Σοκαρισμένη από το πρωτοφανές περιστατικό της «κρατικής αεροπειρατείας» είναι η παγκόσμια κοινή γνώμη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε εκτάκτως στην ατζέντα της συνεδρίασής της το ζήτημα των όσων έγιναν με το αεροπλάνο της Ryanair και τη Λευκορωσία, το ΝΑΤΟ ζητά έρευνα και οι ΗΠΑ εκφράζουν οργή.
Η κυβέρνηση του Αλεξάντρ Λουκασένκο στη Λευκορωσία δεν δίστασε να «πάρει» αεροπλάνο της Ryanair που είχε απογειωθεί από την Αθήνα με προορισμό το Βίλνιους της Λιθουανίας και το κατεύθυναν στο Μινσκ προκειμένου να συλλάβουν αντιφρονούντα δημοσιογράφο!
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που συνεδριάζει σήμερα (24.05.2021) και αύριο στις Βρυξέλλες θα συζητήσει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε στελέχη του κρατικού μηχανισμού του Λουκασένκο. Η Σύνοδος Κορυφής είχε στην ατζέντα της την πανδημία, την κλιματική αλλαγή και τη Ρωσία. Όμως εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατέστησε σαφές ότι η Λευκορωσία προστέθηκε στην ατζέντα.
«Οι συνέπειες και οι πιθανές κυρώσεις θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής», ανέφερε ο εκπρόσωπος. «Αυτό το συμβάν άνευ προηγουμένου δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες», διεμήνυσε ο ίδιος ο Σαρλ Μισέλ, χωρίς να μπει σε λεπτομέρειες.
Το χρονικό
Η Λευκορωσία «σήκωσε» χθες (23.05.2021) Κυριακή καταδιωκτικό για να αναχαιτίσει το Boeing737 της Ryanair. Ο ιστότοπος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης Nexta ανέφερε ότι ο πρώην διευθυντής του Ρομάν Προτάσεβιτς, που επέβαινε στο αεροσκάφος, συνελήφθη όταν αυτό προσγειώθηκε στο Μινσκ, πληροφορία που επιβεβαίωσε αργότερα η κρατική τηλεόραση της Λευκορωσίας.
Το αεροσκάφος της Ryanair εκτελούσε πτήση από την Ελλάδα στη Λιθουανία, χώρες μέλη της ΕΕ και του NATO. Ύστερα από σχεδόν επτά ώρες, το αεροσκάφος συνέχισε εντέλει την πτήση του προς το Βίλνιους, όπου προσγειώθηκε.
Οι λευκορωσικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι το Boeing εξετράπη εξαιτίας «προειδοποίησης για βόμβα». Ο ιστότοπος Nexta από την πλευρά του έκανε λόγο περί «καβγά» που προκάλεσαν λευκορώσοι πράκτορες των υπηρεσιών ασφαλείας μέσα στο αεροσκάφος, διατεινόμενοι πως υπήρχε βόμβα πάνω σε αυτό.
Λιθουανοί εισαγγελείς έχουν αρχίσει να διενεργούν ποινικής φύσης έρευνα για τον εξαναγκασμό του Boeing 737 να προσγειωθεί στο Μινσκ, ανακοίνωσε η γενική εισαγγελία στο Βίλνιους. Η έρευνα αφορά πειρατεία αεροσκάφους για «τρομοκρατία» και παραβίαση διεθνών συνθηκών.
«Αφήστε τον ελεύθερο»
«Καλώ τις αρχές της Λευκορωσίας να απελευθερώσουν αμέσως τον επιβάτη που τέθηκε υπό κράτηση και να εγγυηθούν όλα τα δικαιώματά του», τόνισε ο Σαρλ Μισέλ, αναφερόμενος στον Προτάσεβιτς.
Την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς ζήτησε με μήνυμά της στο twitter η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που προανήγγειλε κυρώσεις στη Λευκορωσία.
«Η εξωφρενική και παράνομη συμπεριφορά του καθεστώτος στη Λευκορωσία θα έχει συνέπειες. Οι υπεύθυνοι για την πειρατεία στην πτήση της Ryanair πρέπει να τιμωρηθούν. Ο δημοσιογράφος Ρόμαν Προτάσεβιτς πρέπει να απελευθερωθεί αμέσως. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα συζητήσει τις ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν», τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Click4more Αυτός είναι ο δημοσιογράφος που επέβαινε στην πτήση – θρίλερ και συνελήφθη στο Μινσκ!
Η επίτροπος αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, η Βέρα Γιούροβα, έκρινε από την πλευρά της ότι το επεισόδιο «δείχνει ως πού μπορεί να φθάσει μια δικτατορία για να φιμώσει μια επικριτική φωνή», προσθέτοντας πως «οι δημοκρατίες πρέπει να σχηματίσουν ενιαίο μέτωπο, να υπερασπιστούν τις αξίες τους και να αναλάβουν δράση».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ήδη επιβάλει, πριν από το συμβάν με την «αεροπειρατεία» του αεροσκάφους της Ryanair, τρεις γύρους κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης του Λουκασένκο και ετοιμαζόταν να ανακοινώσει τέταρτο γύρο μέτρων σε βάρος λευκορώσων αξιωματούχων σε αντίδραση στις περυσινές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων οι Βρυξέλλες αμφισβήτησαν, όπως και η αντιπολίτευση, καταγγέλλοντας επίσης τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων που ακολούθησαν τη διαδικασία.
Ο επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Τζουζέπ Μπορέλ είχε ανακοινώσει στις Μαΐου πως οι 27 ετοίμαζαν νέες κυρώσεις σε βάρος του Μινσκ και είχε εκφράσει την ελπίδα πως θα υιοθετούνταν «εντός των προσεχών εβδομάδων». Απαιτείται ομοφωνία στη Σύνοδο Κορυφής για την επιβολή τους.
Παρά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις, που βάζουν στο στόχαστρο τον Αλεξάντρ Λουκασένκο και ανώτερα στελέχη της κυβέρνησής του, ο Λευκορώσος πρόεδρος, με την υποστήριξη της Μόσχας, δεν έχει δώσει την παραμικρή ένδειξη ότι θα επιδιώξει κάποιον συμβιβασμό με το κίνημα αμφισβήτησης στη χώρα, απεναντίας ενίσχυσε την καταστολή.
Οργή ΗΠΑ
Και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδίκασε έντονα την αναγκαστική εκτροπή του αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία και τη σύλληψη αντιφρονούντα δημοσιογράφου, αξιώνοντας να συγκληθεί το ταχύτερο το Συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας.
Σε ανακοίνωσή του, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν ζητεί την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ρομάν Προτάσεβιτς, ενώ τονίζει πως «η σοκαριστική ενέργεια που διαπράχθηκε από το καθεστώς Λουκασένκο έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή 120 και πλέον επιβατών, συμπεριλαμβανομένων πολιτών των ΗΠΑ».
Ο Μπλίνκεν υπογράμμισε πως η Ουάσινγκτον θα επιδιώξει τη «συντομότερη δυνατή σύγκληση του Συμβουλίου του ΔΟΠΑ για να εξεταστούν αυτά τα γεγονότα». «Συντονίζουμε στενά την αντίδρασή μας με τους εταίρους μας, συμπεριλαμβανομένων της ΕΕ και Λιθουανών και Ελλήνων αξιωματούχων», σημείωσε και απαίτησε την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου που συνελήφθη.
«Οι πρώτες πληροφορίες που υποδεικνύουν ότι ενέχονται οι λευκορωσικές υπηρεσίες ασφαλείας και ότι χρησιμοποιήθηκαν λευκορωσικά στρατιωτικά αεροσκάφη για να συνοδεύσουν το αεροσκάφος είναι βαθιά ανησυχητικές και χρειάζεται να ερευνηθούν σε βάθος», σύμφωνα με τον Μπλίνκεν.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας θύμισε ότι η Ουάσινγκτον υποστηρίζει «τον λευκορωσικό λαό» και την «επιθυμία του για ένα μέλλον με ελευθερία, δημοκρατία και ευημερία» και αξιώνει «το καθεστώς» του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο «να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις, συζήτησε με τον Αμερικανό υφυπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Ρίκερ την εκτροπή στο Μινσκ αεροσκάφους της Ryanair και ζήτησε να υπάρξει σθεναρή αντίδραση από μέρους της Δύσης για την ενέργεια αυτή, την οποία χαρακτήρισε άνευ προηγουμένου.