Η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Αντόνιο Κόστα, που κυβερνά την Πορτογαλία από το 2015 με την υποστήριξη της ριζοσπαστικής αριστεράς, παίζει σήμερα την επιβίωσή της με την ψηφοφορία για το νομοσχέδιο του προϋπολογισμού του 2022, το οποίο η αντιπολίτευση δεσμεύθηκε να καταψηφίσει.
Η προαναγγελθείσα απόρριψη του νομοσχεδίου θα ανοίξει τον δρόμο για την διάλυση του κοινοβουλίου και την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, έχει προειδοποιήσει ο πρόεδρος τη Πορτογαλικής Δημοκρατίας, ο συντηρητικός Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα, ελπίζοντας ότι η απειλή θα οδηγήσει σε κάποιον συμβιβασμό.
«Η θέση μου είναι πολύ απλή: προϋπολογισμός ή διάλυση (του κοινοβουλίου)», είπε εξηγώντας ότι ο κρατικός προϋπολογισμός είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για την ανάκαμψη της πορτογαλικής οικονομίας χάρη στους ευρωπαϊκούς πόρους που έχουν διατεθεί για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.
«Από την στιγμή που ο προϋπολογισμός του 2022 δεν θα εγκριθεί, αρχίζει αμέσως η διαδικασία προετοιμασίας της διάλυσης του κοινοβουλίου», προειδοποίησε ο πρόεδρος της Πορτογαλίας, ο οποίος δεν διαθέτει εκτελεστικές εξουσίες, αλλά διαδραματίζει διαιτητικό ρόλο σε περίπτωση κρίσης.
Ενα τέτοιο σενάριο θα είχε «σημαντικό κόστος για την χώρα», πρόσθεσε, χαιρετίζοντας τις προσπάθειες της πορτογαλικής κυβέρνησης να εξασφαλίσει συμφωνία «μέχρι το τελευταίο λεπτό».
«Θα κάνουμε τα πάντα για να φθάσουμε σε συμφωνία, αλλά όχι και με κάθε τίμημα», απάντησε ο πορτογάλος πρωθυπουργός, ο οποίος απέκλεισε το ενδεχόμενο παραίτησης και υποσχέθηκε ότι θα ηγηθεί της παράταξής του σε περίπτωση πρόωρων εκλογών.
Επειτα από την πρώτη ημέρα συζήτησης στο κοινοβούλιο, η κυβέρνηση μειοψηφίας μοιάζει να έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να πείσει την μία από τις δύο παρατάξεις της ριζοσπαστικής αριστεράς , το Αριστερό Μπλοκ ή το Κομμουνιστικό Κόμμα, να απόσχει για να επιτρέψει την έγκριση του νομοσχεδίου κατά την ψηφοφορία κατά την πρώτη ανάγνωση που θα γίνει προς το τέλος της ημέρας.
«Συνονθύλευμα»
Ο Αντόνιο Κόστα ανέλαβε την εξουσία πριν από έξι χρόνια κάνοντας μία άνευ προηγουμένου συμμαχία με τα δύο κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς, που τον υποστήριξαν κατά την διάρκεια της πρώτης του θητείας χωρίς να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση ή να συμπήξουν συνασπισμό σαν εκείνον που κυβερνά στην Ισπανία.
Εκείνη την εποχή, η πορτογαλική αριστερά συνασπίσθηκε για να γυρίσει η χώρα την σελίδα της λιτότητας που εφάρμοσε η πορτογαλική δεξιά με αντάλλαγμα το διεθνές πρόγραμμα διάσωσης του 2011.
Οι συζητήσεις για τον προϋπολογισμό του 2022 προσέκρουσαν στην πρόθεση της ριζοσπαστικής αριστεράς για την κατάργηση των ρυθμίσεων του εργασιακού νόμου που είχε εφαρμοσθεί την εποχή της τρόικας των πιστωτών (ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ).
Η εύθραυστη ένωση της αριστεράς – οι Πορτογάλοι την αποκαλούν «geringonça» (συνονθύλευμα)- είχε αρχίσει να παρουσιάζει ρωγμές μετά τις εκλογές του φθινοπώρου 2019.
Νικητής, αλλά απέχοντας 8 έδρες από την απόλυτη πλειοψηφία, ο Αντόνιο Κόστα διαπραγματεύθηκε νέες συμφωνίας που θα εξασφάλιζαν την πολιτική σταθερότητα μέχρι τις εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το τέλος του 2023.
Πριν έναν χρόνο, ο προϋπολογισμός του 2021 εγκρίθηκε οριακά χάρη στην αποχή του συνασπισμού κομμουνιστών-πράσινων και ενός μικρού κόμματος για τα δικαιώματα των ζώων.
Το «χειρότερο δυνατό σενάριο»
Παρά τις υποχωρήσεις τις οποίες η κυβέρνηση δήλωσε έτοιμη να κάνει στην τελική εκδοχή του νομοσχεδίου, το Κομμουνιστικό Κόμμα και το Αριστερό Μπλοκ της προσάπτουν ότι δεν έκανε αρκετά για να αυξήσει την αγοραστική δύναμη των Πορτογάλων ή την χρηματοδότηση των δημοσίων υπηρεσιών.
Ωστόσο, το σενάριο των πρόωρων εκλογών δεν ευνοεί καμία από τις πολιτικές δυνάμεις της Πορτογαλίας περάν της άκρας δεξιάς, που ελπίζει να επιβεβαιώσει τις επιδόσεις της στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Ιανουαρίου, σχολιάζει η πολιτή επιστήμονας Πάουλα Εσπίριτο Σάντο, του Πανεπιστημίου της Λισσαβώνας.
Στην προσπάθειά της να διαχωρισθεί από την σοσιαλιστική κυβέρνηση, η ριζοσπαστική αριστερά διακινδυνεύει ένα «πολιτικό χαρακίρι», ενώ ο πρωθυπουργός και ο πρόεδρος καλούνται τώρα να διαχειρισθούν το «χειρότερο δυνατό σενάριο για την Πορτογαλία», που προσπαθεί να ξεπεράσει την υγειονομική κρίση χάρη στην επιτυχημένη εμβολιαστική της εκστρατεία.
Αλλά και στην δεξιά η συγκυρία είναι αρνητική, με τα δύο συντηρητικά κόμματα να αντιμετωπίζουν εσωτερικές έριδες που θα κληθούν να επιλύσουν ανάμεσα στα τέλη του Νοεμβρίου και στις αρχές του Δεκεμβρίου.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163