Η είδηση του θανάτου του προέδρου του Ιράν, Εμπραχίμ Ραΐσι μετά τη συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε, το απόγευμα της Κυριακής (19.05.2024), ταράζει τα νερά στην πολιτική ζωή του Ιράν αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Ο θάνατος του προέδρου του Ιράν Ραϊσί σε δυστύχημα με ελικόπτερο αναμένεται να επιτείνει την αίσθηση «πολιτικής μετάβασης» που διανύει η χώρα, σημειώνει ο Guardian.
Σε ανάλυσή του το βρετανικό μέσο, αναφέρει πως ο θάνατος του προέδρου του Ιράν Ραϊσί έρχεται σε μία εποχή που η χώρα είναι αντιμέτωπη με άνευ προηγουμένου εξωτερικές προκλήσεις, σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα, μια δεινή οικονομία και τεταμένες σχέσεις με άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής ενώ προετοιμαζόταν ήδη για αλλαγή καθεστώτος καθώς ο ανώτατος ηγέτης, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είναι 85 ετών.
Όπως υπενθυμίζει, στις πρόσφατες εκλογές της 1ης Μαρτίου 2024 εξελέγη ένα νέο σκληροπυρηνικό κοινοβούλιο, με τη συμμετοχή ωστόσο του εκλογικού σώματος σε εθνικό επίπεδο να καταγράφει ιστορικά χαμηλά ποσοστά. Το 41% αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για το Ιράν, ενώ χαρακτηριστικό είναι πως σε ορισμένες περιφέρειες ψήφισε μόλις το 10% του εκλογικού σώματος.
Οι εκλογές σήμαναν την ολοκληρωτική ήττα μεταρρυθμιστών και μετριοπαθών πολιτικών για πρώτη φορά μετά το 1979, με το νέο κοινοβούλιο να βρίσκεται πλέον «διχασμένο» ανάμεσα στους παραδοσιακούς σκληροπυρηνικούς και μια υπερσυντηρητική ομάδα γνωστής ως Paydari ή Μέτωπο Σταθερότητας.
Πηγή φωτογραφίας: Reuters
Κατά τον Guardian, η αναστάτωση αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς συμπίπτει με μια περίοδο αβεβαιότητας και αναταραχών σε διεθνές επίπεδο, με το Ιράν να αντιμετωπίζει προκλήσεις σε πολλαπλά μέτωπα.
Από τη μία οι πιέσεις σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, οι τεταμένες σχέσεις με τη Δύση και ιδιαίτερα με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, αλλά και κόντρες με άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής και μια δεινή κατάσταση της οικονομίας στο εσωτερικό της χώρας.
Σημαντική και η απώλεια του υπουργού Εξωτερικών
Η αίσθηση αστάθειας ενισχύεται και από το θάνατο και του υπουργού Εξωτερικών Χουσεΐν Αμιραμπντολαχιάν.
Πιθανότερος διάδοχος του είναι ο Αλί Μπαγκερί, πρόσωπο που όμως δε συγκεντρώνει την εύνοια των σκληροπυρηνικών της χώρας, που μπορεί να τον θεωρήσουν «πρόθυμο» να διαπραγματευτεί με τη Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι το Ιράν πρέπει να βρει νέο πρόεδρο εντός 50 ημερών, χρονικό διάστημα που κρίνεται αρκετά μικρό. Σύμφωνα με το σύστημα διαδοχής της χώρας, την εξουσία αναλαμβάνει ο πρώτος αντιπρόεδρος – επί του παρόντος ο Μοχάμεντ Μοχμπέρ.
Λίγοι όμως θεωρούν ότι ο Μοχμπέρ, ένας τραπεζίτης και πρώην αναπληρωτής κυβερνήτης της επαρχίας Khuzestan, είναι κατάλληλος για τη θέση.
Η άμεση πρόκληση για οποιονδήποτε νέο ηγέτη θα είναι να ελέγξει όχι μόνο τις εσωτερικές διαφωνίες, αλλά και τις απαιτήσεις εντός της χώρας, να ακολουθήσει πιο σκληρή γραμμή με τη Δύση και να πλησιάσει περισσότερο τη Ρωσία και την Κίνα.
Αλλά οποιοσδήποτε κι αν είναι ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να πάρει μεγάλες αποφάσεις σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Διαχρονική πρόκληση για το Ιράν παραμένουν οι σχέσεις με το Ισραήλ, το οποίο έφτασε σε νέο επίπεδο συναγερμού τον Απρίλιο όταν οι δύο χώρες αντάλλαξαν πυρά, γεγονός πυροδοτήθηκε από μια ισραηλινή επίθεση στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, και γενικότερα από την υποστήριξη του Ιράν σε ομάδες που είναι πρόθυμες να πολεμήσουν Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.
Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του Ιράν διαβεβαίωσε σε ανακοίνωσή της ότι ο θάνατος του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε δυστύχημα με ελικόπτερο δεν θα προκαλέσει «την παραμικρή διατάραξη της διακυβέρνησης» της χώρας.
«Ο πρόεδρος του ιρανικού λαού, εργατικός και ακούραστος (…) θυσίασε τη ζωή του για το έθνος», αντέδρασε η κυβέρνηση στον θάνατό του. «Διαβεβαιώνουμε το πιστό έθνος ότι με τη βοήθεια του Θεού και την υποστήριξη του λαού δεν θα υπάρξει η παραμικρή διατάραξη της διακυβέρνησης της χώρας», πρόσθεσε.
Πληροφορίες από Guardian
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163