Εξηνταδύο χρόνια μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας οι σχέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας, βρίσκονται και πάλι στο χειρότερο σημείο τους και ο εφιάλτης της χρήσης πυρηνικών όπλων με φόντο την Ουκρανία ξαναζωντανεύει.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενέκρινε το επικαιροποιημένο πυρηνικό δόγμα, λέγοντας ότι η Ρωσία θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης πυρηνικών όπλων εάν υποστεί συμβατική πυραυλική επίθεση εναντίον της που υποστηρίζεται από πυρηνική δύναμη.
Η απόφαση για αλλαγή του επίσημου πυρηνικού δόγματος της Ρωσίας ήταν σε εξέλιξη εδώ και μήνες – αλλά η υπογραφή της από τον Πούτιν αυτή την εβδομάδα φαίνεται να είναι μια απάντηση στην κυβέρνηση Μπάιντεν που επιτρέπει στην Ουκρανία να εκτοξεύει αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς βαθιά μέσα στο έδαφος της Ρωσίας.
Το επικαιροποιημένο δόγμα, το οποίο περιγράφει τις απειλές που θα έκαναν την ηγεσία της Ρωσίας να εξετάσει το ενδεχόμενο πυρηνικής επίθεσης, ανέφερε ότι μια επίθεση με συμβατικούς πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή άλλα αεροσκάφη θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι πληροί αυτά τα κριτήρια.
Είπε επίσης ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας από ένα κράτος που είναι μέλος ενός συνασπισμού (βλέπε ΝΑΤΟ) θα θεωρηθεί από τη Μόσχα ως επιθετικότητα εναντίον της από ολόκληρο τον συνασπισμό.
Λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, ο Πούτιν διέταξε αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα για να πει ότι οποιαδήποτε συμβατική επίθεση στη Ρωσία με τη βοήθεια μιας πυρηνικής δύναμης θα μπορούσε να θεωρηθεί ως κοινή επίθεση στη Ρωσία.
Ο πόλεμος των 1.000 πλέον ημερών στην Ουκρανία πυροδότησε τη σοβαρότερη αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης από την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962 – που θεωρείται ότι είναι η πλησιέστερη που οι δύο υπερδυνάμεις του Ψυχρού Πολέμου ήρθαν στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου.
Το Κρεμλίνο έχει προειδοποιήσει ότι η χρήση πυραύλων που παρέχονται από τη Δύση από την Ουκρανία κατά της Ρωσίας θα μπορούσε να προκαλέσει πυρηνική απάντηση.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αποκάλυψε τη στάση της Μόσχας κατά τη διάρκεια της καθημερινής ενημέρωσης των δημοσιογράφων, καθώς ρωτήθηκε για τη σημασία των αλλαγών στο πυρηνικό δόγμα που ενέκρινε σήμερα ο Βλαντιμίρ Πούτιν.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass, είπε ότι το έγγραφο «αφορά το γεγονός ότι η Ρωσική Ομοσπονδία διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε περίπτωση επίθεσης με τη χρήση συμβατικών όπλων εναντίον της», όπου αυτό θεωρείται ότι έχει δημιουργήσει «κρίσιμη απειλή για την κυριαρχία ή την εδαφική ακεραιότητα».
Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους εάν η Ρωσία θα θεωρούσε τη χρήση δυτικών μη πυρηνικών πυραύλων από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ως μέρος μιας επίθεσης από ένα μη πυρηνικό κράτος με την υποστήριξη ενός πυρηνικού κράτους και εάν αυτό θα συνεπαγόταν την πιθανότητα η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα, το Tass ανέφερε ότι απάντησε: «Ναι, αυτό συζητείται».
Σε ακόμα πιο υψηλούς τόνους το επονομαζόμενο και «σκυλί του πολέμου» του Πούτιν, ο αντιπρόεδρός του Ντμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε:
«Το νέο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας σημαίνει ότι οι πύραυλοι του ΝΑΤΟ που εκτοξεύονται εναντίον της χώρας μας θα μπορούσαν να θεωρηθούν επίθεση από το μπλοκ στη Ρωσία. Η Ρωσία θα μπορούσε να ανταποδώσει με όπλα μαζικής καταστροφής εναντίον του Κιέβου και βασικών εγκαταστάσεων του ΝΑΤΟ, όπου κι αν βρίσκονται. Αυτό σημαίνει Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος».
Russia’s new nuclear doctrine means NATO missiles fired against our country could be deemed an attack by the bloc on Russia. Russia could retaliate with WMD against Kiev and key NATO facilities, wherever they’re located. That means World War III.
— Dmitry Medvedev (@MedvedevRussiaE) November 19, 2024
Τι προβλέπει η επικαιροποίηση του πυρηνικού δόγματος
– Η επιθετικότητα κατά της Ρωσίας από οποιαδήποτε χώρα μέλος συνασπισμού (π.χ, ΝΑΤΟ) θα θεωρηθεί ως επιθετικότητα εκ μέρους ολόκληρου του μπλοκ.
– Η Ρωσία διατηρεί το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ως απάντηση στη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής εναντίον της ή των συμμάχων της.
– Η Ρωσία θεωρεί τα πυρηνικά όπλα αποτρεπτικό παράγοντα, η χρήση των οποίων αποτελεί ακραίο και υποχρεωτικό μέτρο
– η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα σε περίπτωση κρίσιμης απειλής για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της ίδιας και της Λευκορωσίας· Καθορίζει τα κριτήρια των απειλών, συμπεριλαμβανομένης της διαθεσιμότητας συστημάτων αεράμυνας, υπερηχητικών όπλων, επιθετικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών ή πυρηνικού οπλοστασίου, τα οποία θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν κατά της Ρωσίας και των συμμάχων της.
Τι ήταν η κρίση των πυραύλων της Κούβας
Η Κρίση των πυραύλων της Κούβας (Cuban Missile Crisis) κράτησε 13 ημέρες και διαδραματίστηκε τον Οκτώβριο του 1962 μεταξύ των Η.Π.Α. και της τότε Σοβιετικής Ένωσης λόγω των σοβιετικών βαλλιστικών πυραύλων που αναπτύχθηκαν στην Κούβα.
Η ιστορική της σημασία έγκειται στο γεγονός πως έφερε τις δύο υπερδυνάμεις της εποχής πολύ κοντά σε έναν πυρηνικό πόλεμο. Αιτία της κρίσης αποτέλεσε η εγκατάσταση σοβιετικών πυραύλων με πυρηνικές κεφαλές στο έδαφος της Κούβας, στον Κόλπο των Χοίρων, ενέργεια που αποτελούσε απάντηση στην εγκατάσταση αμερικανικών πυρηνικών πυραύλων στο έδαφος της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιταλίας και κυρίως της Τουρκίας.
Η κρίση ξεκίνησε όταν ένα U2 αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος, φωτογράφισε την Κούβα και αποκάλυψε την ύπαρξη βάσεων εκτόξευσης πυραύλων. Στις 22 Οκτωβρίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι σε διάγγελμά του μίλησε για κίνδυνο παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου και ανακοίνωσε πως το αμερικανικό ναυτικό θα επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας, προχωρώντας σε κατάσχεση όπλων, που σοβιετικά σκάφη θα επιχειρούσαν να παραδώσουν στην Κούβα.
ASSOCIATED PRESS
Ο ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Νικίτα Χρουστσόφ αναφέρθηκε σε παραβίαση του διεθνούς δικαίου ανταποδίδοντας και τις προειδοποιήσεις-απειλές, ζητώντας από την αμερικανική ηγεσία να αποχωρήσει, προτείνοντας αμοιβαία υποχώρηση, της ΕΣΣΔ από την Κούβα και των ΗΠΑ από Ασία και Ευρώπη. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Σίθου υ Θαντ, παρενέβη προσωπικά: έστειλε μηνύματα στον Τζον Κένεντι και στο Νικίτα Χρουστόφ και συνάντησε τους εκπροσώπους των δύο μερών. Στις 28 Οκτωβρίου, ανακοίνωσε ότι η εγκατάσταση των πυραύλων στην Κούβα θα σταματούσε, ενώ ήδη εγκατεστημένοι πύραυλοι θα επέστρεφαν στη Σοβιετική Ένωση. Σε αντάλλαγμα, ο Κένεντι δεσμεύτηκε πως οι Η.Π.Α. δεν θα εισέβαλαν στην Κούβα, ενώ παράλληλα, αποδέχθηκε μυστικά την απομάκρυνση των αμερικανικών πυραύλων που βρίσκονταν σε τουρκικό έδαφος.