- Η μεταφορά των 8 στρατιωτικών στην Αθήνα πυροδότησε διάφορα σενάρια - Παρά τις πιέσεις δεν έχει υποβληθεί από την Τουρκία επίσημο αίτημα για έκδοσή τους - Τι προβλέπει η διαδικασία - Πότε η “καυτή πατάτα” της απόφασης περνά στα χέρια του Υπουργού Δικαιοσύνης - Το σενάριο της απέλασης και το νομικό κενό - Μόνο δύο Τούρκοι έχουν εκδοθεί τα τελευταία 7 χρόνια στη γειτονική χώρα
Διαστάσεις πολιτικοδικαστικού θρίλερ αποκτά η υπόθεση των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, ενώ εντείνονται οι πιέσεις από την γείτονα χώρα για την παράδοσή τους σε αυτήν.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα του Έθνους της Κυριακής, η μεταφορά των 8 στην Αθήνα από την Αλεξανδρούπολη πυροδότησε διάφορα σενάρια σχετικά με τις αναμενόμενες εξελίξεις γύρω από την υπόθεση, με δεδομένο ότι δεν έχει ακόμα υποβληθεί από την Τουρκία επίσημο αίτημα διά της διπλωματικής οδού για έκδοσή τους, η οποία πάντως δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα γίνει δεκτή από την ελληνική Δικαιοσύνη όποτε κι αν υποβληθεί.
Νομικοί και δικαστικοί κύκλοι με μεγάλη εμπειρία σε τέτοιες υποθέσεις τονίζουν ότι υπάρχουν πάρα πολλές «γκρίζες ζώνες», αλλά και νομικά «αγκάθια» που καθιστούν εξαιρετικά δύσκολο το να προβλέψει κανείς τι θα γίνει τελικά.
Σε πρώτη φάση οι νομικοί επισημαίνουν ότι η προοπτική τού να γίνουν δεκτά τυχόν αιτήματα έκδοσης των 8 είναι μάλλον «χλωμή», με δεδομένη τη νομολογία του Αρείου Πάγου και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ενώ τα πράγματα γίνονται ακόμα δυσκολότερα για τη γείτονα χώρα όσο εξακολουθεί να παίρνει (ή να συζητά) μέτρα που συρρικνώνουν θεμελιώδη δικαιώματα.
Προτεραιότητα έχουν βέβαια τα αιτήματα ασύλου που υπέβαλαν οι Τούρκοι στρατιωτικοί στη χώρα μας, επαναλαμβάνοντας σε όλους τους τόνους πως φοβούνται ότι εάν επιστρέψουν στην Τουρκία, θα κινδυνέψει η σωματική τους ακεραιότητα (λόγω βασανισμών κ.λπ.) και πιθανότατα η ζωή τους.
Οι αιτήσεις ασύλου που άρχισαν να εξετάζονται στην Αλεξανδρούπολη θα εξεταστούν τώρα με συνέχιση της διαδικασίας λήψης ατομικών συνεντεύξεων καθενός ξεχωριστά, προφανώς από τις αρμόδιες επιτροπές που βρίσκονται στην κεντρική υπηρεσία στην Αθήνα, με τη συμμετοχή στη σύνθεσή τους και διοικητικών δικαστών, που μόλις προστέθηκαν στις σχετικές συνθέσεις, σύμφωνα με πολύ πρόσφατες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Αν το αίτημα ασύλου απορριφθεί στην πρωτοβάθμια επιτροπή, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής σε δευτεροβάθμια, και αν απορριφθεί και εκεί, υπάρχει δικαίωμα προσφυγής στα διοικητικά δικαστήρια, χωρίς αυτά να είναι υποχρεωμένα να «παγώσουν» τυχόν απόφαση για απέλαση των ενδιαφερομένων.
Η διαδικασία έκδοσης μπορεί να κινηθεί παράλληλα, με την επίσημη υποβολή σχετικών αιτήσεων από την τουρκική πλευρά διά της δικαστικής οδού, αφού πρώτα βγάλει σχετικά εντάλματα η αρμόδια τουρκική εισαγγελία, με σαφή και αναλυτική περιγραφή των πράξεων και των αδικημάτων για τα οποία κατηγορεί τους 8.
Οι αιτήσεις εξετάζονται πρωτόδικα από το Εφετείο και σε δεύτερο βαθμό από τον Αρειο Πάγο, εφόσον αμφισβητήσουν την πρωτοβάθμια κρίση οι εμπλεκόμενοι ή οι εισαγγελικές αρχές.
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι παρά τις εμφανείς (και αφανείς) τουρκικές πιέσεις για παράδοση των 8, δεν έχει ακόμα καταλήξει στις ελληνικές δικαστικές αρχές επίσημο αίτημα έκδοσης, παρά μόνο διάφορες ρηματικές διακοινώσεις, που για τη Δικαιοσύνη έχουν περισσότερο ενημερωτικό χαρακτήρα, όπου αρχικά καταλογιζόταν στους στρατιωτικούς η κλοπή ελικοπτέρου με την κατηγορία της υπεξαίρεσης.
Οι τουρκικές αρχές, σε δεύτερη φάση, φέρεται να υιοθετούν το σενάριο ότι οι 8 συμμετείχαν στην επιχείρηση των ελικοπτέρων που μετέφεραν κομάντος οι οποίοι προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Τούρκο πρόεδρο Τ. Ερντογάν στο ξενοδοχείο όπου είχε καταλύσει, εκδοχή που αποκρούουν οι 8 υποστηρίζοντας από την αρχή ότι τους είχε ανατεθεί η μεταφορά τραυματιών πριν πληροφορηθούν καν ότι γινόταν πραξικόπημα, στο οποίο δεν είχαν την παραμικρή ανάμειξη.
Αν το Εφετείο ή τελικά ο ΑΠ απαντήσει αρνητικά στο αίτημα έκδοσης, τότε το θέμα «κλείνει» και οι 8 δεν παραδίδονται στην Τουρκία, ενώ αντίθετα αν ο ΑΠ ταχθεί υπέρ της έκδοσής τους, τότε τον τελευταίο λόγο θα έχει η κυβέρνηση και τη δύσκολη απόφαση θα πρέπει να πάρει ο υπουργός Δικαιοσύνης. Νομικοί κύκλοι κάνουν λόγο για μια «πολιτικοδικαστική σκακιέρα», όπου θα γίνουν από εδώ και πέρα κινήσεις υψηλού επιπέδου.
Εκτιμώντας οι ίδιοι κύκλοι ότι οι Τούρκοι διαισθάνονται πως πολύ δύσκολα θα μπορούσε να περάσει ένα αίτημα έκδοσης από τα δικαστήρια, δεν αποκλείουν να μην το υποβάλουν προς το παρόν, προτιμώντας να πιέσουν διά της πολιτικής οδού ασφυκτικά (και παρασκηνιακά) προκειμένου τα αρμόδια διοικητικά όργανα να αποκρούσουν τα αιτήματα παροχής ασύλου, κάτι που θεωρούν ευκολότερο να συμβεί.
Στην περίπτωση δε που βγουν τέτοιες απορριπτικές αποφάσεις, τότε ανοίγει ο δρόμος για απέλαση των στρατιωτικών στην Τουρκία (εφόσον συναινεί η Αθήνα), χωρίς να χρειαστεί η πολύ αμφίβολη για τη γείτονα χώρα δικαστική διαδικασία έκδοσης.
Η μεταφορά των 8 στην Αθήνα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και σενάρια, πέρα από τις επίσημες εξηγήσεις για μέτρα ασφαλείας, που ενδεχομένως δεν μπορούσαν να παρασχεθούν επαρκώς στην Αλεξανδρούπολη. Σε κάθε περίπτωση είναι βέβαιο ότι στην Αθήνα η υπόθεση θα παρακολουθηθεί πολύ πιο στενά σε όλα τα στάδια της εξέλιξής της, σε κεντρικό επίπεδο… Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ποια πλευρά θα είναι σε θέση, υπό το καθεστώς των πολιτικών πιέσεων, να κάνει την κίνηση «ρουά ματ».
Στα νομικά «αγκάθια» της διαδικασίας έκδοσης διά της δικαστικής οδού συγκαταλέγεται το γεγονός ότι η Τουρκία θα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για μερικούς μήνες, ενώ γνωστοποίησε παράλληλα ότι αναστέλλει την εφαρμογή της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), κάτι που προκάλεσε πανευρωπαϊκά σωρεία διαμαρτυριών, όπως και ανησυχίες για τις αλλεπάλληλες διώξεις και συλλήψεις στρατιωτικών, υπαλλήλων και δικαστών, σε τέτοια συχνότητα και ένταση που μοιάζουν σαν να ήταν έτοιμες από καιρό…
Στα αρνητικά, όσον αφορά το «ζύγι» της Θέμιδας, περιλαμβάνονται οι σκέψεις και εξαγγελίες για πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής, που ίσως αξιοποιηθεί για τους πραξικοπηματίες, σε περίοδο γενικότερης μάλιστα αναστολής των εγγυήσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στις «γκρίζες ζώνες» της διαδικασίας έκδοσης, που προβληματίζουν τους αντιπάλους «σκακιστές», εντάσσεται το ότι η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Εκδόσεων, που ισχύει σε τέτοιες περιπτώσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (αφού δεν υπάρχει διμερής συμφωνία μεταξύ τους και κυρώθηκε από τις δύο χώρες με νόμους στις αρχές της δεκαετίας του ’60), δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην έκδοση ατόμων για στρατιωτικές παραβάσεις. Ισως και γι’ αυτό να αποφεύχθηκε στα αρχικά τουρκικά έγγραφα η αναφορά στη στρατιωτική ιδιότητα των εμπλεκομένων, κάτι που επισημάνθηκε στη συνέχεια.
Ανατρέχοντας σε δικαστικές αποφάσεις της τελευταίας 6ετίας, διαπιστώνεται η απόρριψη (ή το «πάγωμα») της συντριπτικής πλειονότητας των τουρκικών αιτημάτων για έκδοση Τούρκων υπηκόων στη γείτονα χώρα, με βασική αιτιολογία είτε την ασάφεια και την αοριστία των αποδιδόμενων κατηγοριών είτε τον προφανή κίνδυνο να υποστεί ο εκζητούμενος απάνθρωπη μεταχείριση ή να κινδυνέψει η ζωή του.
Οι αρεοπαγιτικές αυτές απαντήσεις δόθηκαν με 4 αναβλητικές αποφάσεις σε αιτήματα έκδοσης που κρίθηκαν ασαφή, ελλιπή και αόριστα για κατηγορουμένους για συμμετοχή σε τρομοκρατικές κατά τους Τούρκους οργανώσεις (κουρδικές), για ένοπλες επιθέσεις, για απόπειρα άρσης της τάξης, ανατροπή του καθεστώτος κ.λπ.
Αντίστοιχα απορρίφθηκαν άλλα αιτήματα για άτομα κουρδικής καταγωγής ή αριστεριστές, που κατηγορούνταν ως ύποπτοι να «χαλάσουν την υπάρχουσα συνταγματική τάξη» για να «ιδρύσουν αντ’ αυτής μια κομμουνιστική τάξη βασισμένη στις μαρξιστικές-λενινιστικές αρχές» κ.λπ.
Παρά τη σαφή διαφοροποίηση ανάμεσα στη σημερινή και στις αλλεπάλληλες πρόσφατες υποθέσεις, εξ αντικειμένου οι κατηγορίες είναι παρεμφερείς (κίνδυνος για το καθεστώς, τη συνταγματική τάξη, ένοπλες επιθέσεις κ.λπ.) και ο βάσιμος φόβος για κίνδυνο της ζωής, αλλά και βασανισμού, κακομεταχείρισης κ.λπ. σε όλες τις περιπτώσεις λειτουργεί αποτρεπτικά για την έκδοση. Υπάρχουν μάλιστα αρεοπαγιτικές αποφάσεις που ανέτρεψαν εφετειακές που είχαν δεχθεί αιτήματα έκδοσης και άλλες που επέτρεψαν την έκδοση Τούρκων (και Κούρδων) σε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία), με βάση ευρωπαϊκά εντάλματα σύλληψης για κατηγορίες τρομοκρατικού περιεχομένου ή και για άλλα αδικήματα, υπό τον ρητό όμως και δεσμευτικό όρο να μην παραδοθούν σε καμία περίπτωση στην Τουρκία.
Σε δύο περιπτώσεις έγιναν δεκτά τα τελευταία 7 χρόνια αιτήματα έκδοσης στη γείτονα χώρα δύο Τούρκων, από τους οποίους ο ένας κατηγορούνταν για ανθρωποκτονία ατόμου κατά τη μεταφορά του προς την Ελλάδα έναντι αμοιβής, ενώ ο άλλος για διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών, και που οι ισχυρισμοί τους περί φόβου για τη ζωή κ.λπ. δεν έγιναν δεκτοί.
Την ίδια ώρα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Real Νews απαντώντας σε ερώτηση αν η Ελλάδα θα παραδώσει τελικά τους Τούρκους στρατιωτικούς που ζήτησαν άσυλο στην Αλεξανδρούπολη, τόνισε πως αυτό θα το αποφασίσουν οι δικαστές και οι άλλες αρμόδιες αρχές.
«Οι τελευταίες ασφαλώς θα συνυπολογίσουν το κατά πόσο οι 8 ήταν κομμάτι του πραξικοπήματος», προσέθεσε και σημείωσε πως «δεν μπορώ να δεχτώ την ύβρη του παραλληλισμού της μάχης όσων παλεύουν για τα δικαιώματά τους, εθνικά, κοινωνικά και δημοκρατικά, με πραξικοπηματίες που ήθελαν να καταργήσουν δικαιώματα της κοινωνίας, οι οποίοι βομβάρδισαν το Κοινοβούλιο, τραυμάτισαν και σκότωσαν διαδηλωτές». Αυτοί κάθε άλλο παρά δικαιούνται της αλληλεγγύης μας, συμπλήρωσε.
Πηγή: ethnos
