Η Άννα Στρισκόβα που ζει στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται αντιμέτωπη με τη φρίκη του πολέμου. Ήταν βρέφος όταν βρέθηκε στα χέρια του διαβόητου Γερμανού γιατρού Γιόζεφ Μένγκελε, στο στρατόπεδο- κολαστήριο του Άουσβιτς Μπίρκεναου.
Και αφού κατάφερε να γλιτώσει ως εκ θαύματος από τα διαβολικά πειράματα του «αγγέλου του θανάτου», σήμερα -παρά τον πόλεμο που μαίνεται για 12η ημέρα στην Ουκρανία- δηλώνει με θάρρος από το διαμέρισμά της στο πολιορκημένο Κίεβο, ότι αφού κατάφερε να επιβιώσει από τον Αδόλφο Χίτλερ, θα επιβιώσει και από τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Την ιστορία της Άννα Στρισκόβα (Anna Strishkowa), επιζήσασας του Ολοκαυτώματος, η οποία ζει στην πρωτεύουσα της Ουκρανίας μαζί με την κόρη της μεταφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γερμανός (με ιταλικές ρίζες) φωτογράφος Λουίτζι Τοσκάνο, ο οποίος τη γνώρισε πριν από εννέα χρόνια, φωτογραφίζοντάς την για το πρότζεκτ του «Lest we forget» (Να μην ξεχάσουμε), στο πλαίσιο του οποίου απαθανάτισε τα πρόσωπα 400 επιζώντων του Ολοκαυτώματος ταξιδεύοντας από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και την Ολλανδία ως το Ισραήλ, τη Λευκορωσία, την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Έκτοτε ο Λουίτζι Τοσκάνο διατηρεί στενή επαφή με την Άννα Στρισκόβα, ετοιμάζοντας μάλιστα κι ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της. Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία προσπάθησε να την πείσει να εγκαταλείψει, με τη βοήθειά του, τη χώρα για να βρει ασφαλές καταφύγιο. Η απάντησή της, όμως, σε κάθε του παραίνεση είναι αταλάντευτα η ίδια: «αφού κατάφερα να επιβιώσω από τον Χίλερ, θα επιβιώσω και από τον Πούτιν. Θα νικήσουμε!».
«Έχω πάρα πολλές επαφές και θα μπορούσα να της εξασφαλίσω από την πρώτη στιγμή -πολύ προτού τα πράγματα πάρουν την τροπή που έχουν πάρει- τη διαφυγή της, να τη φέρω στα πολωνικά σύνορα. Αυτή, ωστόσο, αρνείται πεισματικά. Τόσο η ίδια όσο και η κόρη της που μένει μαζί της και τη φροντίζει. Νομίζω πως είναι ένα μείγμα πατριωτισμού και φόβου αυτό που νιώθει και καθώς έχει μάθει να κοιτάει κατάματα τους φόβους της, επέλεξε να μείνει εκεί. Μού λέει συνέχεια: Λουίτζι, θα νικήσουμε. Δεν έχω τίποτα να χάσω», αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γερμανός φωτογράφος.
«Τον φόβο τον κοιτάς κατάματα»
Ο Λουίτζι Τοσκάνο θυμάται σαν σήμερα την πρώτη τους επαφή, για τις ανάγκες του πρότζεκτ του. «Ήταν μια συναρπαστική πρώτη συνάντηση. Ήταν πολύ ανοιχτή και μού αφηγήθηκε τη ζωή της. Ήταν μόλις ενάμιση έτους, όταν οδηγήθηκε μαζί με τους γονείς της στο Άουσβιτς- Μπίρκεναου, όπου η μητέρα και ο πατέρας της εκτελέστηκαν αμέσως από τους ναζί κι εκείνη βρέθηκε στα χέρια του διαβόητου Μένγκελε», θυμάται ο γνωστός φωτογράφος κι εξηγεί πως οι μόνες πληροφορίες που κατόρθωσε να βρει στα αρχεία για την οικογένειά της είναι ότι βρέθηκε στο Άουσβιτς με τους γονείς της από το Μινσκ και πως είναι η μόνη επιζήσασα της οικογένειας.
Η Άννα Στρισκόβα σώθηκε ως εκ θαύματος κι αργότερα υιοθετήθηκε από ένα ζευγάρι Ουκρανών. Μεγαλώνοντας προσπάθησε να ξορκίσει τον φόβο που είχε φωλιάσει στην ψυχή της για τους γιατρούς, σπουδάζοντας η ίδια ιατρική. «Ήταν πολύ μικρή, όμως ο πόνος ήταν τόσο δυνατός όταν χάρασσαν στο μικρό χεράκι της τον αριθμό (κρατουμένου) ή μετέπειτα τα όσα έζησε στα χέρια του Μένγκελε», λέει ο Λ. Τοσκάνο, ο οποίος πήρε ένα πολύ σημαντικό μάθημα ζωής από τη φίλη του.
«Η Άννα είναι ένας καταπληκτικός άνθρωπος. Μού δίδαξε πολλά σε σχέση με τον φόβο. Μού είπε, Λουίτζι, αν φοβάσαι κάτι δεν πρέπει να φεύγεις μακριά, αλλά να προχωράς κατά πάνω του. Μού είπε ότι φοβόταν τόσο πολύ τους γιατρούς ύστερα από την τραυματική εμπειρία που έζησε ως παιδί και ο μόνος τρόπος που βρήκε για να ξορκίσει τους φόβους της και να αντιμετωπίσει τους εφιάλτες της ήταν να γίνει και η ίδια γιατρός», σημειώνει ο Γερμανός φωτογράφος, εξηγώντας πως ήταν το τραύμα στην ψυχή της εκείνο που μεγαλώνοντας, προσπάθησε να βρει τρόπους για να το επουλώσει.
«Είναι τόσο ήρεμη και ταυτόχρονα τόσο δυνατή. Κάθε μέρα επικοινωνώ μαζί της μέσω μηνυμάτων και προσπαθώ να τη μεταπείσω, κι αυτή με ευχαριστεί που νοιάζομαι, αλλά επιμένει να μένει στην πατρίδα της. Μού λέει συνέχεια πως αυτή η επικοινωνία είναι η καλύτερη στήριξη για την ίδια και την κόρη της κι όταν εγώ της λέω “έρχονται οι Ρώσοι”, μού απαντά ήρεμα: “το ξέρω, μην ανησυχείς”. Είναι τόσο θαρραλέα κι εγώ τόσο αδύναμος απέναντι σ’ αυτό το μεγαλείο ψυχής που επιδεικνύει…», λέει ο Λ. Τοσκάνο, με έκδηλη τη συγκίνηση στη φωνή.
Η τελευταία φορά που βρέθηκαν διά ζώσης ήταν πριν από μερικούς μήνες, όταν ο Γερμανός φωτογράφος είχε ταξιδέψει στην Ουκρανία για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει. «Δεν είμαι πολύ θρησκευόμενος αλλά κάθε βράδυ προσεύχομαι γι’ αυτή και την κόρη της, να είναι ασφαλείς», λέει ο Γερμανός φωτογράφος που δεν κρύβει τη θλίψη του αλλά και την αγωνία του για όλα όσα διαδραματίζονται στην Ουκρανία. «Όταν βλέπεις τις εικόνες στην τηλεόραση, είναι πολύ περίεργο το συναίσθημα», τονίζει.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163