Σε προεκλογική περίοδο έχει μπει η Τουρκία με την συμμαχία της αντιπολίτευσης που είναι κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να δεσμεύεται ότι αν έρθει τον Μάιο στην εξουσία, η χώρα θα επιστρέψει σ’ ένα κοινοβουλευτικό καθεστώς, με τον πρόεδρο σε τιμητικό ρόλο και για μία μόνο θητεία διάρκειας επτά ετών.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα 240 σελίδων που παρουσίασαν και το οποίο περιλαμβάνει πάνω από 2.300 στόχους τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης στοχεύουν να περιορίσουν πολύ την εκτελεστική εξουσία του προέδρου καταργώντας κυρίως τα προεδρικά διατάγματα και με τον πρωθυπουργό να εκλέγεται από το κοινοβούλιο.
Τα έξι κόμματα, μεταξύ των οποίων το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, το σοσιαλδημοκρατικό CHP (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα), συνασπίσθηκαν σε ένα ενιαίο μέτωπο – την Εθνική Συμμαχία, που αποκαλείται επίσης «Τραπέζι των Έξι»- ώστε στις προεδρικές εκλογές της 14ης Μαΐου να βάλουν τέλος στην κυριαρχία του αρχηγού του κράτους.
Οι προεδρικές εκλογές, στις οποίες ο πρόεδρος Ερντογάν, που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και 20 χρόνια, είναι υποψήφιος για την επανεκλογή του, θα διεξαχθούν μαζί με τις βουλευτικές.
Ο Ερντογάν, ο οποίος ήταν αρχικά πρωθυπουργός από το 2003 ως το 2014, έγινε πρόεδρος τον Αύγουστο του 2014, εκλεγμένος για πρώτη φορά με άμεση καθολική ψηφοφορία, και επανεξελέγη το 2018. Το 2017, μια συνταγματική αναθεώρηση διεύρυνε σημαντικά τις εξουσίες του.
Η αντιπολίτευση υπόσχεται, αν εκλεγεί, ότι η αναθεώρηση του συντάγματος θα υποβληθεί στο κοινοβούλιο, το οποίο θα πρέπει να την εγκρίνει με πλειοψηφία δύο τρίτων – 400 ψήφους από τους 600 βουλευτές.
Η αντιπολίτευση λέει επίσης πως θέλει να καταργήσει τα προεδρικά διατάγματα, τα οποία χρησιμοποίησε τακτικά ο Ερντογάν για να απολύει υψηλόβαθμους αξιωματούχους, μεταξύ των οποίων τον κυβερνήτη της κεντρικής τράπεζας, ή για να καταγγείλει το 2021 τη Συμβαση της Κωνσταντινούπολης, που επιβάλλει τη δίωξη αυτών που ασκούν βία εναντίον των γυναικών.
Ο πρόεδρος δεν θα μπορεί πλέον ούτε να αντιτάξει το βέτο του σε ένα νόμο που συζητείται από το κοινοβούλιο, όμως θα μπορεί να αναπέμπει το νόμο αυτό στους βουλευτές, αν θέλει να τον αμφισβητήσει.
Η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται επίσης πως κάθε δίωξη σε βάρος πολιτικού κόμματος με στόχο την απαγόρευσή του θα πρέπει να έχει το πράσινο φως του κοινοβουλίου.
Τέλος, σε μια συμβολική απόφαση, η Εθνική Συμμαχία υπόσχεται την επιστροφή της προεδρίας στο ιστορικό προεδρικό μέγαρο Τσανκαγιά. Ο Ερντογάν κατασκεύασε σε λόφο έξω από την Άγκυρα ένα προεδρικό μέγαρο με περισσότερα από 1.100 δωμάτια, το οποίο εγκαινιάσθηκε το 2014 και περιλαμβάνει τζαμί, βιβλιοθήκη και χειμερινό κήπο.
