκέτα, σε τριάντα…» Ο πόλεμος εδώ γίνεται και με το αυτί.
Τα πυρά μπορεί να προαναγγέλλουν και μια επίθεση του πεζικού, εξηγεί ο Ολέξι. «Μια φορά, το σφυροκόπημα κράτησε σχεδόν έξι ώρες. Οι Ρώσοι νόμισαν ότι σκοτωθήκαμε και προωθήθηκαν στις θέσεις μας. Λάθος τους…» ειρωνεύεται ο υπαξιωματικός.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163