Δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό. Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση ήταν η πρώτη μεγάλη και ουσιαστική εκλογική μάχη του Ρέντσι. Και (από τα λάθη του κυρίως) έχασε. Και τώρα, το μέλλον της Ιταλίας (και των τραπεζών της, αφού τα δικά τους προβλήματα είναι αυτά που αγχώνουν την Ευρώπη) είναι στα χέρια του Σέρτζιο Ματαρέλα: του προέδρου της χώρας.
Εκείνος είναι που θα αποφασίσει αν θα ζητήσει από τον Ρέντσι να μείνει ή αν θα επιλέξει άλλο πρωθυπουργό για κυβέρνηση τεχνοκρατών. Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο (που βγαίνει… κυβέρνηση από τις δημοσκοπήσεις), η ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά και ένα μεγάλο μέρος της Forza Italia του Μπερλουσκόνι (ο ίδιος δεν θα έλεγε όχι σε μια συγκυβέρνηση) θέλουν εκλογές… χθες.
Αντίθετα, το Δημοκρατικό Κόμμα, το κόμμα του Ρέντσι, θέλει κυβέρνηση με άλλο πρωθυπουργό. Το μαχαίρι είναι στα χέρια του Ματαρέλα. Και ο πρόεδρος της Ιταλίας φημίζεται πως ένας άνθρωπος που είναι υπέρμαχος της πολιτικής σταθερότητας.
Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας θα εξακριβώσει, πρώτα απ’ όλα, αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία νέας κυβέρνησης με πρωθυπουργό ένα στέλεχος της κεντροαριστεράς ή ένα πρόσωπο ευρύτερης αποδοχής.
Αν αυτό δεν είναι δυνατό, πριν από την προσφυγή στις κάλπες θα πρέπει – ούτως ή άλλως- να συμφωνηθεί και να ψηφισθεί νέος εκλογικός νόμος, από τη στιγμή που ο σημερινός βασίζεται στην απλή αναλογική για την γερουσία, ενώ σε ό,τι αφορά τη βουλή, προσφέρει σημαντικό μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα.
Kύριος στόχος, βέβαια, είναι να αποφευχθεί και η επικίνδυνη άνοδος των spreads, όπως και να προστατευθούν οι ιταλικές τράπεζες που συνεχίζουν να χρειάζονται ανακεφαλαιοποίηση, αρχίζοντας από την Monte dei Paschi di Siena.
Οι απαντήσεις θα δοθούν από τις ζυμώσεις και τις ενδεχόμενες συμφωνίες των επόμενων ημερών. Σήμερα, όμως, προκύπτει με σαφήνεια πως το «όχι» του χθεσινού δημοψηφίσματος οφείλεται και σε πολύ αμεσότερα προβλήματα.
Στο ότι, δηλαδή, η οικονομική κρίση στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμη ξεπερασθεί, στο ότι πολλοί νέοι έχουν απογοητευθεί και έχουν σταματήσει πλέον να ψάχνουν δουλειά και σε μια αποτυχημένη μεταρρύθμιση της δημόσιας παιδείας. Σε προκλήσεις και προβλήματα δηλαδή, για τα οποία όλη η ιταλική πολιτική, από εδώ και πέρα, θα πρέπει να προσπαθήσει να βρει νέες απαντήσεις.
Ο 73χρονος πρόεδρος της Ιταλίας ήταν καθηγητής Δικαίου πριν ασχοληθεί με την πολιτική. Και μπήκε στην πολιτική ζωή όταν ο αδελφός του, Πιερσάντι, πρόεδρος της περιοχής της Σικελίας, πέθανε στα χέρια του δολοφονημένος από τη Μαφία.
Πολύ διακριτικός, αποφεύγει τις τηλεοπτικές κάμερες, ένας άνθρωπος που κάνει τις ομιλίες του με μονότονη φωνή. Γιος ιστορικού ηγέτη της Χριστιανοδημοκρατίας, πέρασε στην αριστερά στη δεκαετία του ‘90 κρίνοντας ότι η πολιτική του οικογένεια πλησιάζει επικίνδυνα τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Η εκλογή του Ματαρέλα υπήρξε ισχυρό πλήγμα για τον μεγιστάνα του Τύπου, ο οποίος θεώρησε ότι προδόθηκε από τον Ρέντσι και σταμάτησε τη συνεργασία του για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, την οποία αρχικά διαπραγματεύθηκε και υποστήριξε, πριν καλέσει τους υποστηρικτές του να ψηφίσουν «όχι» στο χθεσινό δημοψήφισμα.
Διαδέχτηκε στην προεδρία τον Τζόρτζιο Ναπολιτάνο. Στο πρόσωπο του Ματαρέλα ο Ρέντσι βρήκε τον άνθρωπο που κατάφερε να εξασφαλίσει τη συναίνεση 1.009 μεγάλων εκλεκτόρων, γερουσιαστών, βουλευτών και τοπικών εκπροσώπων, οι οποίοι είχαν σταθεί ανίκανοι να συμφωνήσουν δύο χρόνια νωρίτερα για την αντικατάσταση του Ναπολιτάνο, που αναγκάσθηκε να ξαναθέσει υποψηφιότητα.
Με πληροφορίες από τη Deutsche Welle