Ο 63χρονος Μπεκζάνοφ αποφυλακίστηκε τον Φεβρουάριο, μήνες μετά τον θάνατο του προέδρου Ισλάμ Καρίμοφ, που ηγείτο της κεντροασιατικής χώρας επί 27 έτη. Εκδότης της αντιπολιτευόμενης εφημερίδας Ερκ, ο Μπεκζάνοφ καταδικάστηκε σε 15 χρόνια κάθειρξης το 1999 για την δημοσίευση και την διανομή ενός παράνομου εντύπου, για συμμετοχή σε μια παράνομη πολιτική διαδήλωση και για απόπειρα πραξικοπήματος, κατηγορίες ο οποίος αρνήθηκε.
Ο αδερφός του, Μουχαμάντ Σαλίχ, ηγέτης του κόμματος Ερκ, ήταν υποψήφιος για την προεδρία της χώρας το 1991 και ζει στην εξορία από το 1993. Το 1999 καταδικάστηκε ερήμην για κατηγορίες περί τρομοκρατίας, που και ο ίδιος αρνήθηκε. Η ποινή κάθειρξης του Μπεκζάνοφ μειώθηκε αρχικά και μπορούσε να απελευθερωθεί το 2012, αλλά τότε η ποινή του παρατάθηκε για ακόμη πέντε έτη.
Ο Καρίμοφ πέθανε από εγκεφαλικό το Σεπτέμβριο και τον διαδέχθηκε στην προεδρία ο πρώην πρωθυπουργός Σαβκάτ Μιρζιγιάγιεφ, μια από τις προτεραιότητες του οποίου είναι η αποφυλάκιση αρκετών πολιτικών κρατουμένων. «Αν παρέμενε στην εξουσία η παλιά ηγεσία, θα μου επιδικαζόταν σίγουρα ποινή άλλων πέντε ετών φυλάκισης», δήλωσε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ο Μπεκζάνοφ.
Λίγο μετά τον θάνατο του Καρίμοφ ο πρώην εκδότης της εφημερίδας είχε τονίσει: «Όλοι ξεκίνησαν να με μεταχειρίζονται διαφορετικά. Ακόμη και οι ποινικοί (όχι οι πολιτικοί κρατούμενοι) με πλησίαζαν και μου μιλούσαν. Τότε αισθάνθηκα ότι υπήρχαν κάποιες οδηγίες από ψηλότερα κλιμάκια της ηγεσίας». Ο ίδιος τόνισε πως βασανίστηκε, σωματικά και ψυχολογικά, τα πρώτα χρόνια της κάθειρξης του, έως ότου ο Ερυθρός Σταυρός και Ερυθρά Ημισέληνος ξανάρχισε τις επισκέψεις σε φυλακές του Ουζμπεκιστάν το 2003. Η χώρα διαψεύδει ότι ο Μπεκζάνοφ ή άλλοι κρατούμενοι υπέστησαν βασανιστήρια.
«Μια φορά με βάλανε στην απομόνωση για περισσότερους από έξι μήνες», τόνισε. «Ξέχασα τότε τα ονόματα των κοριτσιών μου». «Η πιο δύσκολη περίοδος ήταν όταν με εξέδωσαν από την Ουκρανία και με έβαλαν στην φυλακή Τζασλίκ όπου μου σπάσανε τα πόδια και έχασα την ακοή μου», πρόσθεσε. Η διεθνής στήριξη ήταν αυτή, όπως είπε, που τον κράτησε στην ζωή.
«Πολλοί δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο και οργανισμοί προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνέχιζαν να επικοινωνούν μαζί μου όσο ήμουν στην φυλακή», σημείωσε. «Έπειτα από τα πρώτα τρία χρόνια στην φυλακή, ξεκίνησα να λαμβάνω γράμματα και κάρτες από εκείνους. Οι συγγενείς μου μου έλεγαν τι συνέβαινε γύρω από την υπόθεση μου όταν με επισκέπτονταν. Όλα αυτά μου έδωσαν ψυχική δύναμη».
Σε ερώτηση αν εκτιμά ότι η αποφυλάκιση του σηματοδοτεί μια αλλαγή σε πολιτικές μεθόδους του παρελθόντος ο Μπεκζάνοφ απάντησε: «Υπάρχουν άλλοι αντιφρονούντες, δημοσιογράφοι, υπερασπιστές δικαιωμάτων και μέλη της αντιπολίτευσης που εξακολουθούν να βρίσκονται στην φυλακή. Θα μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτική αλλαγή αν όλοι αυτοί απελευθερωθούν».
Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τουλάχιστον εννέα δημοσιογράφοι βρίσκονται σήμερα κρατούμενοι σε φυλακές στο Ουζμπεκιστάν, μαζί με πολιτικά στελέχη της αντιπολίτευσης, προασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και χιλιάδες άλλοι που κατηγορούνται για θρησκευτικό εξτρεμισμό.
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163