Σάρκα και οστά φαίνεται να παίρνει ο «εφιάλτης» του Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν, ενόψει των εκλογών του 2023: να βρεθεί απέναντί του ένα ενιαίο «μέτωπο» των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
«Η αντιπολίτευση στην Τουρκία κάνει μια προσπάθεια που δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι τώρα: να ενωθεί για να αντιμετωπίσει την κυβέρνηση», λέει ο πολιτικός σχολιαστής Μουράτ Γετκίν.
Συγκεκριμένα έξι κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης εντείνουν τη συνεργασία τους με στόχο να νικήσουν τον Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του, το AKP, στις εκλογές που πρόκειται να διεξαχθούν το 2023, αυξάνοντας έτσι την πίεση στον πρόεδρο καθώς δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μειώνεται η υποστήριξη προς την κυβερνητική συμμαχία του.
Διευρύνοντας τη συνεργασία τους που τα βοήθησε να καταφέρουν πλήγμα στον Ερντογάν στις τοπικές εκλογές του 2019, τα κόμματα πραγματοποίησαν την Τρίτη μια τρίτη συνάντηση και σχεδιάζουν στο εξής εβδομαδιαίες συναντήσεις ώστε να συμφωνήσουν μέχρι το τέλος της χρονιάς σε κοινές αρχές, έκαναν γνωστό αυτοί που εμπλέκονται στις συνομιλίες.
Η υποστήριξη προς την κυβέρνηση του Ερντογάν υποχωρεί εν μέσω επικρίσεων για τον τρόπο που διαχειρίζεται τα οικονομικά προβλήματα, όπως ο υψηλός πληθωρισμός και η ανεργία, την πανδημία της Covid-19 και τις δασικές πυρκαγιές και τις πλημμύρες.
Δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το AKP βρίσκεται γύρω στο 31-33%, κάτω από το 42,6% που είχε επιτύχει στις βουλευτικές εκλογές του 2018, και ο εθνικιστής σύμμαχός του, το κόμμα MHP, στο 8-9%, κάτω από το 11,1% των εκλογών, ποσοστά που θα έκαναν τον Ερντογάν να χάσει τον έλεγχο του κοινοβουλίου στις επόμενες εκλογές.
Οι συνομιλίες της αντιπολίτευσης στοχεύουν στον εντοπισμό κοινών αρχών μάλλον, παρά στη συμφωνία σε έναν υποψήφιο για την προεδρία, με στόχο να απορρίψουν το προεδρικό σύστημα διακυβέρνησης, που εισήχθη το 2018, και να επιστρέψουν σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα, δήλωσαν συμμετέχοντες στις συνομιλίες αυτές.
Ο αντιπρόεδρος του κόμματος IYI Μπαχαντίρ Ερντέμ δήλωσε πως συμφώνησαν να επικεντρώσουν σε θέματα όπως η ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, τα μέσα ενημέρωσης και τα πανεπιστήμια, και στους νόμους που αφορούν τα πολιτικά κόμματα και τις εκλογές, με στόχο να ενισχύσουν τον διαχωρισμό των εξουσιών και τη δημοκρατία.
«Η συνεννόηση αυτών των έξι κομμάτων δίνει στον λαό ελπίδα. Αντί για διαίρεση, υπάρχει ομοψυχία, ενότητα σε κοινό έδαφος», δήλωσε ο Ερντέμ στο Reuters, προσθέτοντας πως αυτό έρχεται σε αντίθεση με την πόλωση που επικράτησε κατά τις δύο δεκαετίες της διακυβέρνησης του AKP.
Ο αντιπρόεδρος του CHP Μουχαρέμ Ερκέκ, ο οποίος συμμετείχε επίσης στις συνομιλίες, δήλωσε πως η Τουρκία «σύρεται στην άκρη του γκρεμού» από το προεδρικό σύστημα, το οποίο αφήνει πολύ μεγαλύτερες εξουσίες στα χέρια του αρχηγού του κράτους.
«Τα προβλήματα των πολιτών επιδεινώνονται υπό το σύστημα του ενός ανδρός… Ένα ενισχυμένο κοινοβουλευτικό σύστημα θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη», δήλωσε.
Το στέλεχος του AKP, βουλευτής Μπουλέντ Τουράν απέρριψε τα περί αποκατάστασης του κοινοβουλευτικού συστήματος ως «αντιδραστικά», λέγοντας πως το νέο σύστημα λειτουργεί καλά και έχει μειώσει την πολιτική αστάθεια.
Μια συμμαχία του δεξιού κόμματος IYI και του κεντροαριστερού CHP έκανε το AKP του Ερντογάν να χάσει τον έλεγχο των δήμων της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας το 2019, διαλύοντας την εικόνα του αήττητου που είχε.
Έκτοτε η κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει αυξανόμενες οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις και η διαχείρισή τους έχει προκαλέσει σπάνιες εκδηλώσεις ανησυχίας από τα φιλικά προς τον Ερντογάν μέσα ενημέρωσης.
Η αρθρογράφος της εφημερίδας «Σαμπάχ» Ντιλέκ Γκουνγκόρ αμφισβήτησε την επιτυχία της κυβέρνησης στην επικοινωνιακή προβολή των επιτευγμάτων της, όπως μεγάλα έργα υποδομής τα τελευταία 20 χρόνια.
«Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν μπορεί να κινητοποιήσει ούτε την ίδια τη βάση της παρ’ όλες αυτές τις υπηρεσίες και τα τεράστια προγράμματα», έγραψε.
Άλλοτε σύμμαχοι του Ερντογάν είναι μεταξύ των ηγετών κομμάτων που συμμετέχουν στις συνομιλίες της αντιπολίτευσης, όπως το Κόμμα του Μέλλοντος του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου και το Κόμμα Deva του πρώην υπουργού Οικονομίας Αλί Μπαμπατζάν.
Ωστόσο οι συνομιλίες δεν περιλαμβάνουν το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, το φιλοκουρδικό HDP, το οποίο έχει δηλώσει πως δεν επιδιώκει να ενταχθεί σε οποιαδήποτε συμμαχία.
Ο γενικός διευθυντής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Konda Μπεκίρ Αγκιρντίρ δήλωσε πως αριστερές και κουρδικές φωνές πρέπει να συμμετάσχουν στις συνομιλίες, αν είναι να ενισχυθεί η δημοκρατία.
«Αν η αντιπολίτευση δεν κοιτάξει την προοπτική του πλουραλισμού, μπορεί να κερδίσει τις εκλογές … όμως αυτή η αλλαγή ενδέχεται να δημιουργήσει νέο και μεγαλύτερο χάος, καθώς δεν θα λύσει τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα της χώρας», δήλωσε στο μέσο ενημέρωσης T24.
