«Δεν θα χρεοκοπήσουμε. Η Αργεντινή θέλει να διαπραγματευτεί και να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, αλλά αρνείται να υποκύψει σε έναν εκβιασμό».Με ένα λόγο της που εκφώνησε τη Δευτέρα το βράδυ και μεταδόθηκε τηλεοπτικά, η πρόεδρος της Αργεντινής Κριστίνα Κίρτσνερ προσπάθησε να καθησυχάσει τον πληθυσμό και τις αγορές ύστερα από μια ημέρα πανικού.
Λίγες ώρες νωρίτερα, το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών είχε αρνηθεί να εκφέρει κρίση για τη διαμάχη της χώρας με τα κερδοσκοπικά ταμεία που της ζητούν 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Η Αργεντινή θα πρέπει έτσι να πληρώσει σε μετρητά, και γρήγορα. «Η χειρότερη δυνατή είδηση», έγραψαν οι εφημερίδες.
Μετά την τρομερή κοινωνική και οικονομική κρίση του Δεκεμβρίου του 2001 και τη στάση πληρωμών που ακολούθησε, η χώρα κατόρθωσε να απελευθερωθεί από τα χρέη της απέναντι σε διεθνείς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα και, κυρίως, να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση ενός μέρους του ιδιωτικού της χρέους, που ανερχόταν τότε σε 90 δισεκατομμύρια δολάρια. Το 92% των κατόχων ομολόγων της Αργεντινής συμφώνησε τότε, σε πρώτη φάση το 2005 και στη συνέχεια το 2010, να δεχθεί ένα «κούρεμα» της τάξης του 70%. Το υπόλοιπο 8%, όμως, αρνήθηκε να δεχθεί τους όρους του Μπουένος Αϊρες και προσέφυγε στη δικαιοσύνη. Πρόκειται ακριβώς γι’αυτά τα κερδοσκοπικά ταμεία, που αποκαλούνται «γύπες» επειδή επιτίθενται σε χώρες που έχουν «ματώσει».
Τα ταμεία Elliott Investment Managemenet και Aurelius Capital Managemenet κατέχουν το 1% των εν λόγω τίτλων, τους οποίους αγόρασαν όταν η χώρα είχε χρεοκοπήσει και ζητούν τώρα την πληρωμή τους στο ακέραιο, μαζί με τους τόκους. Επί δέκα χρόνια, τα ταμεία καταδίωξαν τη χώρα σε διάφορα αμερικανικά δικαστήρια, ενώ πέρυσι έφτασαν να κατασχέσουν επί δύο μήνες μια αργεντινή φρεγάτα. . Παράλληλα ενορχηστρώθηκε μια μεγάλη εκστρατεία lobbying εναντίον της χώρας. Ένα εφετείο της Νέας Υόρκης είχε δικαιώσει αυτά τα ταμεία το 2013 και το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε ουσιαστικά προχθές την καταδίκη αυτή. Η Αργεντινή πρέπει λοιπόν να πληρώσει.
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο και στο υπόλοιπο 7% των πιστωτών, που μπορεί να μην έχουν εμπλακεί σε αυτή τη διαμάχη αλλά ενδέχεται να ζητήσουν ανάλογη μεταχείριση. Τα διεκδικούμενα ποσά υπολογίζονται γύρω στα 6 με 15 δισεκατομμύρια δολάρια, τη στιγμή που τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας δεν υπερβαίνουν τα 29 δισεκατομμύρια. Και σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, ένα μέρος των ομολογιούχων που είχε δεχθεί τους όρους της Αργεντινής ίσως τώρα να αναθεωρήσει την άποψή του.
Το πλήγμα είναι βαρύ για την Αργεντινή, η οποία είχε καταβάλει τελευταία μεγάλες προσπάθειες για να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τις διεθνείς αγορές. Πρόσφατα, έθεσε τέλος στη διαμάχη με τον ισπανικό πετρελαϊκό όμιλο Repsol, που εξαγοράστηκε το 2012 από την εταιρεία YPF, καταβάλλοντας αποζημίωση 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τον περασμένο μήνα, ήρθε σε συμφωνία και με τον Ομιλο των Παρισίων, κλείνοντας έτσι μια διαμάχη 13 ετών. Το Μπουένος Αϊρες ήλπιζε ότι αυτές οι ενδείξεις καλής θέλησης θα επηρέαζαν υπέρ του το Ανώτατο Δικαστήριο. Ματαίως.
Η Κριστίνα Κίρτσνερ δεν αποκαλύπτει τις επόμενες κινήσεις της. Προς το παρόν αρκείται να επικρίνει τα κερδοσκοπικά ταμεία, εκ των οποίων ένα «θα πραγματοποιήσει σε λίγα χρόνια κέρδη 1.600% έναντι της αρχικής του επένδυσης». Τέτοια κέρδη, είπε, δεν παρατηρούνται ούτε στο οργανωμένο έγκλημα. Και θύμισε μια φράση του συζύγου της, του Νέστορ Κίρτσνερ: «Δώστε μας χρόνο για να ξανασταθούμε στα πόδια μας. Οι νεκροί δεν πληρώνουν τα χρέη τους».