Σεργκέι Αϊζενστάιν: Από τον Οκτώβρη, στο θωρηκτό Ποτέμκιν

Σεργκέι Αϊζενστάιν, ο μεγάλος, πρωτοπόρος σκηνοθέτης και θεωρητικός του σοβιετικού, αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι είναι κοινή παραδοχή ότι ο παγκόσμιο κινηματογράφος δεν θα ήταν ποτέ ο ίδιος, αν δεν υπήρχε ο Αϊζενστάιν. Ο Σεργκέι Αϊζενστάιν γεννήθηκε, σαν σήμερα, 23 Ιανουαρίου του 1898, και η Google τον τιμάει με τοι σημερινό της Doodle. O Σεργκέι Μιχαήλοβιτς Αϊζενστάιν (Sergei Eisenstein) γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, από ευκατάστατους γονείς.

Εκτός από πειτυχημένος κινηματογραφικός σκηνοθέτης, ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, ήταν και θεατρικός. Ανέβασε στη Μόσχα πολλά έργα, ανάμεσά τους το «Η αυτού μεγαλειότης, η πείνα», «Μάκβεθ του Σαίξπηρ», «Σοφός Άνθρωπος του Οστρόβσκι» και «Μάσκες αερίου». Επίσης έγραψε και αρκετά δοκίμια στα οποία αναλύει τα έργα και την τεχνική του και διατυπώνει τις σκέψεις του για την 7η τέχνη.

Σεργκέι Αϊζενστάιν ο πρωτοπόρος

Το έτος 1924 ξεκίνησε η καριέρα του Σεργκέι Αϊζενστάιν στον κινηματογράφο. Σκηνοθέτησε το “Απεργία”, το οποίο μάλιστα έκανε ιδιαίτερη εντύπωση, παρά τις όποιες αδυναμίες του. Το 1925 ο Σερκέι Αϊζενστάιν σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, Θωρηκτό Ποτέμκιν. Το σενάριο ήταν δικό του, ενώ βασίστηκε στα γεγονότα της ανταρσίας στο θωρηκτό Ποτέμκιν του ρωσικού ναυτικού το έτος 1905. Η ταινία γυρίστηκε σε λίγες μόνο εβδομάδες στην Οδησσό. Μόλις στα 27 του χρόνια, ο Σεργκέι Αϊζενστάιν, με αυτή την ταινία, κατάφερε να καθιερωθεί ως μια από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες που πέρασαν ποτέ από τον παγκόσμιο κινηματογραφικό χώρο.

Τρία χρόνια αργότερα, το έτος 1928 σκηνοθέτησε το φιλμ Οκτώβρης, και το 1929 ολοκλήρωσε τη Γενική Γραμμή, το πιο λυρικό από όλα τα έργα του. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σεργκέι Αϊζενστάιν έγραψε πολλά δοκίμια. Σε αυτά αναλύει τα έργα και την τεχνική του και διατυπώνει τις σκέψεις του για την τέχνη του κινηματογράφου.

Οι ταινίες του Σεργκέι Αϊζενστάιν

• Stachka – Η απεργία 1925.
• Bronenosets Potyomkin – Θωρηκτό Ποτέμκιν 1925.
• Oktyabr – Οκτώβρης ή Οι δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο 1929.
• Aleksandr Nevskiy – Αλέξανδρος Νέφσκι 1939.
• Ivan Groznyy I – Ιβάν ο Τρομερός 1ο μέρος 1944.
• Ivan Groznyy IΙ – Ιβάν ο Τρομερός 2ο μέρος 1958.

Στοιχεία για το έργο του Σεργκέι Αϊζενστάιν που αξίζει να γνωρίζετε

Η ταινία Οκτώβρης ανατέθηκε στο θρυλικό σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν από την Σοβιετική Κεντρική Επιτροπή με ευκαιρία τον εορτασμό της δεκάτης επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης. Ο σκηνοθέτης επέλεξε να απαθανατίσει το πνεύμα της εποχής εστιάζοντας την προσοχή του σε μια πόλη και μια χρονική περίοδο: την Αγία Πετρούπολη μεταξύ του Φεβρουαρίου και του Οκτωβρίου του 1917.

Το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» αναγνωρίζεται ως ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, ενώ η σκηνή με το πανικόβλητο και αλαφιασμένο πλήθος να τρέχει στα σκαλιά της Οδυσσού κυνηγημένο από τον τσαρικό στρατό, θεωρείται η καλύτερη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου. Πρόκειται για ένα κλασσικό δείγμα προπαγανδιστικού κινηματογράφου, υψηλής όμως αισθητικής, με τον κακό τσάρο και τους καλούς επαναστάτες.