Το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Τουρκία κατέθεσε την Παρασκευή (11.10.2024) νομοσχέδιο προς ψήφιση στην τουρκική Βουλή ένα αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο, το οποίο προβλέπει την φορολόγηση πιστωτικών καρτών για να ενισχυθεί το Ταμείο Υποστήριξης της Αμυντικής Βιομηχανίας.
Μάλιστα, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του AKP, τόνισε ότι τα νέα μέτρα αναμένεται να αποφέρουν επιπλέον 70 έως 80 δισεκατομμύρια λίρες, δηλαδή περίπου 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια στο Ταμείο, ωστόσο το νομοσχέδιο έχει προκαλέσει θυελλώδεις αντιδράσεις στην Τουρκία, με οικονομολόγους να ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση.
Ο Υπουργός Οικονομικών, Μεχμέτ Σιμσέκ δήλωσε σήμερα (15.10.2024) ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου θα ενισχύσει τις «αποτρεπτικές ικανότητές» της Τουρκίας και πρόσθεσε ότι: «Ο στόχος είναι καθαρός και προφανής: η χώρα μας δεν έχει άλλη επιλογή παρά να ενισχύσει την αποτρεπτική ικανότητά της. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν φωτιά και πόλεμος στην περιοχή μας. Ζούμε σε ένα επικίνδυνο περιβάλλον».
Ακόμα, ο Τούρκος Υπουργός Οικονομικών τόνισε, στη διάρκεια συνέντευξής του στον ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό NTV, πως: «Οι πόροι αυτοί θα περιέλθουν στο σύνολο τους στις αμυντικές βιομηχανίες: με άλλα λόγια, δεν είναι μια προσπάθεια μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος».
Στη διάρκεια των οκτώ πρώτων μηνών του 2024, τα έσοδα των αμυντικών βιομηχανιών από εξαγωγές έφθασαν τα 3,7 δισεκ. δολάρια, καταγράφοντας αύξηση κατά 9,8% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023, σύμφωνα με τον πρόεδρο των τουρκικών αμυντικών βιομηχανιών Χαλούκ Γκοργκούν. Τα προϊόντα του αμυντικού τομέα, αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 80% των εσόδων της χώρας από τις εξαγωγές (10,2 δισεκ. δολάρια το 2023).
Το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο
Με βάση τα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο του AKP, που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2025, εάν ψηφιστεί από το τουρκικό κοινοβούλιο, στους κατόχους με πιστωτικές κάρτες με όριο άνω των 100.000 λιρών Τουρκίας (περίπου 2.700 ευρώ) επιβάλλεται ετήσιο τέλος 750 λιρών Τουρκίας (20 ευρώ). Ενδεικτικά μερικά από τα ποσά που θα εισπράττονται ως τέλη υπέρ του Ταμείου είναι:
- Στις μεταβιβάσεις ακινήτων 750 λίρες Τουρκίας (20 ευρώ) ξεχωριστά από τον αγοραστή και των πωλητή.
- Στις υπόλοιπες υπηρεσίες στα Κτηματολογικά Γραφεία 375 λίρες Τουρκίας (10 ευρώ).
- Στις συμβολαιογραφικές πράξεις για καταχώρηση καινούργιων οχημάτων 3.000 λίρες Τουρκίας (80 ευρώ).
- Στις συμβολαιογραφικές πράξεις για καταχώρηση μεταχειρισμένων οχημάτων 1.500 λίρες Τουρκίας (40 ευρώ).
- Στις λοιπές συμβολαιογραφικές πράξεις 75 λίρες Τουρκίας (2 ευρώ) για κάθε μία.
Αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας
Ορισμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έσπευσαν, μετά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, να προειδοποιήσουν τον κόσμο ότι η συγκεκριμένη είσπραξη εισφορών δεν έχει νομοθετηθεί ακόμα και έτσι δεν χρειάζεται να μειώσουν οι πελάτες τα όρια των πιστωτικών τους καρτών.
Από την πλευρά τους, αρκετοί Τούρκοι οικονομολόγοι και αναλυτές έχουν αντιδράσει αρνητικά στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, οι οποίοι αναφέρουν ότι δεν μπορούν να φορολογηθούν τα όρια των πιστωτικών καρτών, αφού η πίστωση είναι χρέος και οι φόροι επιβάλλονται στον πιστωτή όχι στον οφειλέτη.
Άλλοι υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να εστιάσει στην φορολόγηση των υψηλών εισοδημάτων, ενώ η αντιπολίτευση το χαρακτήρισε ως «φόρο που δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά και πουθενά αλλού στον κόσμο».
Η ιστορία και η σημασία του Ταμείου
Το εν λόγω Ταμείο δημιουργήθηκε το 1985 από την τότε κυβέρνηση του Τουργκούτ Οζάλ και αποστολή του είναι να χρηματοδοτεί αμυντικά προγράμματα της χώρας. Αποτελεί τον σημαντικότερο πόρο της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της κυβέρνησης στην Τουρκία, στα καθήκοντα της οποίας περιλαμβάνεται «ο σχεδιασμός της παραγωγής σε ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς των απαιτούμενων σύγχρονων όπλων, εργαλείων και εξοπλισμού».
Σημειώνεται ότι ο ταμείο είναι ειδικού καθεστώτος, είναι ανεξάρτητο και τα χρήματα που διαχειρίζεται δεν αποτελούν μέρος του κρατικού Προϋπολογισμού, αντιθέτως μπορούν να μεταβιβάζονται σε αυτό πόροι του Προϋπολογισμού.
