Συνεχίζεται η κυκλοφορία πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα στην Τουρκία παρά τη ρωσική αποχώρηση από τη συμφωνία για τα σιτηρά της Ουκρανίας. «Κανένα πολιτικό πλοίο δεν πρέπει να κρατείται σε ομηρία. Τα τρόφιμα πρέπει να περάσουν», σχολίασε ο συντονιστής των Ηνωμένων Εθνών.
Το Κέντρο Κοινού Συντονισμού (JCC), που επιβλέπει τη συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία, ανακοίνωσε πως συνολικά δώδεκα πλοία αναμένεται να αναχωρήσουν από λιμάνια της Ουκρανίας τη Δευτέρα (31.10.2022).
Τουλάχιστον έξι πλοία φορτωμένα σιτηρά, μεταξύ των οποίων το «Ikaria Angel», που έχει ναυλωθεί από το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα και έχει προορισμό το Τζιμπουτί μεταφέροντας 30.000 τόνους σιτάρι, διήλθαν από τον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο με κατεύθυνση τον Βόσπορο και την Τουρκία, σύμφωνα με τον ιστότοπο Marine Traffic.
Ο συντονιστής των Ηνωμένων Εθνών για την πρωτοβουλία για τα σιτηρά Αμίρ Αμπντάλα δήλωσε σήμερα το πρωί στο Twitter: «Κανένα πολιτικό πλοίο δεν μπορεί ποτέ να γίνεται στρατιωτικός στόχος ούτε να κρατείται σε ομηρία. Τα τρόφιμα πρέπει να περάσουν».
Λίγο μετά, η Ουκρανία επιβεβαίωσε τον απόπλου 12 πλοίων. Οι 354.500 τόνοι σιτηρών που μετέφεραν είναι πολύ περισσότεροι απ’ ό,τι συνήθως μέσα σε μία ημέρα.
Μαύρη Θάλασσα – Ερντογάν: Θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας στην υπηρεσία της ανθρωπότητας
Από την πλευρά του, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από τους εγγυητές της συμφωνίας, δήλωσε πως θα συνεχίσει να την υπερασπίζεται.
«Αν και η Ρωσία εμφανίζεται διστακτική επειδή δεν αποκόμισε τα ίδια οφέλη [με την Ουκρανία], είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας στην υπηρεσία της ανθρωπότητας», είπε ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος κατάφερε να διατηρήσει από την έναρξη της σύγκρουσης στις 24 Φεβρουαρίου καλές σχέσεις με το Κίεβο και τη Μόσχα.
Άλλα τέσσερα πλοία αναμένεται επίσης να κατευθυνθούν προς την Ουκρανία, ένα εκ των οποίων, υπό τουρκική σημαία, απέπλευσε ήδη το πρωί της Δευτέρας (31.10.2022) από την Κωνσταντινούπολη.
Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι «αναστέλλει» τη συμφωνία για τις ουκρανικές εξαγωγές έπειτα από εκρήξεις που προκάλεσαν ζημιές σε πλοία του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού σε λιμάνι της Κριμαίας το Σάββατο, 29 Οκτωβρίου.
Η Ουκρανία δεν επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε ότι βρισκόταν πίσω από την επίθεση, αλλά λέει πως το πολεμικό ναυτικό της Ρωσίας είναι νόμιμος στρατιωτικός στόχος. Η Μόσχα είπε πως οι εκρήξεις προκλήθηκαν από πλοία και από αεροπορικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones).
Χθες, Κυριακή (30.10.2022), η Ρωσία αποσύρθηκε «μέχρι νεοτέρας» από τις επιθεωρήσεις πλοίων, που έχουν καταστεί υποχρεωτικές από τη διεθνή συμφωνία προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής μεταφορά των εξαγωγών ουκρανικών αγροτικών προϊόντων.
Ωστόσο η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη, δύο από τους τέσσερις εταίρους της διεθνούς συμφωνίας, είναι αποφασισμένοι να παρακάμψουν τα θέματα αυτά και να συνεχίσουν την κινητοποίηση των πλοίων.
Μαύρη Θάλασσα: Περνούν τα πλοία από «ακτινογραφία»
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το βράδυ της Κυριακής (30.10.2022), το JCC, στο οποίο συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ρωσίας, της Ουκρανίας, της Τουρκίας και του ΟΗΕ ανακοίνωσε πως οι αντιπροσωπείες της Άγκυρας και των Ηνωμένων Εθνών θα παράσχουν επιπλέον πόρους στις επιθεωρήσεις και πως «δέκα ομάδες» αναμένεται να επιθεωρήσουν τη Δευτέρα (31.10.2022) 40 πλοία με προορισμό την Ουκρανία.
Το JCC διευκρίνισε ότι «εξασφάλισε τη συμφωνία της Ουκρανίας. Η αντιπροσωπεία της Ρωσίας έχει ενημερωθεί», σημείωνε, υπογραμμίζοντας πως η τελευταία «αναμένει να συνεχίσει τον διάλογο με την Τουρκία και τον ΟΗΕ».
«Η αντιπροσωπεία της Ρωσικής Ομοσπονδίας δήλωσε επίσης ότι είναι έτοιμη να συνεργαστεί εξ αποστάσεως στα σημεία που απαιτούν μια άμεση απόφαση», προσέθεσε το JCC.
Έπειτα από μια διακοπή το Σάββατο (29.10.2022), έντεκα πλοία επιθεωρήθηκαν την Κυριακή (30.10.2022).
Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας συνέχισε την Κυριακή (30.10.2022) τις συναντήσεις με τα άλλα μέρη της συμφωνίας και, με την ευκαιρία αυτή, «υπενθύμισε στα μέρη τη σημασία να συνεχιστεί αυτή η πρωτοβουλία (…) και να αποφευχθεί κάθε πρόκληση που θα έχει αρνητικά αποτελέσματα».
Η συμφωνία για σιτηρά της Ουκρανίας
Η συμφωνία για τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών που τέθηκε σε εφαρμογή την 1η Αυγούστου λήγει στις 19 Νοεμβρίου.
Επέτρεψε να εξαχθούν περισσότεροι από 9,3 εκατ. τόνοι σιτηρών και άλλων προϊόντων από την Ουκρανία. Σύμφωνα με το JCC, το 40% των φορτίων είχε προορισμό αναπτυσσόμενες χώρες.
Ξεχωριστή συμφωνία που υπογράφτηκε με τη Ρωσία, και χωρίς την Ουκρανία, αναμενόταν επίσης να διευκολύνει τις εξαγωγές ρωσικών λιπασμάτων και αγροτικών προϊόντων, όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ στην πραγματικότητα.
Η βραδυπορία των επιχειρήσεων στον Βόσπορο καταγγέλθηκε ιδιαίτερα από την Ουκρανία, η οποία κατηγόρησε τη Ρωσία ότι καθυστερεί τις επιθεωρήσεις.
Έως 170 πλοία, προερχόμενα από ή με προορισμό ουκρανικά λιμάνια, περίμεναν την περασμένη εβδομάδα μερικές φορές σχεδόν δώδεκα ημέρες, ανοικτά της Κωνσταντινούπολης για επιθεώρηση ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν την πορεία τους.
