Τζον Χάρισον: Ο βραβευμένος ωρολογοποιός, το χρονόμετρο και το doodle

Έμεινε στην ιστορία ως εφευρέτης του θαλασσίου χρονομέτρου, ο Τζον Χάρισον τιμάται σήμερα με doodle της Google.

Η ζωή και το έργο του βραβευμένου ωρολογοποιού Τζον Χάρισον

Γιος ξυλουργού και μηχανουργός ο ίδιος, o Τζον Χάρισον γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1693. Η μέρα συμπίπτει με τις 3 Απριλίου με το νέο ημερολόγιο. Η καταγωγή του ήταν από το Φόουλμπι της κομητείας Γιορκσάιρ. Από νεαρής ηλικίας ασχολήθηκε με την ωρολογοποιία. Το 1713 κατασκεύασε το πρώτο του ξύλινο επιτοίχιο ρολόι. Λίγα χρόνια μετά, το 1728 ασχολήθηκε με την κατασκευή ενός χρονομέτρου ακριβείας.

Μια σειρά τραγικών ναυαγίων, που οφείλονταν κατά τα φαινόμενα σε λάθη ναυτιλίας, εξώθησε την βρετανική κυβέρνηση να δημιουργήσει το Συμβούλιο Γεωγραφικού Μήκους. Αυτό εξουσιοδοτήθηκε να αθλοθετήσει έπαθλο 20.000 λιρών για τον πρώτο που θα ανέπτυσσε μια πρωτοπορία. Ποια ήταν αυτή; Ένα χρονόμετρο με το οποίο το γεωγραφικό μήκος θα μπορούσε να προσδιοριστεί με ακρίβεια μισής μοίρας στο τέλος του ταξιδιού προς τις Δυτικές Ινδίες.

Ήταν 1735 όταν ο Τζον Χάρισον ολοκλήρωσε το πρώτο του χρονόμετρο. Κατόπιν κατασκεύασε άλλα τρία όργανα, το καθένα μικρότερο και ακριβέστερο από το προηγούμενο. Το 1762 το περίφημο ναυτικό χρονόμετρο No 4 βρέθηκε σε απόκλιση μόλις 5 δευτέρων λεπτών (1 1/4′ γεωγραφικού μήκους) στο τέλος ενός ταξιδιού στην Τζαμάικα.

Παρόλο που όλα τα χρονόμετρά του ικανοποιούσαν τις προδιαγραφές που ορίστηκαν από το Συμβούλιο Γεωγραφικού Μήκους, δεν εισέπραξε χρήματα μέχρι το 1763, οπότε τού καταβλήθηκαν 5.000 λίρες, ενώ μόλις το 1773 εξοφλήθηκε ολόκληρο το ποσό.

Το μόνο τεχνικό χαρακτηριστικό τού χρονομέτρου του, που διατηρήθηκε από μεταγενέστερους κατασκευαστές, ήταν μια συσκευή που συντηρεί την λειτουργία τού χρονομέτρου κατά το κούρδισμά του. Χάρη σε αυτόν, οι ναυτικοί μπορούσαν να ορίσουν με απόλυτη ακρίβεια το γεωγραφικό μήκος και πλάτος, αλλά και να κάνουν το ταξίδι τους ασφαλέστερα.

Ο Τζον Χάρισον πέθανε στο Λονδίνο, στις 24 Μαρτίου 1776. Ήταν ανήμερα των 83ων γενεθλίων του. Το 2002 σε δημοσκόπηση του BBC κατέλαβε την 39η θέση στην λίστα με τους 100 Σπουδαιότερους Βρετανούς όλων των εποχών.