Συνδέονται ή όχι μεταξύ τους οι μεγάλοι σεισμοί

Κατά τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί στη Γη μία σειρά πολύ μεγάλων και καταστροφικών σεισμών (Σουμάτρα 2004, Αϊτή 2010, Χιλή 2010, Ιαπωνία 2011), που αποδόθηκαν από μερικούς επιστήμονες σε πιθανή «επικοινωνία» μεταξύ τους, παρά τις μεγάλες αποστάσεις, με βάση τη «θεωρία του ντόμινο». Όμως μία νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα έρχεται να καταρρίψει αυτή τη θεωρία περί πυροδότησης διαδοχικών απομακρυσμένων μεγάλων σεισμών, καταλήγοντας -όπως και άλλες σχετικές μελέτες στο παρελθόν- στο συμπέρασμα ότι τα καταστροφικά γεωλογικά συμβάντα είναι τυχαία και δεν είναι δυνατό να αλληλοεπηρεαστούν σε τόσο μεγάλες αποστάσεις.

 

Οι σεισμολόγοι Τομ Πάρσονς και Έρικ Γκάιστ της Αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Αμερικανικής Σεισμολογικής Εταιρίας, μελέτησαν δύο ομάδες μεγάλων σεισμών: την πιο πρόσφατη που έλαβε χώρα μετά το 2004 και άλλη μία στη δεκαετία του ΄60, όταν πάλι είχαν τύχει να συμβούν πολλοί ισχυροί διαδοχικοί σεισμοί σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

 

Για να δουν αν ήταν τυχαία ή όχι η συσσώρευση τόσων σεισμών στη δεκαετία του ΄60, καθώς και κατά τα τελευταία χρόνια, οι δύο γεωλόγοι κατέγραψαν τη χρονική απόσταση που έχει μεσολαβήσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους σεισμούς (ισχύος άνω των 8,3 Ρίχτερ) κατά τα τελευταία 100 χρόνια και τη συνέκριναν με μία προσομοιωμένη χρονική σειρά τυχαίων σεισμών. Τελικά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι μεγάλοι σεισμοί λαμβάνουν χώρα με τυχαίο χρονισμό και δεν φαίνεται καθόλου να αλληλοσυσχετίζονται.

 

Και πώς γίνεται τόσοι πολλοί ισχυροί σεισμοί να είναι τυχαίοι, αφού κατά καιρούς συμπίπτουν χρονικά; «Ναι, φαίνεται παράξενο, όμως δεν είναι κάτι που δεν θα περίμενε κανείς από μία τυχαία διαδικασία, στην οποία το φαινόμενο της ομαδοποίησης (συγκέντρωσης) είναι απολύτως τυπικό. Αν π.χ. κανείς παίξει κορώνα- γράμματα πολλές φορές, το αποτέλεσμα δεν είναι μία ομαλή εναλλαγή ανάμεσα στις κορώνες και τα γράμματα, αλλά μπορούν να εμφανιστούν στη σειρά πολλές κορώνες ή πολλά γράμματα», δήλωσε ο Πάρσονς.

 

Αυτό, όπως αναφέρουν, έχει και μία επικίνδυνη όψη: ότι ο κίνδυνος που απειλεί την ανθρωπότητα από μέγα-σεισμούς είναι στατιστικά ίδιος οποιαδήποτε στιγμή, αφού η πιθανότητα να συμβεί ένας επόμενος καταστροφικός σεισμός δεν εξαρτάται από το αν πρόσφατα συνέβη ένας εξίσου ισχυρός σεισμός σε κάποιο άλλο μέρος της Γης.

 

Από την άλλη, κατά τους Αμερικανούς γεωλόγους, η πιο αισιόδοξη όψη της μελέτης τους είναι ότι αφού οι μέγα-σεισμοί είναι τυχαίοι και ήδη έχουν γίνει αρκετοί από αυτούς κατά τα τελευταία χρόνια σε κοντινά χρονικά διαστήματα, είναι σχετικά μικρότερη η πιθανότητα να επαναληφθεί κάποια τέτοια παρόμοια συσσώρευση καταστροφών στο άμεσο μέλλον.

 

Πάντως, προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι οι μεγάλοι σεισμοί όντως φαίνεται να έχουν κάποια επίπτωση σε μεγαλύτερες αποστάσεις, αλλά χωρίς να αποκτούν μεγάλη ισχύ. «Μετά από μεγάλους σεισμούς, βλέπουμε πολλούς μικρο-σεισμούς σε όλο τον πλανήτη, οι οποίοι όμως για κάποιο λόγο δεν φαίνεται να εξελίσσονται σε μέγα-σεισμούς», όπως είπε ο Πάρσονς.

 

Η διαπίστωση περί τυχαίου χαρακτήρα των σεισμών, εξάλλου, δυσκολεύει την πρόβλεψή τους, αφού μερικοί ερευνητές έλπιζαν ότι η τυχόν παγκόσμια «επικοινωνία» των μέγα-σεισμών θα διευκόλυνε την πρόβλεψη ενός επόμενου ανάλογου συμβάντος. Πάντως οι επιστήμονες διαφωνούν ακόμα, σε ποιό βαθμό είναι δυνατή η πρόβλεψη των μελλοντικών σεισμών. Μερικοί επιμένουν ότι το εν λόγω γεωλογικό φαινόμενο, τελικά, είναι χαοτικό και η πρόβλεψή του είναι αδύνατη, ενώ άλλοι δεν έχουν σταματήσει να ερευνούν νέους τρόπους, πιο αποτελεσματικής πρόβλεψης των σεισμών.