Τον γύρο του κόσμου κάνουν οι εικόνες από την δολοφονική επίθεση με μαχαίρι που δέχθηκε ο παγκοσμίου φήμης συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι, κατά την διάρκεια εκδήλωσης στη Νέα Υόρκη. Ο 75χρονος παραμένει διασωληνωμένος, ενώ κινδυνεύει να χάσει την όραση από το ένα του μάτι και έχει υποστεί σοβαρή ζημιά στα νεύρα του ενός του χεριού και στο ήπαρ.
Η αστυνομία της Νέας Υόρκης ταυτοποίησε τον δράστη της δολοφονικής επίθεσης στον Σαλμάν Ρούσντι και, όπως έγινε γνωστό, πρόκειται για τον 24χρονο Χάντι Ματάρ, κάτοικο Νιου Τζέρσεϊ. Η κύρια ιρανική υπερσυντηρητική εφημερίδα Καϊχάν τον συνεχάρη σήμερα για την επίθεση στον συγγραφέα των «Σατανικών στίχων», ο οποίος είναι εδώ και πάνω από 30 χρόνια ο στόχος ενός ιρανικού φετφά.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
«Μπράβο σ’ αυτό το θαρραλέο και με συνείδηση του καθήκοντός του άνδρα, ο οποίος επιτέθηκε στον αποστάτη και φαύλο Σαλμάν Ρούσντι», γράφει η εφημερίδα Καϊχάν, ο επικεφαλής της οποίας διορίζεται από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. «Ας φιλήσουμε το χέρι αυτού που έσκισε το λαιμό του εχθρού του Θεού με ένα μαχαίρι», συνεχίζει το δημοσίευμα.
Rushdie assailant pic.twitter.com/j8UxfDmrWD
— **Sarcasio Ibn-Bluski ** (@SarcasmoDeMiami) August 12, 2022
Την επίσημη γραμμή ακολούθησαν όμως και πολλά άλλα ιρανικά ΜΜΕ. Η κρατική εφημερίδα Iran έγραψε πως «ο λαιμός του διαβόλου επλήγη με ένα ξυράφι», ενώ ο σύμβουλος της ομάδας διαπραγματευτών για το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος Μοχαμάντ Μαραντί έγραψε στο Twitter: «Δεν θα κλάψω για ένα συγγραφέα ο οποίος καταγγέλλει με ατέλειωτο μίσος και ατέλειωτη περιφρόνηση τους μουσουλμάνους και το ισλάμ».
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο Σαλμάν Ρούσντι είχε προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις σε ένα μέρος του μουσουλμανικού κόσμου με την έκδοση, το Σεπτέμβριο 1988, των «Σατανικών στίχων». Ο ιδρυτής της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί εξέδωσε το 1989 ένα φετφά που ζητούσε τη δολοφονία του συγγραφέα.
Η στιγμή της επίθεσης
Ο νεαρός δράστης όρμησε στη σκηνή την ώρα που ο Σαλμάν Ρούσντι ετοιμαζόταν να εκφωνήσει ομιλία σε εκδήλωση του Ιδρύματος Τσοτόκουα και μαχαίρωσε στον λαιμό τον 75χρονο συγγραφέα, ο οποίος σωριάστηκε στο πάτωμα. Ο δράστης ακινητοποιήθηκε από παρευρισκόμενους, προτού συλληφθεί από αστυνομικούς,
Δείτε βίντεο:
Ο Σαλμάν Ρούσντι διακομίστηκε με ελικόπτερο στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε πολύωρη χειρουργική επέμβαση. Σύμφωνα με τη DailyMail, ο Σαλμάν Ρουσντί δέχθηκε 10-15 μαχαιριές στον λαιμό του από τον άνδρα που του επιτέθηκε, ο οποίος προσπάθησε να ξεφύγει μετά την επίθεση. Όπως αναφέρει το BBC, που επικοινώνησε με γιατρό που επενέβη στο περιστατικό, δεν χρειάστηκε να του κάνουν ΚΑΡΠΑ επειδή είχε σφυγμό μετά τη σφοδρή επίθεση.
Διασωληνωμένος, κινδυνεύει να χάσει το ένα μάτι
Μετά την δολοφονική επίθεση που δέχθηκε από τον 24χρονο, ο συγγραφέας Σαλμάν Ρούσντι παραμένει διασωληνωμένος, κινδυνεύει να χάσει την όραση από το ένα του μάτι, έχει υποστεί σοβαρή ζημιά στα νεύρα του ενός του χεριού και στο ήπαρ.
«Τα νέα δεν είναι καλά. Ο Σαλμάν μάλλον θα χάσει την όραση στο ένα του μάτι· τα νεύρα στο χέρι του κόπηκαν· και το ήπαρ του τρυπήθηκε από μαχαιριά και έχει υποστεί ζημιά», ανέφερε ο λογοτεχνικός πράκτοράς Άντριου Γουάιλι, σε γραπτή ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα.
Παγκόσμιο σοκ με την δολοφονική επίθεση
Την επίθεση που δέχθηκε ο Σαλμάν Ρουσντί σχολίασαν τόσο ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, όσο και ο πρόεδρος της Γαλλίας.
Η επίθεση εναντίον του Σαλμάν Ρουσντί ήταν «φρικιαστική», τόνισε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας, Τζέικ Σάλιβαν. «Προσευχόμαστε όλοι για την ταχεία ανάρρωσή του. Και είμαστε ευγνώμονες στους καλούς πολίτες και στους εργαζόμενους στις υπηρεσίες άμεσης βοήθειας που του προσέφεραν φροντίδες τόσο άμεσα», σημείωσε ο κ. Σάλιβαν μέσω του Twitter.
The attack on Salman Rushdie is appalling. We’re all praying for his speedy recovery. And we’re thankful to good citizens and first responders for helping him so swiftly.
— Jake Sullivan (@JakeSullivan46) August 13, 2022
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την υποστήριξή του στον συγγραφέα Σαλμάν Ρουσντί, διαβεβαιώνοντας πως «είμαστε σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, στο πλευρό του». «Εδώ και 33 χρόνια, ο Σαλμάν Ρουσντί ενσαρκώνει την ελευθερία και τον αγώνα εναντίον του σκοταδισμού. Το μίσος και η βαρβαρότητα τον χτύπησαν, άνανδρα», ανέφερε ο αρχηγός του γαλλικού κράτους μέσω Twitter, συμπληρώνοντας ότι «ο αγώνας του είναι και δικός μας, οικουμενικός».
For 33 years, Salman Rushdie has embodied freedom and the fight against obscurantism. He has just been the victim of a cowardly attack by the forces of hatred and barbarism. His fight is our fight; it is universal. Now more than ever, we stand by his side.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) August 12, 2022
Πώς έγινε σύμβολο της ελευθερίας της έκφρασης
Ο Σαλμάν Ρούσντι, ο συγγραφέας του παγκόσμιου μπεστ-σέλερ «Οι σατανικοί στίχοι», μετά το φετφά του 1989, που καλούσε για τη δολοφονία του, να μην τον αντιμετωπίζουν μόνο ως τον πρωταγωνιστή αυτής της υπόθεσης που έβαλε φωτιά στο μουσουλμανικό κόσμο. «Το πρόβλημά μου είναι ότι οι άνθρωποι συνεχίζουν να με βλέπουν μόνο μέσα από το πρίσμα του φετφά», είχε πει κάποτε ο ίδιος, ο οποίος θέλει να θεωρείται συγγραφέας και όχι σύμβολο.
Όμως η αύξηση της ισχύος του ριζοσπαστικού ισλάμ αυτά τα τελευταία χρόνια δεν έπαψε να τον ξαναφέρνει σ’ αυτό που ήταν πάντα στα μάτια της Δύσης: το σύμβολο της μάχης κατά του θρησκευτικού σκοταδισμού και για την ελευθερία τις έκφρασης.
Ήδη το 2005 θεωρούσε πως ο φετφάς αυτός ήταν ένα προοίμιο στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Και το 2016 σημείωνε: «Η περίπτωσή μου δεν ήταν παρά ο προάγγελος ενός φαινομένου πολύ ευρύτερου που πλέον μας αφορά όλους».
Είχε αφηγηθεί στα απομνημονεύματά του με τίτλο «Τζόζεφ Άντον», που κυκλοφόρησαν το 2012, την ανατροπή της ζωής του όταν ο ιρανός αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, στις 14 Φεβρουαρίου 1989, κάλεσε τους μουσουλμάνους ολόκληρου του κόσμου να τον σκοτώσουν, καθώς οι φονταμενταλιστές έκριναν πως το έργο του «Οι σατανικοί στίχοι» ήταν βλάσφημο έναντι του Κορανίου και του Μωάμεθ.
Αναγκασμένος έκτοτε να ζει λαθραία και υπό αστυνομική προστασία, πηγαίνοντας από κρυψώνα σε κρυψώνα, κυκλοφορούσε με το όνομα Josef Anton, προς τιμήν των αγαπημένων του συγγραφέων, του Τζόζεφ Κόνραντ και του Άντον Τσέχοφ.
Χρειάστηκε να αντιμετωπίσει μια τεράστια μοναξιά, η οποία αυξήθηκε ακόμη περισσότερο μετά τη ρήξη με τη γυναίκα του, την αμερικανίδα μυθιστοριογράφο Μαριάν Γουίγκινς, στην οποία είναι αφιερωμένοι «Οι σατανικοί στίχοι».
«Είμαι φιμωμένος και φυλακισμένος (…) Θα ήθελα να παίξω μπάλα με τον γιο μου στο πάρκο. Η συνηθισμένη, κοινότοπη ζωή είναι για μένα ένα ανέφικτο όνειρο», έγραφε.
Όμως από το 1993, έχοντας κουραστεί να είναι «ένας αόρατος άνθρωπος», πολλαπλασίασε τα ταξίδια και τις δημόσιες εμφανίσεις, παραμένοντας υπό την επίβλεψη της βρετανικής κυβέρνησης.
Αφού εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και πριν από την επίθεση που υπέστη χθες, ο Σαλμάν Ρούσντι είχε ξαναρχίσει μια λίγο-πολύ φυσιολογική ζωή, συνεχίζοντας να υπερασπίζεται στα βιβλία του τη σάτιρα και την ασέβεια.
Ο φετφάς δεν ήρθη και πολλοί μεταφραστές του βιβλίου του τραυματίσθηκαν από επιθέσεις, ακόμη και σκοτώθηκαν, όπως ο Ιάπωνας Χιτόσι Ιγκαράσι, θύμα επίθεσης με μαχαίρι το 1991.
«Τριάντα χρόνια πέρασαν», έλεγε πάντως το φθινόπωρο του 2018. «Τώρα όλα πάνε καλά. Ήμουν 41 ετών τότε (την εποχή του φετφά), είμαι 71 τώρα. Ζούμε σε ένα κόσμο όπου τα ζητήματα που προκαλούν ανησυχία αλλάζουν πολύ γρήγορα. Υπάρχουν πλέον πολλοί άλλοι λόγοι για να φοβάται κανείς, άλλοι άνθρωποι για να σκοτωθούν…».
Το βιβλίο του, έχει εξάλλου εξηγήσει έκτοτε, «δεν έγινε κατανοητό». «Επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα μυθιστόρημα που μιλούσε για μετανάστες από την Ασία στο νότιο Λονδίνο και η θρησκεία τους δεν ήταν παρά μία όψη αυτής της ιστορίας», είπε.
Ο μαγικός ρεαλισμός και ο τίτλο τιμής το 2007
Η βασίλισσα της Αγγλίας του έδωσε τίτλο τιμής το 2007, προς μεγάλη απογοήτευση των εξτρεμιστών μουσουλμάνων, και αυτός ο μετρ του μαγικού ρεαλισμού, ένας άνθρωπος με τεράστια κουλτούρα που δηλώνει απολιτικός, έγραψε στα αγγλικά μια δεκαπενταριά μυθιστορήματα, διηγήματα για τη νεολαία, νουβέλες και δοκίμια.
Ο Σαλμάν Ρούσντι, η μητρική γλώσσα του οποίου είναι τα ουρντού, γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου 1947 στη Βομβάη (Μουμπάι) της Ινδίας στους κόλπους μιας οικογένειας μη θρησκευόμενων μουσουλμάνων διανοουμένων, πλούσιας, προοδευτικής και καλλιεργημένης. Καταβροχθίζει τα ινδικά έπη και συμμετέχει στις γιορτές, τόσο τις ινδουιστικές, όσο και τις μουσουλμανικές και τις χριστιανικές.
Στα 13 του, πάει για σπουδές στην Αγγλία. Αφού πέρασε από το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, εργάζεται στο Πακιστάν ως τηλεοπτικός παραγωγός. Στόχος διαρκούς λογοκρισίας, επιστρέφει στο Λονδίνο και κερδίζει τη ζωή του από τη διαφήμιση.
Το πρώτο του διάσημο μυθιστόρημα είναι «Τα παιδιά του μεσονυκτίου», που το 1981 τιμήθηκε με το βραβείο Booker. Ακολουθούν τα «Όνειδος» (το 1985 τιμήθηκε στη Γαλλία με το βραβείο του καλύτερου ξένου βιβλίου), «Ο τελευταίος στεναγμός του Μαυριτανού», «Ο κόσμος κάτω από τα πόδια της», «Σαλιμάρ, ο κλόουν», «Η γητεύτρα της Φλωρεντίας».
Μυθιστορήματα στα οποία αυτός ο λάτρης των φανταστικών οδυσσειών μιλάει συχνά για την Ινδία και τις σχέσεις της με τη Δύση και καταγγέλλει την απουσία σημείων αναφοράς που, σύμφωνα με τον ίδιο, αποσταθεροποιεί εδώ και χρόνια τον κόσμο.
Πρώην πρόεδρος του PEN American Center, μέγας αναγνώστης του γερμανού συγγραφέα Γκίντερ Γκρας και του ρώσου Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ο Σαλμάν Ρούσντι παντρεύτηκε και χώρισε τέσσερις φορές. Το τελευταίο διαζύγιό του ανάγεται στο 2007, με την ινδικής καταγωγής ηθοποιό και μανεκέν Πάντμα Λάκσμι.
