Ο Σεργκέι Αϊζενστάιν (22 Ιανουαρίου 1898 – 11 Φεβρουαρίου 1948) ήταν κάτι παραπάνω από έναν γνωστό Σοβιετικό σκηνοθέτη. Θεωρητικός της τέχνης και ένας από τους πρωτοπόρους του σοβιετικού αλλά και παγκόσμιου κινηματογράφου, επηρέασε σημαντικά τους πρώτους σκηνοθέτες.
Τα πρώτα χρόνια της ζωής του Σεργκέι Αϊζενστάιν
Γεννήθηκε στη Ρίγα της Λετονίας, από ευκατάστατους γονείς, που του εξασφάλισαν μια καλή μόρφωση. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Αϊζενστάιν, ήταν αρχιτέκτονας βαλτικής, γερμανικής, εβραϊκής, και σουηδικής καταγωγής. Η μητέρα του, Γιούλια, ήταν Ρωσίδα και μέλος της ρωσικής ορθόδοξης εκκλησίας. Ως παιδί ο Σεργκέι Αϊζενστάιν μιλούσε 3 ξένες γλώσσες (αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά). Αργότερα παρακολούθησε μαθήματα μηχανικής και αρχιτεκτονικής.
Την ίδια εποχή έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τη ζωγραφική φιλοτεχνώντας αφίσες. Σύντομα ανακάλυψε το θέατρο και ανέβασε στη Μόσχα πολλά θεατρικά έργα. Όπως Η αυτού μεγαλειότης η πείνα, Μάκβεθ του Σαίξπηρ, Σοφός Άνθρωπος του Οστρόβσκι και Μάσκες αερίου. Έγραψε πολλά δοκίμια στα οποία αναλύει τα έργα και την τεχνική του και διατυπώνει τις σκέψεις του για την τέχνη του κινηματογράφου.
Η φιλμογραφία
Το 1924 ξεκίνησε η καριέρα του στον κινηματογράφο σκηνοθετώντας το έργο Απεργία. Το έργο έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση, παρ’ όλες τις αδυναμίες του. Το 1925 σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, το Θωρηκτό Ποτέμκιν, σε δικό του σενάριο. Είναι βασισμένο στα γεγονότα της ανταρσίας στο θωρηκτό Ποτέμκιν του ρωσικού ναυτικού το 1905. Γυρίστηκε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες στην πόλη και το λιμάνι της Οδησσού. Με αυτή την ταινία, στα 27 του χρόνια καθιερώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο.
Το 1928 o Σεργκέι Αϊζενστάιν σκηνοθέτησε, σε δικό του σενάριο βασισμένο στο βιβλίο του Τζον Ριντ, Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο, το φιλμ Οκτώβρης ή Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Το 1929 ολοκλήρωσε τη Γενική Γραμμή, το πιο λυρικό απ’ όλα τα έργα του. Αναφέρεται με λεπτομέρειες στις αλλαγές της αγροτικής κατάστασης στη Ρωσία, μετά από την Επανάσταση του Οκτώβρη.
Ποια ήταν η πρωτοπορία στο μοντάζ;
Συνδέοντας διαφορετικά, φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους πλάνα, κατάφερνε να παράγει ένα αποτέλεσμα που ξεπερνούσε κατά πολύ τη δύναμη του κάθε πλάνου ξεχωριστά. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου που το μοντάζ έπαυε να χρησιμοποιείται απλώς για τη συγκόλληση των επιμέρους πλάνων.
Το 1934 παντρεύεται εσπευσμένα την Πέρα Αττάσεβα, με την οποία διατηρούσε μια πλατωνική, φιλική σχέση. Ήταν η περίοδος (το 1933) που άλλαξε η νομοθεσία για την ομοφυλοφιλία. Δηλαδή έκτοτε τιμωρούνταν με 5 χρόνια φυλακή. Το 1938 σκηνοθέτησε τον Αλέξανδρο Νιέβσκυ και Το λιβάδι του Μπεζίν που έμεινε ημιτελές εξαιτίας της ασθένειάς του.
https://www.youtube.com/watch?v=Ju9tPKCUn9s
Το 1945 σκηνοθέτησε το πρώτο μέρος από την τριλογία Ιβάν ο τρομερός. Βιογραφία του Ιβάν τον οποίο θαύμαζε ο Στάλιν, ενώ το 1946 ολοκλήρωσε το δεύτερο μέρος της. Η πρεμιέρα της στη Σοβιετική Ένωση έγινε όμως το 1958, δέκα χρόνια μετά το θάνατό του. Το τρίτο μέρος της τριλογίας δε γυρίστηκε ποτέ καθώς στις 9 Φεβρουαρίου του 1948 ο Αϊζενστάιν πέθανε από καρδιακή προσβολή. Ήταν μόλις πενήντα χρόνων.
Το doodle
https://www.youtube.com/watch?v=cu8GQFrQ9pI
Πηγή βίντεο:mixalis gdontelis, Documentales Olvidados, Doodle Celebration Today, Κινηματογραφική Λέσχη
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163