Μέσα στο 2013 συνέβησαν και δυο… κοσμοϊστορικά γεγονότα: ΗΠΑ και Ιράν άρχισαν ξανά τις απευθείας συνομιλίες για τα πυρηνικά, αφού ο «σκληρός» Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ έδωσε τη θέση του στην προεδρία της χώρας στον… διαλλακτικό και περισσότερο διπλωμάτη Χασάν Ρουχανί. Και δεύτερον: ο Μπαράκ Ομπάμα έγινε ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος εδώ και πολλά χρόνια που αντάλλαξε χειραψία (στο περιθώριο της τελετής στη μνήμη του Νέλσον Μαντέλα) με τον ηγέτη της Κούβας. Κι ας μην ήταν αυτός ο Φιντέλ αλλά ο Ραούλ Κάστρο.
Το 2013 θα μείνει στην ιστορία σαν ο χρόνος που έφυγε από τη ζωή ο άνθρωπος σύμβολο κατά του ρατσισμού, Νέλσον Μαντέλα, η χρονιά που η Άνγκελα Μέρκελ κέρδισε άλλη μια θητεία στην καγκελαρία της Ρωσία.
Γεγονότα που συγκλόνισαν. Γεγονότα που σόκαραν. Η επίθεση με χημικά και τους εκατοντάδες νεκρούς στη Συρία δεν είναι το μοναδικό μακελειό στην πολύπαθη Μέση Ανατολή. Η Αίγυπτος εξακολουθεί να συνταράσσεται από την εξέγερση. Η πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ και η εκλογή του Μοχάμεντ Μόρσι και των Αδελφών Μουσουλμάνων δεν έφερε ηρεμία στη χώρα. Το αντίθετο. Ο Μόρσι είχε την τύχη του προκατόχου του. Συνελήφθη, δικάζεται ως προδότης και η Αίγυπτος βυθίζεται ξανά στο χάος με καθημερινές συγκρούσεις και νεκρούς.
Μέσα στο 2013, για πρώτη φορά μετά από εκείνο το μοιραίο… βράδυ της συνέρευσης του Μπιλ Κλίντον με τη Μόνικα Λεβίνσκι, οι ΗΠΑ κήρυξαν στάση πληρωμών, αφού Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι απέτυχαν να συμφωνήσουν πριν την καταληκτική ημερομηνία για τον προϋπολογισμό και το όριο δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους.
Η παγκόσμια κοινή γνώμη έμεινε άφωνη όταν τον Μάιο, από την περιέργεια ενός άνδρα αποκαλύφθηκε ένα απίστευτο έγκλημα στο Κλίβελαντ. Ένας άνδρας, ο Αριέλ Κάστρο, κρατούσε για σχεδόν 10 χρόνια τρεις γυναίκες, τη Μισέλ Νάιτ, την Άμαντα Μπέρι και την Τζίνα Ντεχεσούς. Τις απήγαγε ως έφηβες, τις κράτησε στο σπίτι του, τις βίαζε και τις βασάνιζε. Καταδικάστηκε σε ισόβια και πέθανε μέσα στη φυλακή, τον Οκτώβριο, από ασφυξία κατά τη διάρκεια αυτοϊκανοποίησης.
Στην Κένυα, ισλαμιστές αντάρτες εισέβαλαν τον περασμένο Σεπτέμβριο στο εμπορικό κέντρο Westgate, με απολογισμό 61 νεκρούς και συγκλονιστικές ιστορίες ηρωισμού.
Βέβαια, το… κλου της χρονιάς ήταν η πτώση του μετεωρίτη στη Ρωσία, στις 15 Φεβρουαρίου.
13 + 1 στιγμές του 2013…
Ο Όσκαρ Πιστόριους πέρασε στην ιστορία το 2012 γιατί κατάφερε να «νικήσει» τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή και να γίνει ο πρώτος αθλητής με κινητικά προβλήματα που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς και όχι Παραολυμπιακούς Αγώνες. Το 2013 συγκλόνισε τον κόσμο γιατί κατηγορήθηκε για την άγρια δολοφονία της φίλης του, Ρίβα Στέενκαμπ. Ήταν ξημέρωμα 14ης Φεβρουαρίου. Εκείνος υποστήριξε πως το 29χρονο μοντέλο μπήκε στο σπίτι του στην Πρετόρια για να του κάνει έκπληξη για του Αγίου Βαλεντίνου, εκείνος νόμιζε πως ήταν κλέφτης και την πυροβόλησε. Η ιστορία άλλαξε λίγο μετά: ήταν μαζί, ξύπνησαν από ένα θόρυβο, εκείνη κλείστηκε στο μπάνιο, εκείνος νόμιζε πως ήταν κλέφτης και την πυροβόλησε. Στην πορεία των ερευνών ήρθαν στο φως στεροειδή, ο οξύθυμος χαρακτήρας του, τα προβλήματα στη σχέση τους. Συνελήφθη και εκκρεμεί η δίκη του. Έχει αφεθεί ελεύθερος όμως η ρετσινιά του δολοφόνου τον ακολουθεί.
Η 11η Φεβρουαρίου 2013 θα μείνει χαραγμένη στην ιστορία πως η πρώτη φορά που Πάπας αποφασίζει να παραιτηθεί από την Αγία Έδρα. Βόμβα στο Βατικανό από την απόφαση του Βενέδικτου, θεωρίες συνωμοσίας και φυσικά κονκλάβιο! Οι καρδινάλιοι μαζεύτηκαν στο Βατικανό αφού τις 28 Φεβρουαρίου, ο Βενέδικτος ο 16ος έπαψε να είναι η κεφαλή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Από την 1η Μαρτίου ξεκίνησαν οι διαδικασίες. Αλλά αντίθετα από άλλες φορές, ο λευκός καπνός βγήκε γρήγορα. Το βράδυ της 13ης Μαρτίου ο καρδινάλιος Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο έγινε ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική. Διάλεξε το όνομα Φραγκίσκος προς τιμήν του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης και βάλθηκε να βαδίσει στα χνάρια του. Η πιο συγκλονιστική στιγμή της μέχρι τώρα θητείας του όταν αγκάλιασε και φίλησε έναν άνδρα με νευροινωμάτωση, ασθένεια που παραμορφώνει το πρόσωπο.
Από τη στιγμή που ο Κιμ Γιονγκ Ουν ανέλαβε τα ηνία της Βόρειας Κορέας μετά το θάνατο του πατέρα του, Κιμ Γιονγκ Ίλ, όλα άλλαξαν. Η ανησυχία του δυτικού κόσμου για τα πυρηνικά της Πιονγιάνγκ διογκώθηκε. Ο νεαρός Κιμ δε δίστασε να κάνει δοκιμές και να απειλήσει ανοιχτά τη Σεούλ και τις ΗΠΑ. Η κρίση που έφτασε στο αποκορύφωμά της το Μάιο, τελικά αποσοβήθηκε. Ο «μικρός» είχε κάνει το κομμάτι του. Αλλά ο Ουν και τα καμώματά του δε σταμάτησαν να απασχολούν. Μια η εκτέλεση της ερωμένης του γιατί πρωταγωνίστησε σε… ροζ video, μια τα δημοσιεύματα πως από την ανέχεια οι βορειοκορεάτες τρώνε τα παιδιά τους και εσχάτως η εκτέλεση του θείου, μέντορά του και Νο2 του καθεστώτος γιατί δεν τα βρήκαν στα… λεφτά για τα αποθέματα άνθρακα (είπαν οι… εχθροί Νοτιοκορεάτες).
Το ξημέρωμα της 5ης Μαρτίου ήταν διαφορετικό για τη Βενεζουέλα και τους οπαδούς του Ούγκο Τσάβες. Μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο, ο πρόεδρος της χώρας έφυγε από τη ζωή σε νοσοκομείο της Κούβας. Όλη η Βενεζουέλα βυθίστηκε στο πένθος και στην… προεκλογική μάχη για τον διάδοχό του. Επταήμερο πένθος και χιλιάδες κόσμου στους δρόμους του Καράκας για να προσκυνήσουν τη σορό του κομαντάντε. Παρόντες στην κηδεία του (σχεδόν) όλοι, ανάμεσά στους και ο Αλέξης Τσίπρας. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ας πούμε, δεν πήγε. Οι σχέσεις του Τσάβες με τους «γιάνκηδες» δεν ήταν ποτέ καλές. Μόνο όταν ήταν να μιλήσουν για πετρέλαιο!
Ο Μαραθώνιος της Βοστόνης είναι μια μεγάλη γιορτή για την πόλη. Αυτή τη φορά, η 15η Απριλίου δεν ήταν μέρα χαράς αλλά μέρα τρόμου. Δυο αδέρφια, ο Ταμερλάν και ο Τζοχάρ Τσαρνάεφ, με καταγωγή από την Τσετσενία, τοποθέτησαν δυο εκρηκτικούς μηχανισμούς κοντά στη γραμμή του τερματισμού του Μαραθωνίου. Τρεις νεκροί, ανάμεσά στους ένα παιδί 8 ετών, δεκάδες τραυματίες. Τρόμος, πανικός και οι ΗΠΑ να ζουν ξανά τον εφιάλτη της 11ης Σεπτεμβρίου. Οι ένοχοι βρέθηκαν σχεδόν μια εβδομάδα μετά. Όλα ξεκίνησαν από ένα (αρχικά) φαινομενικά τυχαίο γεγονός: τη δολοφονία ενός αστυνομικού στην πανεπιστημιούπολη του Κέμπριτζ. Ακολούθησε ανθρωποκυνηγητό στους δρόμους της πόλης. Ο Ταμερλάν Τσαρνάεφ έπεσε νεκρός κατά την αστυνομική επιχείρηση. Ο 19χρονος αδερφός του τραυματίστηκε σοβαρά, αλλά επέζησε.
Πολλοί μίλησαν για δεύτερο Αττίλα, οικονομικό αυτή τη φορά. Ίσως να μην είχαν άδικο. Η Κύπρος έζησε τραγικές στιγμές μετά την απόφαση του Eurogroup στις 17 Μαρτίου για κούρεμα των καταθέσεων. Η Μεγαλόνησος χρειαζόταν διάσωση αλλά η Ευρώπη έπρεπε να στείλει μήνυμα στη Μόσχα για το ποιος είναι το αφεντικό στο νησί. Σε αντίθεση με άλλες χώρες οι τράπεζες σώθηκαν με τα λεφτά των ίδιων των φορολογούμενων. Λίγες μέρες μετά την εκλογή του Νίκου Αναστασιάδη στην προεδρία της χώρας (24/2) η Ευρώπη αποφάσισε κούρεμα των καταθέσεων και ο πανικός δεν άργησε να εμφανιστεί. Ακόμη και μπουλντόζες επιστρατεύτηκαν για να δώσουν λεφτά τα ΑΤΜ. Οι τράπεζες έμειναν κλειστές δυο εβδομάδες με την κυβέρνηση να απορρίπτει το σχέδιο διάσωσης και τα ΑΤΜ να δίνουν χρήματα με το σταγονόμετρο. Τελικά, τα ξημερώματα της 25ης Μαρτίου, η Κύπρος δέχθηκε χειροπόδαρα, αναγκάστηκε να δεχτεί το κούρεμα στις καταθέσεις από 100.000 ευρώ και πάνω και έζησαν οι Ευρωπαίοι καλά και οι Κύπριοι χειρότερα.
Όταν ο Guardian έριχνε τη βόμβα και δημοσίευε συνέντευξη του Έντουαρντ Σνόουντεν, πρώην αναλυτή της NSA και πράκτορα της CIA κανείς δε μπορούσε να φανταστεί το εύρος των αποκαλύψεων. Η πρώτη… βόμβα του Σνόουντεν ήταν πως η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA) παρακολουθεί εκατομμύρια πολίτες, τα e-mail και τα τηλέφωνά τους. Έφυγε από τη Χαβάη για το Χονγκ Κονγκ και μετά από μέρες διπλωματικού παρασκηνίου (που έφερε ΗΠΑ και Ρωσία σε κατάσταση Ψυχρού Πολέμου, χαρακτηριστικές οι εικόνες Πούτιν – Ομπάμα στη σύνοδο της G20) πήρε άσυλο στη Μόσχα, αφού πρώτα είχε ζητήσει κι αλλού. Αλλά οι αποκαλύψεις δε σταματούν εδώ. Το σκάνδαλο έγινε… παγκόσμιο, αφού αποκαλύφθηκε πως οι ΗΠΑ παρακολουθούσαν ακόμη και το κινητό της Άνγκελα Μέρκελ! Στη λίστα των παρακολουθήσεων και οι Βρετανία, Γαλλία.
Ήταν αναμφίβολα μια κακή χρονιά για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η χειρότερη από τις σχεδόν 12 που βρίσκεται στην εξουσία της Τουρκίας. Από που να το πιάσει και που να το αφήσει κανείς. Εν αρχή ην το πάρκο Γκεζί. Αφορμή, η απόφαση να κοπούν δέντρα για να χτιστεί εμπορικό κέντρο. Αιτία άλλη. Είχαν προηγηθεί οι αποφάσεις του Ερντογάν να απαγορευτούν τα φιλιά στο στόμα δημοσίως, το αλκοόλ και γενικώς η ατομική ελευθερία. Το πάρκο Γκεζί έγινε σύμβολο εξέγερσης: Κωνσταντίνουπολη, Άγκυρα, Σμύρνη, Άδανα. Οι διαδηλώσεις βάφτηκαν με αίμα, η αστυνομική βία προκάλεσε σοκ σε όλο τον κόσμο. Η γυναίκα με το κόκκινο φουστάνι που δέχεται στο πρόσωπο τα χημικά, έγινε κι εκείνη σύμβολο του αγώνα κατά του Ερντογάν. Και αφού η εξέγερση του Γκεζί καταπνίγηκε ήρθε το σκάνδαλο διαφθοράς. Υπουργοί του Ερντογάν μπλεγμένοι σε παράνομες ενέργειες. Η κυβέρνηση κλυδωνίζεται, οι δικαστικοί καρατομούνται γιατί τόλμησαν να δείξουν ως ύποπτο τον γιο του… σουλτάνου, Μπιλάλ. Ο Ερντογάν κινδυνεύει να πέσει και η τελευταία σανίδα σωτηρίας είναι οι στρατηγοί που εμπλέκονται στο σκάνδαλο Εργκενεκόν. Εκείνοι που ήθελαν να τον ρίξουν με πραξικόπημα, εκείνοι που ο ίδιος οδήγησε στη σύλληψη και την καταδίκη λίγους μήνες πριν. Θα είναι αυτοί που αντί να τον διώξουν, θα τον σώσουν;
Το ξημέρωμα της 21ης Αυγούστου θα περάσει στην ιστορία ως η μέρα μιας από τις χειρότερες σφαγές. Κανείς δεν ξέρει αν την επίθεση με το αέριο σαρίν την έκαναν οι δυνάμεις του Άσαντ ή οι αντάρτες. Αυτό που όλοι ξέρουν είναι πως περισσότεροι από 600 άνθρωποι, ανάμεσά τους παιδιά, βρήκαν φρικτό θάνατο. Τους έριξαν χημικά στη διάρκεια της νύχτας. Κάποιοι πέθαναν στον ύπνο τους. Άλλοι βρέθηκαν καθισμένοι στο τραπέζι την ώρα του δείπνου. Κάποιοι γλίτωσαν, αλλά ζουν με τον εφιάλτη. Όλοι ξέρουν επίσης πως η διεθνής κοινότητα πάλι κοίταζε αλλού. Για τα μάτια του… κόσμου ξεκίνησε η συζήτηση για επέμβαση στη Συρία. Η Βρετανία ύψωσε τους τόνους αλλά όταν ο Μπαράκ Ομπάμα έκανε πίσω, κανείς δεν ακολούθησε. Ο ΟΗΕ περιορίστηκε στις ανακοινώσεις καταδίκης και τα ψηφίσματα χωρίς αντίκρισμα. Προφανώς τα συμφέροντα είναι πιο ισχυρά από μια γενοκτονία, γιατί αυτό συμβαίνει σχεδόν 3 χρόνια τώρα στη σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο Συρία. Ο Άσαντ δεν είναι Καντάφι ούτε Σαντάμ (τη δεύτερη φορά). Και ο εμφύλιος συνεχίζεται με νέες σφαγές αμάχων και από τις δυο πλευρές.
24 Ιουλίου 2013, σιδηροδρομικός σταθμός Κομποστέλα. Τρένο μπαίνει σε στροφή με σχεδόν 200 χλμ. Εκτροχιάζεται. Τραγωδία. Ένα από τα πλέον πολύνεκρα σιδηροδρομικά δυστυχήματα. 79 νεκροί, εκατοντάδες τραυματίες. Ο μηχανοδηγός του τρένου παραληρεί μόλις συνειδητοποιεί τι έκανε. Μιλούσε στο τηλέφωνο, έβγαζε φωτογραφίες το κοντέρ ταχύτητας και τις ανέβαζε στο Facebook. Έκανε πολλά εκτός του να έχει το μυαλό του εκεί που έπρεπε. Εκείνος σώθηκε, άλλοι όχι. Το video από τη στιγμή του εκτροχιασμού σοκάρει. Το ίδιο και οι φωτογραφίες του δυστυχήματος. Η Ισπανία βυθίζεται στο πένθος.
Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Ο απόλυτος πρωταγωνιστής της ιταλικής πολιτικής ζωής. Ο άνθρωπος που ήταν η… χαρά των δημοσιογράφων: σκάνδαλα, σεξ, χρήμα, πολιτική. Το Ρουμπι-γκέιτ και οι αποκαλύψεις για τα όργια στη βίλα του Άρκορε και τα μπούνγκα – μπούνγκα πάρτι ήταν η αρχή του τέλους. Οι καταδίκες άρχισαν να πέφτουν βροχή. Επτά χρόνια φυλάκιση και εφ’ όρου ζωής στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για κατάχρηση εξουσίας και συνέργεια σε προαγωγή ανηλίκων στην πορνεία η ετυμηγορία για το ροζ σκάνδαλο. Μπορεί να προσπάθησε να επανιδρύσει το Forza Italia αλλά η Γερουσία του έκοψε κάθε όνειρο επιστροφής στην πολιτική: ο «καβαλιέρε» τον έπαψε από τα καθήκοντα του ισόβιου γερουσιαστή. Όχι πως έκατσε να… σκάσει! Παντρεύτηκε κρυφά την 28χρονη καλλονή Φραντσέσκα Πασκάλε, ετοιμάζεται για τις νέες δικαστικές μάχες και σε ηλικία 77 ανακοίνωσε πως δε θα είναι ξανά υποψήφιος. Και πως άλλωστε, όταν σε έξι χρόνια λήξει η… τιμωρία της Γερουσίας, θα είναι 83!
Η πρώτη (και μοναδική μέχρι σήμερα) πρωθυπουργός της Βρετανίας, η Σιδηρά Κυρία της Ευρώπης, η γυναίκα που οι Βρετανοί λατρεύουν να μισούν, έφυγε από τη ζωή στις 8 Απριλίου. Ο θάνατός της, όπως και η πρωθυπουργία της, δίχασαν. Άλλοι πένθησαν, άλλοι βγήκαν στους δρόμους με μπύρες να πανηγυρίσουν. Η βασίλισσα Ελισάβετ «έσπασε» το πρωτόκολλο και πήγε στην κηδεία της. Το ίδιο και εκατοντάδες ηγέτες. Εξαίρεση εκείνοι των ΗΠΑ και της Αργεντινής (το μίσος για τα Φώκλαντς καλά κρατεί). Η Θάτσερ έμεινε στην ιστορία για τη δυναμικότητα αλλά και την αδιαλλαξία της, με αποφάσεις που προκάλεσαν ακόμη και νεκρούς. Για πολλούς είναι εκείνη που νίκησε τον χουλιγκανισμό όταν το 1985 αποφάσισε να αποκλείσει τις βρετανικές ομάδες από τις ευρωπαϊκές διοργάνωσης.
Πολλοί έχουν να λένε για το πόσα έχουν δει τα μάτια της Βασίλισσας Ελισάβετ τα 61 χρόνια που βρίσκεται στο θρόνο της Βρετανίας. Από τις 22 Ιουλίου είδε και κάτι ακόμα: το δισέγγονό της, καρπό του έρωτα του πρίγκηπα Γουίλιαμ και της Κέιτ Μίντλτον. Ή πιο επίσημα, του δούκα και της δούκισσας του Κέμπριτζ. Ο πρίγκηπας George Alexander Louis προκάλεσε φρενίτιδα στους Βρετανούς, όπως κάθε τί βασιλικό άλλωστε. Παίχτηκαν στοιχήματα για το όνομά του, για την ακριβή ημερομηνία και όσα γέννησής του. Το βασιλικό μωρό είναι ο τρίτος στη διαδοχή του θρόνου πίσω από τον παππού του Κάρολο και τον πατέρα του Γουίλιαμ.
Η μεγαλύτερη απώλεια του 2013. Ο Νέλσον Μαντέλα νίκησε το απαρτχάιντ, έγινε σύμβολο του αγώνα κατά του ρατσισμού και ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Αργά το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου, σε ηλικία 95 ετών, έφυγε από τη ζωή. Άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στο Γιοχάνεσμπουργκ, περιστοιχισμένος από την οικογένειά του. Ο θάνατός του βύθισε στο πένθος τη Νότια Αφρική, που δε θα είναι πια η ίδια χωρίς τον Μαντίμπα της. Στην τελετή μνήμης που έγινε στο στάδιο Soccer City του Γιοχάνεσμπουργκ, εκεί όπου έκανε την τελευταία του δημόσια εμφάνιση, έδωσαν το παρών ηγέτες απ’ όλο τον κόσμο.
Η τελετή στιγματίστηκε από τα γελάκια και τις selfie του Ομπάμα με την πρωθυπουργό της Δανίας και τον Ντέιβιντ Κάμερον αλλά και από τον σχιζοφρενή διερμηνέα που μετέφραζε στη νοηματική άλλα αντί άλλων. Το 10ημερο πένθος κορυφώθηκε στις 15 Δεκεμβρίου, όταν ο Μαντέλα παρουσία της οικογένειας και 400 καλεσμένων, τάφηκε στο χωριό του Κούνου στο ανατολικό ακρωτήρι, δίπλα στους τάφους των γονιών του και των τριών από τα παιδιά του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΙΡΗ ΚΑΛΟΥΤΣΑΚΗ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΟΥ 2013 ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΟΥ NEWSIT
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163