Τουρκία δημοψήφισμα: Ούτε με τη νοθεία δεν κατάφερε να θριαμβεύσει ο Ερντογάν – Μοίρασε την χώρα του στα δυο

Το δημοψήφισμα που περίμενε όλη η Ευρώπη και όλος ο Δυτικός κόσμος έγινε και άφησε τον Ερντογάν και τους υποστηρικτές του μουδιασμένους και χωρίς να έχουν κάτι μεγάλο να πανηγυρίσουν. Ο επίδοξος σουλτάνος μπορεί να είναι ο νικητής στα χαρτιά του δημοψηφίσματος, όμως η νίκη που κατήγαγε δεν τους αφήνει περιθώρια να θριαμβολογήσουν.

Ήταν μια νίκη, αλλά πολύ μικρή: ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε σίγουρα το «ναι» που αναζητούσε στο δημοψήφισμα για την ενίσχυση των εξουσιών του, όμως η αντιπολίτευση, η οποία τον κατηγορεί για αυταρχική παρέκκλιση, ήδη φωνάζει για νοθεία.

Ο 63χρονος Ερντογάν αναζητούσε μια ηχηρή νίκη. Όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που μετέδιδε στη διάρκεια της περασμένης νύκτας το φιλοκυβερνητικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή, δεν έλαβε χθες Κυριακή παρά το 51,2%, με καταμετρημένο το 99,9% των ψηφοδελτίων. Ο επικεφαλής της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής (YSK) επιβεβαίωσε ωστόσο τη νίκη του «ναι», διευκρινίζοντας ότι υπερβαίνει το «όχι» κατά περίπου 1,25 εκατ. ψήφους, ενώ απέμεναν να καταμετρηθούν μόνο 600.000 ψηφοδέλτια.

«Ελάχιστος θρίαμβος» για την El Pais στην Ισπανία, «Ο Ερντογάν κέρδισε παρά τρίχα» για την Repubblica στη Ρώμη, «Οριακή νίκη» για τους New York Times, «Ο Ερντογάν διεκδικεί μια οριακή νίκη» σύμφωνα με τη Le Figaro στη Γαλλία: οι τίτλοι του παγκόσμιου Τύπου είναι συνολικά σήμερα αυστηροί με τον αρχηγό του τουρκικού κράτους στις ψηφιακές εκδόσεις τους, με την Die Welt στη Γερμανία να μιλάει μάλιστα για μια νίκη που ισοδυναμεί με «μια ήττα». Συνολικά περίπου 55,3 εκατ. Τούρκοι καλούνταν να ψηφίσουν χθες Κυριακή και το ποσοστό της συμμετοχής έφθασε το 85,5%.

Σε τηλεοπτική ομιλία του, ο αρχηγός του κράτους χαιρέτισε μια «ιστορική απόφαση» του τουρκικού λαού και κάλεσε τις ξένες χώρες να «σεβαστούν» το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας. Λίγο μετά, αναφέρθηκε στο ενδεχόμενο να οργανώσει ένα νέο δημοψήφισμα, αυτή τη φορά για την επαναφορά της θανατικής ποινής, μια πρωτοβουλία που θα σήμαινε το τέλος της διαδικασίας για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αντιδρώντας σ’ αυτή τη μικρή νίκη του ναι, η ΕΕ πίεσε αμέσως την Τουρκία να αναζητήσει μια «εθνική συναίνεση». Μια διπλωματική κρίση είχε φέρει σε αντιπαράθεση την Άγκυρα με πολλές χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα με τη Γερμανία και την Ολλανδία, μετά την απαγόρευση συγκεντρώσεων υποστήριξης του Ερντογάν στο έδαφός τους στη διάρκεια της πολιτικής εκστρατείας για το δημοψήφισμα. «Δεδομένου του οριακού αποτελέσματος», το Συμβούλιο της Ευρώπης κάλεσε τους τούρκους ηγέτες να «εξετάσουν τα επόμενα στάδια με σύνεση».

Όσο για τα δύο κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης, το CHP και το HDP (φιλοκουρδικό), κατήγγειλαν «χειραγωγήσεις» στη διάρκεια του δημοψηφίσματος και ανακοίνωσαν ότι θα προσφύγουν κατά του αποτελέσματος. Επικρίνουν ιδιαίτερα ένα μέτρο που ανακοινώθηκε την τελευταία στιγμή από την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή και βάσει του οποίου θεωρούνται έγκυρα τα ψηφοδέλτια που δεν φέρουν τη σφραγίδα του εκλογικού τμήματος, στην κάλπη του οποίου βρέθηκαν.

Μερικές χιλιάδες διαδηλωτές που αμφισβητούσαν τη νίκη του «ναι» φώναξαν συνθήματα κατά του Ερντογάν στις συνοικίες Μπεσίκτας και Καντίκιοϊ της Κωνσταντινούπολης, σύμφωνα με φωτογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου. Κανένα επεισόδιο δεν σημειώθηκε ωστόσο στη διάρκεια των διαδηλώσεων αυτών.

Παρά την ανακοινωθείσα νίκη του ναι στο σύνολο της χώρας, το στρατόπεδο του όχι κέρδισε στις τρείς κύριες πόλεις, την Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη. Οι νοτιοανατολικές περιφέρειες, στις οποίες κατοικούν κυρίως Κούρδοι, ψήφισαν επίσης μαζικά κατά της ενίσχυσης των εξουσιών του αρχηγού του κράτους. «Είναι μια νίκη για τον Ερντογάν, αλλά είναι επίσης μια ήττα. Έχασε την Κωνσταντινούπολη, εκεί όπου άρχισε την πολιτική σταδιοδρομία του εκλεγόμενος δήμαρχος το 1994, έγραψε στο Twitter ο Σονέρ Τσαγκαπτάι, αναλυτής του Washington Institute εξειδικευμένος στην Τουρκία.

«Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει πως ένα μέρος της χώρας δεν θέλει να καταστήσει τη χώρα ισχυρότερη και έχει μια ευρωπαϊκή νοοτροπία, το άλλο μέρος είναι αληθινοί Ανατολίτες», έλεγε ο Μουσταφά Ουμίτ Ουνσάλ, οπαδός του AKP, στην Άγκυρα. Η συνταγματική αναθεώρηση προβλέπει ιδιαίτερα την κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού προς όφελος ενός υπερπροέδρου, τη στιγμή που ο Ερντογάν κατηγορείται ήδη από τους επικριτές του για αυταρχισμό.
«Ο Ερντογάν έλαβε τη στήριξη (του λαού του) για να ενισχύσει την αυταρχική εξουσία του στην Τουρκία», συνόψιζε σήμερα η βρετανική εφημερίδα Guardian στην ψηφιακή έκδοσή της.

Με τη νίκη αυτή, ο Ερντογάν, θα διαθέτει όχι μόνο σημαντικά ενισχυμένες εξουσίες, αλλά θα μπορούσε θεωρητικά να παραμείνει επικεφαλής του κράτους μέχρι το 2029. Ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης από το 2003 έως το 2014, πριν εκλεγεί πρόεδρος. Η κυβέρνηση εμφάνιζε αυτή την συνταγματική αναθεώρηση ως απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η σταθερότητα της Τουρκίας και για να μπορέσει η χώρα να αντιμετωπίσει προκλήσεις στην ασφάλεια και την οικονομία.
Όμως η αντιπολίτευση και οι μκο επισήμαναν πως η εκστρατεία ενόψει του δημοψηφίσματος δεν ήταν δίκαιη, καθώς στους δρόμους και τα μέσα ενημέρωσης υπήρξε σαφής κυριαρχία του ναι.

Η Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή της Τουρκίας κατέστησε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την αναθεώρηση του Συντάγματος της χώρας αμφισβητούμενο με την απόφασή της, που πάρθηκε ενώ η ψηφοφορία βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, να δεχθεί ως έγκυρα ψηφοδέλτια που δεν ήταν σφραγισμένα σε ορισμένα εκλογικά τμήματα, δήλωσε χθες ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP, αξιωματική αντιπολίτευση).

«Δεν μπορεί κάποιος να αλλάζει τους κανόνες κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού· βάσει του νόμου, ψηφοδέλτια που δεν έχουν σφραγίδες δεν μπορούν να θεωρηθούν έγκυρα. Σεβόμαστε τη λαϊκή ψήφο, αλλά η απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής την επισκιάζει. Κάθε κρατικός φορέας οφείλει να συμμορφώνεται προς τον νόμο. Η απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής κατέστησε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αμφισβητούμενο», είπε ο Κιλιτσντάρογλου στους δημοσιογράφους χθες.

Ακόμη, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου τόνισε πως σύμφωνα με την καταμέτρηση του κόμματός του, το ποσοστό των ψήφων υπέρ του «όχι» στο δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος ξεπέρασε το 50%.
Ο πρόεδρος της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής Σαντί Γκιουβέν εξήγησε ότι η απόφαση να θεωρηθούν έγκυρα ψηφοδέλτια χωρίς σφραγίδες, με την προϋπόθεση ότι δεν μεταφέρονταν από αλλού στα εκλογικά τμήματα, πάρθηκε για να εξασφαλιστεί πως οι πολίτες θα μπορούσαν να ψηφίσουν στα εκλογικά κέντρα αν εξαντλούνταν τα σφραγισμένα ψηφοδέλτια. Ο Γκιουβέν σημείωσε ότι παρόμοιες αποφάσεις έχουν ληφθεί στο παρελθόν.
Ο Γκιουβέν είπε ότι τα επίσημα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν σε 11 ως 12 ημέρες, αλλά τα προκαταρκτικά στοιχεία δείχνουν ότι το «ναι» επικράτησε.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ