Η Πρωταπριλιά γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο και προσφέρεται για ψέματα και καλοφτιαγμένες φάρσες, με την τηλεόραση να αποδεικνύεται συχνά το τέλειο μέσο, όπως στην περίπτωση του BBC.
Έχουν περάσει ακριβώς 67 χρόνια από τότε που το BBC, μια Πρωταπριλιά σαν σήμερα το 1957, παρουσίασε σοδειές μακαρονιών στην Ελβετία.
Η φάρσα προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, το κοινό διχάστηκε, όπως και οι εφημερίδες της εποχής, για το αν αυτό ήταν ένα ωραίο αστείο ή μια τρομερή απάτη για το κοινό.
Ίσως να μιλάμε και για την πρώτη τηλεοπτική πρωταπριλιάτικη φάρσα, προτού το έθιμο εξελιχθεί τις χρυσές δεκαετίες του 1970 και του 1980.
«Μακαρόνια φυτρώνουν σε δέντρο»
Η πιο πετυχημένη φάρσα που έχει καταγραφεί ποτέ στην ιστορία ίσως να είναι αυτή του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου BBC το 1957, που παρουσίασε σοδειές μακαρονιών στην Ελβετία.
Αυτή η φάρσα ίσως αποτελεί και μία από τις πρώτες περιπτώσεις που η τηλεόραση έδειξε την μεγάλη επιρροή που μπορεί να έχει στον κόσμο.
Συγκεκριμένα εκείνη τη χρονιά το BBC πρόβαλε ένα ρεπορτάζ στο οποίο μία οικογένεια στο καντόνι Ticino της Ελβετίας μάζευε τα μακαρόνια της χρονιάς που είχε καλλιεργήσει σε δέντρα.
Τα πλάνα έδειχναν γυναίκες να τραβούν προσεκτικά σειρές σπαγγέτι από τα δέντρα και να τις απλώνουν στον ήλιο για να στεγνώσουν…
Την όλη φάρσα ενορχήστρωσε ο παρουσιαστής Richard Dimbleby, ο οποίος απευθυνόμενος στο βρετανικό κοινό που τότε δεν ήταν πολύ συνηθισμένο στην «εξωτική» λιχουδιά, τους έπεισε ακόμα ότι το τέλος Μαρτίου είναι μία περίοδος με πολύ άγχος για τους καλλιεργητές ζυμαρικών σε όλη την Ευρώπη, καθώς το ψύχος μπορεί να επηρεάσει τη γεύση τους.
Επίσης εξήγησε ότι κάθε ίνα μακαρονιού πάντα μεγαλώνει στο ίδιο μήκος χάρη σε πολυετή δουλειά από γενιές και γενιές καλλιεργητών.
Για πολλές ημέρες μετά την φάρσα, το τηλεφωνικό κέντρο του BBC «έσπασε» από τηλεφωνήματα. Οι τηλεθεατές ζητούσαν συμβουλές για το πώς μπορούσαν να καλλιεργήσουν μακαρόνια!
Σύμφωνα με πληροφορίες, το BBC τούς απαντούσε να «τοποθετήσουν ένα κλαδάκι από σπαγγέτι σε μια σάλτσα ντομάτας και να ελπίζουν για το καλύτερο».
Ο ρεπόρτερ της εκπομπής Michael Peacock θυμάται ότι η ιδέα έμεινε μυστική πριν παίξει στην μικρή οθόνη.
Μεταξύ αυτών που παραπλανήθηκαν ήταν ο τότε Γενικός Διευθυντής του BBC, Sir Ian Jacob.
Οι εφημερίδες διχάστηκαν για το αν αυτό ήταν ένα μεγάλο αστείο ή μια τρομερή απάτη για το κοινό.
Πολλοί τηλεθεατές όμως δεν είδαν την αστεία πλευρά του ρεπορτάζ και άσκησαν κριτική στο BBC για την εκπομπή.
Δεν έλειψαν όμως κι αυτοί που μπήκαν στον πειρασμό να ανακαλύψουν πού μπορούν να αγοράσουν τα… φρέσκα μακαρόνια.
Λίγα λόγια για το έθιμο της Πρωταπριλιάς
Οι περισσότεροι ιστορικοί εκτιμούν πως το παγκόσμιο έθιμο της Πρωταπριλιάς έχει τις ρίζες τους στους αρχαίους Κέλτες οι οποίοι συνήθιζαν την Πρωταπριλιά που καλυτέρευε ο καιρός να πηγαίνουν για ψάρεμα.
Τι κι αν τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια. Οι ψεύτικες ιστορίες τους για μεγάλα ψάρια δεν είχαν τελειωμό. Αλήθεια ή ψέματα… θα σας γελάσουμε.
Η δεύτερη εκδοχή, θέλει το έθιμο να έχει έρθει από τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Τον Μεσαίωνα οι Γάλλοι γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, λόγω του Πάσχα.
Το 1560 ή το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ μετέθεσε την αρχή του έτους από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει η χώρα του ημερολογιακά με τις άλλες χώρες.
Η αλλαγή αυτή ωστόσο δημιούργησε προβλήματα, συναισθηματικής φύσεως κυρίως, στον λαό καθώς του αναστάτωσε την οργάνωση του χρόνου.
Όσοι, λοιπόν, από τους υπηκόους του βασιλιά αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλιά πρωτοχρονιά (1η Απριλίου), με μικρά ψέματα ή κάνοντάς τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.
Το έθιμο της Πρωταπριλιάς ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Όσο για το πότε ήρθε στην Ελλάδα, λέγεται πως υπήρχε από την εποχή των Σταυροφοριών.
Κάθε χρόνο και στην Ελλάδα την 1η Απριλίου λέμε αθώα ψέματα για να ξεγελάσουμε το υποψήφιο θύμα μας.
Μάλιστα, πολλοί θεωρούν πως όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο με τα ψέματά του θα έχει καλή τύχη ενώ αντίθετα αυτός που θα την «πατήσει» θα έχει γρουσουζιά.
Με την εξάπλωση του ίντερνετ, ξεκίνησαν και οι διαδικτυακές φάρσες, τα λεγόμενα «hoax» που δεν έχουν καμία σχέση με τα καλοπροαίρετα ψέματα της Πρωταπριλιάς.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163